blog

Eesavasyopanishad

Devanagari English
   
ईशावास्योपनिषद् īśāvāsyopaniśhad
   
ॐ पू र्णदः पू र्ण मि दं पू र्णा त्पू र्ण मु च्यते ❘ oṃ pū rṇa ma da ḥ pū rṇa mi da ṃ pū rṇā tpū rṇa mu da chyate ❘
पू र्ण स्य पू र्ण मा दा य पू र्ण मेवाव शि ष्यते ‖ rṇa sya pū rṇa ya pū rṇa mevāva śi śhyate ‖
   
शा न्तिः शा न्तिः शा न्तिः ‖ oṃ śā ntiḥ śā ntiḥ śā ntiḥ ‖
   
शा वा स्य’ मि दग्^म् स र्वं यत्किं जग’ त्वां जग’त् ❘ oṃ ī śā sya’ mi dagṃ sa rva ṃ yatkiñ cha jaga’ tvā ṃ jaga’t ❘
तेन’ त्य क्तेन’ भुञ्जी था मा गृ’ धः कस्य’ स्वि द्धनम्’’ ‖ 1 _‖ tena’ tya ktena’ bhuñjī thā mā gṛ’ dhaḥ kasya’ svi ddhanam’’ ‖ 1 _‖
   
कु_र्व न्ने वेह कर्मा’‘णि जिजी वि षे च्च तग्^म् समा’‘ः _❘ ku_rva nne veha karmā’‘ṇi jijī vi śhe ccha tagṃ samā’‘ḥ _❘
ए_वं त्व यि नान्य थे तो’‘ऽ स्ति न कर्म’ लिप्यते’ नरे’’ ‖ 2 _‖ e_vaṃ tva yi nānya the to’’’ sti na karma’ lipyate’ nare’’ ‖ 2 _‖
   
अ_ सु र्या ना ते लो का न्धे साऽऽवृ’ताः ❘ a_ su ryāma te loa ndhe na ta ma sā’‘vṛ’tāḥ ❘
तागंस्ते प्रे त्या भिग’च्छं ति ये के चा’’ त्मनो जना’‘ः ‖ 3 ‖ tāgṃste pre tyā bhiga’cChan ti ye ke chā’’ tma ha no janā’‘ḥ ‖ 3 ‖
   
अने’’ दे कं मन’ सो जवी’’ यो नैन’ द्दे वा आ’‘प्नु न्पू र्व मर्ष’त् ❘ ane’’ ja de ka ṃ mana’ so javī’’ yo naina’ dde vā ā’‘pnu va npū rva marśha’t ❘
तद्धाव’ तो ऽन्यानत्ये’’ ति ति ष्ठ त्तस्मिन्’’ पो मा’’ रिश्वा’’ दधाति ‖ 4 ‖ taddhāva’ to ‘nyānatye’’ ti ti śhṭha ttasmin’’ na po mā’’ ta riśvā’’ dadhāti ‖ 4 ‖
   
तदे’‘ज ति तन्नेज’ तिद्दू रे तद्वं’ ति के ❘ tade’‘ja ti tanneja’ ti ta ddū re tadva’n ti ke ❘
न्तर’ स्य सर्व’ स्यदु सर्व’स्यास्य बा ह्य तः ‖ 5 ‖ ta da ntara’ sya sarva’ sya ta du sarva’syāsya bā hya taḥ ‖ 5 ‖
   
यस्तु सर्वा’‘णि भू ता न्या त्म न्ये वा नु पश्य’ति _❘ yastu sarvā’‘ṇi bhūnyā tma nyenu paśya’ti _❘
स_ र्व भू तेषु’ चा त्मा नंतो न विहु’गुप्सते ‖ 6 ‖ sa_ rva bhū teśhu’ chā tmā na ṃ ta to na vihu’gupsate ‖ 6 ‖
   
स्मि न्सर्वा’‘णि भू ता न्या त्मैवाभू’‘द्विजा तः ❘ ya smi nsarvā’‘ṇi bhūnyā tmaivābhū’‘dvijā na taḥ ❘
त्र को मो हः कः शोकः’ ए त्वम’ नु पश्य’तः ‖ 7 ‖ ta tra ko mo ha ḥ kaḥ śoka’ḥ e ka tvama’ nu paśya’taḥ ‖ 7 ‖
   
स पर्य’गा च्चु क्रम’ का यम’प्र म’स्ना वि रग्^म् शु द्धमपा’‘पविद्धम् _❘ sa parya’gā cchu krama’ yama’pra ṇa ma’snā vi ragṃ śu ddhamapā’‘paviddham _❘
क_विर्म’ नी षी प’ रि भूः स्व’ म्भू-र्या’‘थात थ्य तोऽ र्था न् ka_virma’ śhī pa’ ri bhūḥ sva’ ya mbhū-ryā’‘thāta thya toa rthā n
व्य’दधाच्छा श्व ती भ्यः समा’‘भ्यः ‖ 8 _‖ vya’dadhācChā śvabhya ḥ samā’‘bhyaḥ ‖ 8 _‖
   
अ_न्धं त मः प्रवि’शं ति येऽवि’द्या मु पास’ते ❘ a_ndhaṃ ta ma ḥ pravi’śan ti yeavi’dyā mu pāsa’te ❘
तो भूय’ इ ते त मो य उ’ वि द्याया’‘ग्^म् ताः ‖ 9 _‖ ta to bhūya’ i va te ta mo ya u’ vi dyāyā’‘gṃ ra tāḥ ‖ 9 _‖
   
अ_न्य दे वायु रि द्य या ऽन्यदा’’ हु रवि’द्यया ❘ a_nya de vāyu ri dya ‘nyadā’’ hu ravi’dyayā ❘
इति’ शुशु धीरा’’ णां ये स्तद्वि’चच क्षि रे ‖ 10 _‖ iti’ śuśu ma dhīrā’’ ṇā ṃ ye na stadvi’chacha kśhi re ‖ 10 _‖
   
वि_द्यां चावि’द्यां यस्तद्वे दो भय’ग्^म् ह ❘ vi_dyāṃ chāvi’dyāṃ cha yastadve do bhaya’gṃ sa ha ❘
अवि’द्यया मृ त्युं ती र्त्वा वि द्ययाऽमृत’मश्नुते ‖ 11 _‖ avi’dyayā mṛ tyuṃ rtvā vi dyayā’mṛta’maśnute ‖ 11 _‖
   
अ_न्धं त मः प्रवि’शं ति येऽसम्’‘भूति मु पास’ते ❘ a_ndhaṃ ta ma ḥ pravi’śan ti yeasam’‘bhūti mu pāsa’te ❘
तो भूय’ इ ते त मो सम्भू’‘त्याग्^म् ताः ‖ 12 _‖ ta to bhūya’ i va te ta mo ya u sambhū’‘tyāgṃ ra tāḥ ‖ 12 _‖
   
अ_न्य दे वाहुः सम्’’ वा न्यदा’’ हु रसम्’‘भवात् ❘ a_nya de vāhuḥ sam’’ bhada nyadā’’ hu rasam’‘bhavāt ❘
इति’ शुश्रु धीरा’’ णां ये स्तद्वि’चच क्षि रे ‖ 13 ‖ iti’ śuśru ma dhīrā’’ ṇā ṃ ye na stadvi’chacha kśhi re ‖ 13 ‖
   
सम्भू’‘तिं च वि णा शं यस्तद्वे दो भय’ग्^म् ह _❘ sambhū’‘tiṃ cha vi ṇā śaṃ cha yastadve do bhaya’gṃ sa ha _❘
वि_ ना शेन’ मृ त्युं ती र्त्वा सम्भू’’ त्या ऽमृत’मश्नुते ‖ 14 _‖ vi_ śena’ mṛ tyuṃ rtvā sambhū’’ tyā ‘mṛta’maśnute ‖ 14 _‖
   
हि_ ण्मये’’ पात्रे’‘ण त्यस्यापि’हि तं मुखम्’’ ❘ hi_ ra ṇmaye’’ na pātre’‘ṇa sa tyasyāpi’hi ta ṃ mukham’’ ❘
तत्वं पू’’ न्नपावृ’णु त्यध’‘र्माय दृ ष्टये’’ ‖ 15 ‖ tatvaṃ pū’’ śha nnapāvṛ’ṇu sa tyadha’‘rmāya dṛ śhṭaye’’ ‖ 15 ‖
   
पूष’न्नेकर्षे यम सू र्य प्राजा’‘प त्य व्यू’‘ह श्मीन् pūśha’nnekarśhe yama sū rya prājā’‘pa tya vyū’‘ha ra śmīn
समू’’ ते जो यत्ते’’ रू पं कल्या’‘णत मं तत्ते’’ पश्यामि _❘ samū’’ ha te jo yatte’’ paṃ kalyā’‘ṇata ma ṃ tatte’’ paśyāmi _❘
यो_ऽसा सौ पुरु’ षः सो ऽहम’स्मि ‖ 16 _‖ yo_‘sā va sau puru’ śhaso ‘hama’smi ‖ 16 _‖
   
वा_युरनि’ल मृ मथेदं भस्मा’’ न्त गं शरी’रम् ❘ vā_yurani’la ma mṛ ta mathedaṃ bhasmā’’ nta g ṃ śarī’ram ❘
ॐ 3 क्र तो स्मर’ कृ तग्^म् स्म’ क्र तो स्मर’ कृ तग्^म् स्म’र ‖ 17 ‖ oṃ 3 kra to smara’ kṛ tagṃ sma’ ra kra to smara’ kṛ tagṃ sma’ra ‖ 17 ‖
   
ग्ने नय’ सु पथा’’ रा ये स्मान् विश्वा’नि देव यना’नि वि द्वान् _❘ a gne naya’ su pathā’’ ye a smān viśvā’ni deva va yanā’ni vi dvān _❘
यु_ यो ध्य स्मज्जु’हु रा णमे नो भूयि’ष्टां ते नम’उक्तिं विधेम ‖ 18 ‖ yu_ yo dhya smajju’hu ṇame no bhūyi’śhṭāṃ te nama’uktiṃ vidhema ‖ 18 ‖
   
ॐ पू र्णदः पू र्ण मि दं पू र्णा त्पू र्ण मु च्यते ❘ oṃ pū rṇa ma da ḥ pū rṇa mi da ṃ pū rṇā tpū rṇa mu da chyate ❘
पू र्ण स्य पू र्ण मा दा य पू र्ण मेवाव शि ष्यते ‖ rṇa sya pū rṇa ya pū rṇa mevāva śi śhyate ‖
   
शा न्तिः शा न्तिः शा न्तिः ‖ oṃ śā ntiḥ śā ntiḥ śā ntiḥ ‖