śrīmad bhagavad gīta ekādaśoadhyāyaḥ
atha ekādaśoadhyāyaḥ ❘
arjuna uvācha ❘
madanugrahāya paramaṃ guhyamadhyātmasaṃGYitam ❘
yattvayoktaṃ vachastena mohoayaṃ vigato mama ‖ 1 ‖
bhavāpyayau hi bhūtānāṃ śrutau vistaraśo mayā ❘
tvattaḥ kamalapatrākśha māhātmyamapi chāvyayam ‖ 2 ‖
evametadyathāttha tvamātmānaṃ parameśvara ❘
draśhṭumichChāmi te rūpamaiśvaraṃ puruśhottama ‖ 3 ‖
manyase yadi tachChakyaṃ mayā draśhṭumiti prabho ❘
yogeśvara tato me tvaṃ darśayātmānamavyayam ‖ 4 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
paśya me pārtha rūpāṇi śataśoatha sahasraśaḥ ❘
nānāvidhāni divyāni nānāvarṇākṛtīni cha ‖ 5 ‖
paśyādityānvasūnrudrānaśvinau marutastathā ❘
bahūnyadṛśhṭapūrvāṇi paśyāścharyāṇi bhārata ‖ 6 ‖
ihaikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ paśyādya sacharācharam ❘
mama dehe guḍākeśa yachchānyaddraśhṭumichChasi ‖ 7 ‖
na tu māṃ śakyase draśhṭumanenaiva svachakśhuśhā ❘
divyaṃ dadāmi te chakśhuḥ paśya me yogamaiśvaram ‖ 8 ‖
sañjaya uvācha ❘
evamuktvā tato rājanmahāyogeśvaro hariḥ ❘
darśayāmāsa pārthāya paramaṃ rūpamaiśvaram ‖ 9 ‖
anekavaktranayanamanekādbhutadarśanam ❘
anekadivyābharaṇaṃ divyānekodyatāyudham ‖ 10 ‖
divyamālyāmbaradharaṃ divyagandhānulepanam ❘
sarvāścharyamayaṃ devamanantaṃ viśvatomukham ‖ 11 ‖
divi sūryasahasrasya bhavedyugapadutthitā ❘
yadi bhāḥ sadṛśī sā syādbhāsastasya mahātmanaḥ ‖ 12 ‖
tatraikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ pravibhaktamanekadhā ❘
apaśyaddevadevasya śarīre pāṇḍavastadā ‖ 13 ‖
tataḥ sa vismayāviśhṭo hṛśhṭaromā dhanañjayaḥ ❘
praṇamya śirasā devaṃ kṛtāñjalirabhāśhata ‖ 14 ‖
arjuna uvācha ❘
paśyāmi devāṃstava deva dehe sarvāṃstathā bhūtaviśeśhasaṅghān❘
brahmāṇamīśaṃ kamalāsanasthamṛśhīṃścha sarvānuragāṃścha divyān ‖ 15 ‖
anekabāhūdaravaktranetraṃ paśyāmi tvāṃ sarvatoanantarūpam❘
nāntaṃ na madhyaṃ na punastavādiṃ paśyāmi viśveśvara viśvarūpa ‖ 16 ‖
kirīṭinaṃ gadinaṃ chakriṇaṃ cha tejorāśiṃ sarvato dīptimantam❘
paśyāmi tvāṃ durnirīkśhyaṃ samantāddīptānalārkadyutimaprameyam ‖ 17 ‖
tvamakśharaṃ paramaṃ veditavyaṃ tvamasya viśvasya paraṃ nidhānam❘
tvamavyayaḥ śāśvatadharmagoptā sanātanastvaṃ puruśho mato me ‖ 18 ‖
anādimadhyāntamanantavīryamanantabāhuṃ śaśisūryanetram❘
paśyāmi tvāṃ dīptahutāśavaktraṃ svatejasā viśvamidaṃ tapantam ‖ 19 ‖
dyāvāpṛthivyoridamantaraṃ hi vyāptaṃ tvayaikena diśaścha sarvāḥ❘
dṛśhṭvādbhutaṃ rūpamugraṃ tavedaṃ lokatrayaṃ pravyathitaṃ mahātman ‖ 20 ‖
amī hi tvāṃ surasaṅghā viśanti kechidbhītāḥ prāñjalayo gṛṇanti❘
svastītyuktvā maharśhisiddhasaṅghāḥ stuvanti tvāṃ stutibhiḥ puśhkalābhiḥ ‖ 21 ‖
rudrādityā vasavo ye cha sādhyā viśveaśvinau marutaśchośhmapāścha❘
gandharvayakśhāsurasiddhasaṅghā vīkśhante tvāṃ vismitāśchaiva sarve ‖ 22 ‖
rūpaṃ mahatte bahuvaktranetraṃ mahābāho bahubāhūrupādam❘
bahūdaraṃ bahudaṃśhṭrākarālaṃ dṛśhṭvā lokāḥ pravyathitāstathāham ‖ 23 ‖
nabhaḥspṛśaṃ dīptamanekavarṇaṃ vyāttānanaṃ dīptaviśālanetram❘
dṛśhṭvā hi tvāṃ pravyathitāntarātmā dhṛtiṃ na vindāmi śamaṃ cha viśhṇo ‖ 24 ‖
daṃśhṭrākarālāni cha te mukhāni dṛśhṭvaiva kālānalasaṃnibhāni❘
diśo na jāne na labhe cha śarma prasīda deveśa jagannivāsa ‖ 25 ‖
amī cha tvāṃ dhṛtarāśhṭrasya putrāḥ sarve sahaivāvanipālasaṅghaiḥ❘
bhīśhmo droṇaḥ sūtaputrastathāsau sahāsmadīyairapi yodhamukhyaiḥ ‖ 26 ‖
vaktrāṇi te tvaramāṇā viśanti daṃśhṭrākarālāni bhayānakāni❘
kechidvilagnā daśanāntareśhu sandṛśyante chūrṇitairuttamāṅgaiḥ ‖ 27 ‖
yathā nadīnāṃ bahavoambuvegāḥ samudramevābhimukhā dravanti❘
tathā tavāmī naralokavīrā viśanti vaktrāṇyabhivijvalanti ‖ 28 ‖
yathā pradīptaṃ jvalanaṃ pataṅgā viśanti nāśāya samṛddhavegāḥ❘
tathaiva nāśāya viśanti lokāstavāpi vaktrāṇi samṛddhavegāḥ ‖ 29 ‖
lelihyase grasamānaḥ samantāllokānsamagrānvadanairjvaladbhiḥ❘
tejobhirāpūrya jagatsamagraṃ bhāsastavogrāḥ pratapanti viśhṇo ‖ 30 ‖
ākhyāhi me ko bhavānugrarūpo namoastu te devavara prasīda❘
viGYātumichChāmi bhavantamādyaṃ na hi prajānāmi tava pravṛttim ‖ 31 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
kāloasmi lokakśhayakṛtpravṛddho lokānsamāhartumiha pravṛttaḥ❘
ṛteapi tvāṃ na bhaviśhyanti sarve yeavasthitāḥ pratyanīkeśhu yodhāḥ ‖ 32 ‖
tasmāttvamuttiśhṭha yaśo labhasva jitvā śatrūnbhuṅkśhva rājyaṃ samṛddham❘
mayaivaite nihatāḥ pūrvameva nimittamātraṃ bhava savyasāchin ‖ 33 ‖
droṇaṃ cha bhīśhmaṃ cha jayadrathaṃ cha karṇaṃ tathānyānapi yodhavīrān❘
mayā hatāṃstvaṃ jahi mā vyathiśhṭhā yudhyasva jetāsi raṇe sapatnān ‖ 34 ‖
sañjaya uvācha ❘
etachChrutvā vachanaṃ keśavasya kṛtāñjalirvepamānaḥ kirīṭī❘
namaskṛtvā bhūya evāha kṛśhṇaṃ sagadgadaṃ bhītabhītaḥ praṇamya ‖ 35 ‖
arjuna uvācha ❘
sthāne hṛśhīkeśa tava prakīrtyā jagatprahṛśhyatyanurajyate cha❘
rakśhāṃsi bhītāni diśo dravanti sarve namasyanti cha siddhasaṅghāḥ ‖ 36 ‖
kasmāchcha te na nameranmahātmangarīyase brahmaṇoapyādikartre❘
ananta deveśa jagannivāsa tvamakśharaṃ sadasattatparaṃ yat ‖ 37 ‖
tvamādidevaḥ puruśhaḥ purāṇastvamasya viśvasya paraṃ nidhānam❘
vettāsi vedyaṃ cha paraṃ cha dhāma tvayā tataṃ viśvamanantarūpa ‖ 38 ‖
vāyuryamoagnirvaruṇaḥ śaśāṅkaḥ prajāpatistvaṃ prapitāmahaścha❘
namo namasteastu sahasrakṛtvaḥ punaścha bhūyoapi namo namaste ‖ 39 ‖
namaḥ purastādatha pṛśhṭhataste namoastu te sarvata eva sarva❘
anantavīryāmitavikramastvaṃ sarvaṃ samāpnośhi tatoasi sarvaḥ ‖ 40 ‖
sakheti matvā prasabhaṃ yaduktaṃ he kṛśhṇa he yādava he sakheti❘
ajānatā mahimānaṃ tavedaṃ mayā pramādātpraṇayena vāpi ‖ 41 ‖
yachchāvahāsārthamasatkṛtoasi vihāraśayyāsanabhojaneśhu❘
ekoathavāpyachyuta tatsamakśhaṃ tatkśhāmaye tvāmahamaprameyam ‖ 42 ‖
pitāsi lokasya charācharasya tvamasya pūjyaścha gururgarīyān❘
na tvatsamoastyabhyadhikaḥ kutoanyo lokatrayeapyapratimaprabhāva ‖ 43 ‖
tasmātpraṇamya praṇidhāya kāyaṃ prasādaye tvāmahamīśamīḍyam❘
piteva putrasya sakheva sakhyuḥ priyaḥ priyāyārhasi deva soḍhum ‖ 44 ‖
adṛśhṭapūrvaṃ hṛśhitoasmi dṛśhṭvā bhayena cha pravyathitaṃ mano me❘
tadeva me darśaya devarūpaṃ prasīda deveśa jagannivāsa ‖ 45 ‖
kirīṭinaṃ gadinaṃ chakrahastamichChāmi tvāṃ draśhṭumahaṃ tathaiva❘
tenaiva rūpeṇa chaturbhujena sahasrabāho bhava viśvamūrte ‖ 46 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
mayā prasannena tavārjunedaṃ rūpaṃ paraṃ darśitamātmayogāt❘
tejomayaṃ viśvamanantamādyaṃ yanme tvadanyena na dṛśhṭapūrvam ‖ 47 ‖
na vedayaGYādhyayanairna dānairna cha kriyābhirna tapobhirugraiḥ❘
evaṃrūpaḥ śakya ahaṃ nṛloke draśhṭuṃ tvadanyena kurupravīra ‖ 48 ‖
mā te vyathā mā cha vimūḍhabhāvo dṛśhṭvā rūpaṃ ghoramīdṛṅmamedam❘
vyapetabhīḥ prītamanāḥ punastvaṃ tadeva me rūpamidaṃ prapaśya ‖ 49 ‖
sañjaya uvācha ❘
ityarjunaṃ vāsudevastathoktvā svakaṃ rūpaṃ darśayāmāsa bhūyaḥ❘
āśvāsayāmāsa cha bhītamenaṃ bhūtvā punaḥ saumyavapurmahātmā ‖ 50 ‖
arjuna uvācha ❘
dṛśhṭvedaṃ mānuśhaṃ rūpaṃ tava saumyaṃ janārdana ❘
idānīmasmi saṃvṛttaḥ sachetāḥ prakṛtiṃ gataḥ ‖ 51 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
sudurdarśamidaṃ rūpaṃ dṛśhṭavānasi yanmama ❘
devā apyasya rūpasya nityaṃ darśanakāṅkśhiṇaḥ ‖ 52 ‖
nāhaṃ vedairna tapasā na dānena na chejyayā ❘
śakya evaṃvidho draśhṭuṃ dṛśhṭavānasi māṃ yathā ‖ 53 ‖
bhaktyā tvananyayā śakya ahamevaṃvidhoarjuna ❘
GYātuṃ draśhṭuṃ cha tattvena praveśhṭuṃ cha parantapa ‖ 54 ‖
matkarmakṛnmatparamo madbhaktaḥ saṅgavarjitaḥ ❘
nirvairaḥ sarvabhūteśhu yaḥ sa māmeti pāṇḍava ‖ 55 ‖
oṃ tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniśhatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛśhṇārjunasaṃvāde
viśvarūpadarśanayogo nāmaikādaśoadhyāyaḥ ‖11 ‖
shreemad bhagavad geeta ekaadasho.adhyaayaH
atha ekaadasho.adhyaayaH ❘
arjuna uvaacha ❘
madanugrahaaya paramaM guhyamadhyaatmasaMgnyitam ❘
yattvayoktaM vachastena moho.ayaM vigato mama ‖ 1 ‖
bhavaapyayau hi bhootaanaaM shrutau vistarasho mayaa ❘
tvattaH kamalapatraakshha maahaatmyamapi chaavyayam ‖ 2 ‖
evametadyathaattha tvamaatmaanaM parameshvara ❘
drashhTumichChaami te roopamaishvaraM purushhottama ‖ 3 ‖
manyase yadi tachChakyaM mayaa drashhTumiti prabho ❘
yogeshvara tato me tvaM darshayaatmaanamavyayam ‖ 4 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
pashya me paartha roopaaNi shatasho.atha sahasrashaH ❘
naanaavidhaani divyaani naanaavarNaakRRiteeni cha ‖ 5 ‖
pashyaadityaanvasoonrudraanashvinau marutastathaa ❘
bahoonyadRRishhTapoorvaaNi pashyaashcharyaaNi bhaarata ‖ 6 ‖
ihaikasthaM jagatkRRitsnaM pashyaadya sacharaacharam ❘
mama dehe guDaakesha yachchaanyaddrashhTumichChasi ‖ 7 ‖
na tu maaM shakyase drashhTumanenaiva svachakshhushhaa ❘
divyaM dadaami te chakshhuH pashya me yogamaishvaram ‖ 8 ‖
saMjaya uvaacha ❘
evamuktvaa tato raajanmahaayogeshvaro hariH ❘
darshayaamaasa paarthaaya paramaM roopamaishvaram ‖ 9 ‖
anekavaktranayanamanekaadbhutadarshanam ❘
anekadivyaabharaNaM divyaanekodyataayudham ‖ 10 ‖
divyamaalyaambaradharaM divyagandhaanulepanam ❘
sarvaashcharyamayaM devamanantaM vishvatomukham ‖ 11 ‖
divi sooryasahasrasya bhavedyugapadutthitaa ❘
yadi bhaaH sadRRishee saa syaadbhaasastasya mahaatmanaH ‖ 12 ‖
tatraikasthaM jagatkRRitsnaM pravibhaktamanekadhaa ❘
apashyaddevadevasya shareere paaMDavastadaa ‖ 13 ‖
tataH sa vismayaavishhTo hRRishhTaromaa dhanaMjayaH ❘
praNamya shirasaa devaM kRRitaanjalirabhaashhata ‖ 14 ‖
arjuna uvaacha ❘
pashyaami devaaMstava deva dehe sarvaaMstathaa bhootavisheshhasaMghaan❘
brahmaaNameeshaM kamalaasanasthamRRishheeMshcha sarvaanuragaaMshcha divyaan ‖ 15 ‖
anekabaahoodaravaktranetraM pashyaami tvaaM sarvato.anantaroopam❘
naantaM na madhyaM na punastavaadiM pashyaami vishveshvara vishvaroopa ‖ 16 ‖
kireeTinaM gadinaM chakriNaM cha tejoraashiM sarvato deeptimantam❘
pashyaami tvaaM durnireekshhyaM samantaaddeeptaanalaarkadyutimaprameyam ‖ 17 ‖
tvamakshharaM paramaM veditavyaM tvamasya vishvasya paraM nidhaanam❘
tvamavyayaH shaashvatadharmagoptaa sanaatanastvaM purushho mato me ‖ 18 ‖
anaadimadhyaantamanantaveeryamanantabaahuM shashisooryanetram❘
pashyaami tvaaM deeptahutaashavaktraM svatejasaa vishvamidaM tapantam ‖ 19 ‖
dyaavaapRRithivyoridamantaraM hi vyaaptaM tvayaikena dishashcha sarvaaH❘
dRRishhTvaadbhutaM roopamugraM tavedaM lokatrayaM pravyathitaM mahaatman ‖ 20 ‖
amee hi tvaaM surasanghaa vishanti kechidbheetaaH praanjalayo gRRiNanti❘
svasteetyuktvaa maharshhisiddhasaMghaaH stuvanti tvaaM stutibhiH pushhkalaabhiH ‖ 21 ‖
rudraadityaa vasavo ye cha saadhyaa vishve.ashvinau marutashchoshhmapaashcha❘
gandharvayakshhaasurasiddhasaMghaa veekshhante tvaaM vismitaashchaiva sarve ‖ 22 ‖
roopaM mahatte bahuvaktranetraM mahaabaaho bahubaahoorupaadam❘
bahoodaraM bahudaMshhTraakaraalaM dRRishhTvaa lokaaH pravyathitaastathaaham ‖ 23 ‖
nabhaHspRRishaM deeptamanekavarNaM vyaattaananaM deeptavishaalanetram❘
dRRishhTvaa hi tvaaM pravyathitaantaraatmaa dhRRitiM na vindaami shamaM cha vishhNo ‖ 24 ‖
daMshhTraakaraalaani cha te mukhaani dRRishhTvaiva kaalaanalasaMnibhaani❘
disho na jaane na labhe cha sharma praseeda devesha jagannivaasa ‖ 25 ‖
amee cha tvaaM dhRRitaraashhTrasya putraaH sarve sahaivaavanipaalasaMghaiH❘
bheeshhmo droNaH sootaputrastathaasau sahaasmadeeyairapi yodhamukhyaiH ‖ 26 ‖
vaktraaNi te tvaramaaNaa vishanti daMshhTraakaraalaani bhayaanakaani❘
kechidvilagnaa dashanaantareshhu saMdRRishyante choorNitairuttamaangaiH ‖ 27 ‖
yathaa nadeenaaM bahavo.ambuvegaaH samudramevaabhimukhaa dravanti❘
tathaa tavaamee naralokaveeraa vishanti vaktraaNyabhivijvalanti ‖ 28 ‖
yathaa pradeeptaM jvalanaM pataMgaa vishanti naashaaya samRRiddhavegaaH❘
tathaiva naashaaya vishanti lokaastavaapi vaktraaNi samRRiddhavegaaH ‖ 29 ‖
lelihyase grasamaanaH samantaallokaansamagraanvadanairjvaladbhiH❘
tejobhiraapoorya jagatsamagraM bhaasastavograaH pratapanti vishhNo ‖ 30 ‖
aakhyaahi me ko bhavaanugraroopo namo.astu te devavara praseeda❘
vignyaatumichChaami bhavantamaadyaM na hi prajaanaami tava pravRRittim ‖ 31 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
kaalo.asmi lokakshhayakRRitpravRRiddho lokaansamaahartumiha pravRRittaH❘
RRite.api tvaaM na bhavishhyanti sarve ye.avasthitaaH pratyaneekeshhu yodhaaH ‖ 32 ‖
tasmaattvamuttishhTha yasho labhasva jitvaa shatroonbhunkshhva raajyaM samRRiddham❘
mayaivaite nihataaH poorvameva nimittamaatraM bhava savyasaachin ‖ 33 ‖
droNaM cha bheeshhmaM cha jayadrathaM cha karNaM tathaanyaanapi yodhaveeraan❘
mayaa hataaMstvaM jahi maa vyathishhThaa yudhyasva jetaasi raNe sapatnaan ‖ 34 ‖
saMjaya uvaacha ❘
etachChrutvaa vachanaM keshavasya kRRitaanjalirvepamaanaH kireeTee❘
namaskRRitvaa bhooya evaaha kRRishhNaM sagadgadaM bheetabheetaH praNamya ‖ 35 ‖
arjuna uvaacha ❘
sthaane hRRishheekesha tava prakeertyaa jagatprahRRishhyatyanurajyate cha❘
rakshhaaMsi bheetaani disho dravanti sarve namasyanti cha siddhasaMghaaH ‖ 36 ‖
kasmaachcha te na nameranmahaatmangareeyase brahmaNo.apyaadikartre❘
ananta devesha jagannivaasa tvamakshharaM sadasattatparaM yat ‖ 37 ‖
tvamaadidevaH purushhaH puraaNastvamasya vishvasya paraM nidhaanam❘
vettaasi vedyaM cha paraM cha dhaama tvayaa tataM vishvamanantaroopa ‖ 38 ‖
vaayuryamo.agnirvaruNaH shashaankaH prajaapatistvaM prapitaamahashcha❘
namo namaste.astu sahasrakRRitvaH punashcha bhooyo.api namo namaste ‖ 39 ‖
namaH purastaadatha pRRishhThataste namo.astu te sarvata eva sarva❘
anantaveeryaamitavikramastvaM sarvaM samaapnoshhi tato.asi sarvaH ‖ 40 ‖
sakheti matvaa prasabhaM yaduktaM he kRRishhNa he yaadava he sakheti❘
ajaanataa mahimaanaM tavedaM mayaa pramaadaatpraNayena vaapi ‖ 41 ‖
yachchaavahaasaarthamasatkRRito.asi vihaarashayyaasanabhojaneshhu❘
eko.athavaapyachyuta tatsamakshhaM tatkshhaamaye tvaamahamaprameyam ‖ 42 ‖
pitaasi lokasya charaacharasya tvamasya poojyashcha gururgareeyaan❘
na tvatsamo.astyabhyadhikaH kuto.anyo lokatraye.apyapratimaprabhaava ‖ 43 ‖
tasmaatpraNamya praNidhaaya kaayaM prasaadaye tvaamahameeshameeDyam❘
piteva putrasya sakheva sakhyuH priyaH priyaayaarhasi deva soDhum ‖ 44 ‖
adRRishhTapoorvaM hRRishhito.asmi dRRishhTvaa bhayena cha pravyathitaM mano me❘
tadeva me darshaya devaroopaM praseeda devesha jagannivaasa ‖ 45 ‖
kireeTinaM gadinaM chakrahastamichChaami tvaaM drashhTumahaM tathaiva❘
tenaiva roopeNa chaturbhujena sahasrabaaho bhava vishvamoorte ‖ 46 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
mayaa prasannena tavaarjunedaM roopaM paraM darshitamaatmayogaat❘
tejomayaM vishvamanantamaadyaM yanme tvadanyena na dRRishhTapoorvam ‖ 47 ‖
na vedayagnyaadhyayanairna daanairna cha kriyaabhirna tapobhirugraiH❘
evaMroopaH shakya ahaM nRRiloke drashhTuM tvadanyena kurupraveera ‖ 48 ‖
maa te vyathaa maa cha vimooDhabhaavo dRRishhTvaa roopaM ghorameedRRinmamedam❘
vyapetabheeH preetamanaaH punastvaM tadeva me roopamidaM prapashya ‖ 49 ‖
saMjaya uvaacha ❘
ityarjunaM vaasudevastathoktvaa svakaM roopaM darshayaamaasa bhooyaH❘
aashvaasayaamaasa cha bheetamenaM bhootvaa punaH saumyavapurmahaatmaa ‖ 50 ‖
arjuna uvaacha ❘
dRRishhTvedaM maanushhaM roopaM tava saumyaM janaardana ❘
idaaneemasmi saMvRRittaH sachetaaH prakRRitiM gataH ‖ 51 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
sudurdarshamidaM roopaM dRRishhTavaanasi yanmama ❘
devaa apyasya roopasya nityaM darshanakaankshhiNaH ‖ 52 ‖
naahaM vedairna tapasaa na daanena na chejyayaa ❘
shakya evaMvidho drashhTuM dRRishhTavaanasi maaM yathaa ‖ 53 ‖
bhaktyaa tvananyayaa shakya ahamevaMvidho.arjuna ❘
gnyaatuM drashhTuM cha tattvena praveshhTuM cha paraMtapa ‖ 54 ‖
matkarmakRRinmatparamo madbhaktaH sangavarjitaH ❘
nirvairaH sarvabhooteshhu yaH sa maameti paaMDava ‖ 55 ‖
oM tatsaditi shreemadbhagavadgeetaasoopanishhatsu brahmavidyaayaaM yogashaastre shreekRRishhNaarjunasaMvaade
vishvaroopadarshanayogo naamaikaadasho.adhyaayaH ‖11 ‖
শ্রীমদ্ ভগবদ্ গীত একাদশোঽধ্যাযঃ
অথ একাদশোঽধ্যাযঃ ❘
অর্জুন উবাচ ❘
মদনুগ্রহায পরমং গুহ্যমধ্যাত্মসংজ্ঞিতম্ ❘
যত্ত্বযোক্তং বচস্তেন মোহোঽযং বিগতো মম ‖ 1 ‖
ভবাপ্যযৌ হি ভূতানাং শ্রুতৌ বিস্তরশো মযা ❘
ত্বত্তঃ কমলপত্রাক্ষ মাহাত্ম্যমপি চাব্যযম্ ‖ 2 ‖
এবমেতদ্যথাত্থ ত্বমাত্মানং পরমেশ্বর ❘
দ্রষ্টুমিচ্ছামি তে রূপমৈশ্বরং পুরুষোত্তম ‖ 3 ‖
মন্যসে যদি তচ্ছক্যং মযা দ্রষ্টুমিতি প্রভো ❘
যোগেশ্বর ততো মে ত্বং দর্শযাত্মানমব্যযম্ ‖ 4 ‖
শ্রীভগবানুবাচ ❘
পশ্য মে পার্থ রূপাণি শতশোঽথ সহস্রশঃ ❘
নানাবিধানি দিব্যানি নানাবর্ণাকৃতীনি চ ‖ 5 ‖
পশ্যাদিত্যান্বসূন্রুদ্রানশ্বিনৌ মরুতস্তথা ❘
বহূন্যদৃষ্টপূর্বাণি পশ্যাশ্চর্যাণি ভারত ‖ 6 ‖
ইহৈকস্থং জগত্কৃত্স্নং পশ্যাদ্য সচরাচরম্ ❘
মম দেহে গুডাকেশ যচ্চান্যদ্দ্রষ্টুমিচ্ছসি ‖ 7 ‖
ন তু মাং শক্যসে দ্রষ্টুমনেনৈব স্বচক্ষুষা ❘
দিব্যং দদামি তে চক্ষুঃ পশ্য মে যোগমৈশ্বরম্ ‖ 8 ‖
সংজয উবাচ ❘
এবমুক্ত্বা ততো রাজন্মহাযোগেশ্বরো হরিঃ ❘
দর্শযামাস পার্থায পরমং রূপমৈশ্বরম্ ‖ 9 ‖
অনেকবক্ত্রনযনমনেকাদ্ভুতদর্শনম্ ❘
অনেকদিব্যাভরণং দিব্যানেকোদ্যতাযুধম্ ‖ 10 ‖
দিব্যমাল্যাংবরধরং দিব্যগংধানুলেপনম্ ❘
সর্বাশ্চর্যমযং দেবমনংতং বিশ্বতোমুখম্ ‖ 11 ‖
দিবি সূর্যসহস্রস্য ভবেদ্যুগপদুত্থিতা ❘
যদি ভাঃ সদৃশী সা স্যাদ্ভাসস্তস্য মহাত্মনঃ ‖ 12 ‖
তত্রৈকস্থং জগত্কৃত্স্নং প্রবিভক্তমনেকধা ❘
অপশ্যদ্দেবদেবস্য শরীরে পাংডবস্তদা ‖ 13 ‖
ততঃ স বিস্মযাবিষ্টো হৃষ্টরোমা ধনংজযঃ ❘
প্রণম্য শিরসা দেবং কৃতাংজলিরভাষত ‖ 14 ‖
অর্জুন উবাচ ❘
পশ্যামি দেবাংস্তব দেব দেহে সর্বাংস্তথা ভূতবিশেষসংঘান্❘
ব্রহ্মাণমীশং কমলাসনস্থমৃষীংশ্চ সর্বানুরগাংশ্চ দিব্যান্ ‖ 15 ‖
অনেকবাহূদরবক্ত্রনেত্রং পশ্যামি ত্বাং সর্বতোঽনংতরূপম্❘
নাংতং ন মধ্যং ন পুনস্তবাদিং পশ্যামি বিশ্বেশ্বর বিশ্বরূপ ‖ 16 ‖
কিরীটিনং গদিনং চক্রিণং চ তেজোরাশিং সর্বতো দীপ্তিমংতম্❘
পশ্যামি ত্বাং দুর্নিরীক্ষ্যং সমংতাদ্দীপ্তানলার্কদ্যুতিমপ্রমেযম্ ‖ 17 ‖
ত্বমক্ষরং পরমং বেদিতব্যং ত্বমস্য বিশ্বস্য পরং নিধানম্❘
ত্বমব্যযঃ শাশ্বতধর্মগোপ্তা সনাতনস্ত্বং পুরুষো মতো মে ‖ 18 ‖
অনাদিমধ্যাংতমনংতবীর্যমনংতবাহুং শশিসূর্যনেত্রম্❘
পশ্যামি ত্বাং দীপ্তহুতাশবক্ত্রং স্বতেজসা বিশ্বমিদং তপংতম্ ‖ 19 ‖
দ্যাবাপৃথিব্যোরিদমংতরং হি ব্যাপ্তং ত্বযৈকেন দিশশ্চ সর্বাঃ❘
দৃষ্ট্বাদ্ভুতং রূপমুগ্রং তবেদং লোকত্রযং প্রব্যথিতং মহাত্মন্ ‖ 20 ‖
অমী হি ত্বাং সুরসংঘা বিশংতি কেচিদ্ভীতাঃ প্রাংজলযো গৃণংতি❘
স্বস্তীত্যুক্ত্বা মহর্ষিসিদ্ধসংঘাঃ স্তুবংতি ত্বাং স্তুতিভিঃ পুষ্কলাভিঃ ‖ 21 ‖
রুদ্রাদিত্যা বসবো যে চ সাধ্যা বিশ্বেঽশ্বিনৌ মরুতশ্চোষ্মপাশ্চ❘
গংধর্বযক্ষাসুরসিদ্ধসংঘা বীক্ষংতে ত্বাং বিস্মিতাশ্চৈব সর্বে ‖ 22 ‖
রূপং মহত্তে বহুবক্ত্রনেত্রং মহাবাহো বহুবাহূরুপাদম্❘
বহূদরং বহুদংষ্ট্রাকরালং দৃষ্ট্বা লোকাঃ প্রব্যথিতাস্তথাহম্ ‖ 23 ‖
নভঃস্পৃশং দীপ্তমনেকবর্ণং ব্যাত্তাননং দীপ্তবিশালনেত্রম্❘
দৃষ্ট্বা হি ত্বাং প্রব্যথিতাংতরাত্মা ধৃতিং ন বিংদামি শমং চ বিষ্ণো ‖ 24 ‖
দংষ্ট্রাকরালানি চ তে মুখানি দৃষ্ট্বৈব কালানলসংনিভানি❘
দিশো ন জানে ন লভে চ শর্ম প্রসীদ দেবেশ জগন্নিবাস ‖ 25 ‖
অমী চ ত্বাং ধৃতরাষ্ট্রস্য পুত্রাঃ সর্বে সহৈবাবনিপালসংঘৈঃ❘
ভীষ্মো দ্রোণঃ সূতপুত্রস্তথাসৌ সহাস্মদীযৈরপি যোধমুখ্যৈঃ ‖ 26 ‖
বক্ত্রাণি তে ত্বরমাণা বিশংতি দংষ্ট্রাকরালানি ভযানকানি❘
কেচিদ্বিলগ্না দশনাংতরেষু সংদৃশ্যংতে চূর্ণিতৈরুত্তমাংগৈঃ ‖ 27 ‖
যথা নদীনাং বহবোঽংবুবেগাঃ সমুদ্রমেবাভিমুখা দ্রবংতি❘
তথা তবামী নরলোকবীরা বিশংতি বক্ত্রাণ্যভিবিজ্বলংতি ‖ 28 ‖
যথা প্রদীপ্তং জ্বলনং পতংগা বিশংতি নাশায সমৃদ্ধবেগাঃ❘
তথৈব নাশায বিশংতি লোকাস্তবাপি বক্ত্রাণি সমৃদ্ধবেগাঃ ‖ 29 ‖
লেলিহ্যসে গ্রসমানঃ সমংতাল্লোকান্সমগ্রান্বদনৈর্জ্বলদ্ভিঃ❘
তেজোভিরাপূর্য জগত্সমগ্রং ভাসস্তবোগ্রাঃ প্রতপংতি বিষ্ণো ‖ 30 ‖
আখ্যাহি মে কো ভবানুগ্ররূপো নমোঽস্তু তে দেববর প্রসীদ❘
বিজ্ঞাতুমিচ্ছামি ভবংতমাদ্যং ন হি প্রজানামি তব প্রবৃত্তিম্ ‖ 31 ‖
শ্রীভগবানুবাচ ❘
কালোঽস্মি লোকক্ষযকৃত্প্রবৃদ্ধো লোকান্সমাহর্তুমিহ প্রবৃত্তঃ❘
ঋতেঽপি ত্বাং ন ভবিষ্যংতি সর্বে যেঽবস্থিতাঃ প্রত্যনীকেষু যোধাঃ ‖ 32 ‖
তস্মাত্ত্বমুত্তিষ্ঠ যশো লভস্ব জিত্বা শত্রূন্ভুংক্ষ্ব রাজ্যং সমৃদ্ধম্❘
মযৈবৈতে নিহতাঃ পূর্বমেব নিমিত্তমাত্রং ভব সব্যসাচিন্ ‖ 33 ‖
দ্রোণং চ ভীষ্মং চ জযদ্রথং চ কর্ণং তথান্যানপি যোধবীরান্❘
মযা হতাংস্ত্বং জহি মা ব্যথিষ্ঠা যুধ্যস্ব জেতাসি রণে সপত্নান্ ‖ 34 ‖
সংজয উবাচ ❘
এতচ্ছ্রুত্বা বচনং কেশবস্য কৃতাংজলির্বেপমানঃ কিরীটী❘
নমস্কৃত্বা ভূয এবাহ কৃষ্ণং সগদ্গদং ভীতভীতঃ প্রণম্য ‖ 35 ‖
অর্জুন উবাচ ❘
স্থানে হৃষীকেশ তব প্রকীর্ত্যা জগত্প্রহৃষ্যত্যনুরজ্যতে চ❘
রক্ষাংসি ভীতানি দিশো দ্রবংতি সর্বে নমস্যংতি চ সিদ্ধসংঘাঃ ‖ 36 ‖
কস্মাচ্চ তে ন নমেরন্মহাত্মন্গরীযসে ব্রহ্মণোঽপ্যাদিকর্ত্রে❘
অনংত দেবেশ জগন্নিবাস ত্বমক্ষরং সদসত্তত্পরং যত্ ‖ 37 ‖
ত্বমাদিদেবঃ পুরুষঃ পুরাণস্ত্বমস্য বিশ্বস্য পরং নিধানম্❘
বেত্তাসি বেদ্যং চ পরং চ ধাম ত্বযা ততং বিশ্বমনংতরূপ ‖ 38 ‖
বাযুর্যমোঽগ্নির্বরুণঃ শশাংকঃ প্রজাপতিস্ত্বং প্রপিতামহশ্চ❘
নমো নমস্তেঽস্তু সহস্রকৃত্বঃ পুনশ্চ ভূযোঽপি নমো নমস্তে ‖ 39 ‖
নমঃ পুরস্তাদথ পৃষ্ঠতস্তে নমোঽস্তু তে সর্বত এব সর্ব❘
অনংতবীর্যামিতবিক্রমস্ত্বং সর্বং সমাপ্নোষি ততোঽসি সর্বঃ ‖ 40 ‖
সখেতি মত্বা প্রসভং যদুক্তং হে কৃষ্ণ হে যাদব হে সখেতি❘
অজানতা মহিমানং তবেদং মযা প্রমাদাত্প্রণযেন বাপি ‖ 41 ‖
যচ্চাবহাসার্থমসত্কৃতোঽসি বিহারশয্যাসনভোজনেষু❘
একোঽথবাপ্যচ্যুত তত্সমক্ষং তত্ক্ষামযে ত্বামহমপ্রমেযম্ ‖ 42 ‖
পিতাসি লোকস্য চরাচরস্য ত্বমস্য পূজ্যশ্চ গুরুর্গরীযান্❘
ন ত্বত্সমোঽস্ত্যভ্যধিকঃ কুতোঽন্যো লোকত্রযেঽপ্যপ্রতিমপ্রভাব ‖ 43 ‖
তস্মাত্প্রণম্য প্রণিধায কাযং প্রসাদযে ত্বামহমীশমীড্যম্❘
পিতেব পুত্রস্য সখেব সখ্যুঃ প্রিযঃ প্রিযাযার্হসি দেব সোঢুম্ ‖ 44 ‖
অদৃষ্টপূর্বং হৃষিতোঽস্মি দৃষ্ট্বা ভযেন চ প্রব্যথিতং মনো মে❘
তদেব মে দর্শয দেবরূপং প্রসীদ দেবেশ জগন্নিবাস ‖ 45 ‖
কিরীটিনং গদিনং চক্রহস্তমিচ্ছামি ত্বাং দ্রষ্টুমহং তথৈব❘
তেনৈব রূপেণ চতুর্ভুজেন সহস্রবাহো ভব বিশ্বমূর্তে ‖ 46 ‖
শ্রীভগবানুবাচ ❘
মযা প্রসন্নেন তবার্জুনেদং রূপং পরং দর্শিতমাত্মযোগাত্❘
তেজোমযং বিশ্বমনংতমাদ্যং যন্মে ত্বদন্যেন ন দৃষ্টপূর্বম্ ‖ 47 ‖
ন বেদযজ্ঞাধ্যযনৈর্ন দানৈর্ন চ ক্রিযাভির্ন তপোভিরুগ্রৈঃ❘
এবংরূপঃ শক্য অহং নৃলোকে দ্রষ্টুং ত্বদন্যেন কুরুপ্রবীর ‖ 48 ‖
মা তে ব্যথা মা চ বিমূঢভাবো দৃষ্ট্বা রূপং ঘোরমীদৃঙ্মমেদম্❘
ব্যপেতভীঃ প্রীতমনাঃ পুনস্ত্বং তদেব মে রূপমিদং প্রপশ্য ‖ 49 ‖
সংজয উবাচ ❘
ইত্যর্জুনং বাসুদেবস্তথোক্ত্বা স্বকং রূপং দর্শযামাস ভূযঃ❘
আশ্বাসযামাস চ ভীতমেনং ভূত্বা পুনঃ সৌম্যবপুর্মহাত্মা ‖ 50 ‖
অর্জুন উবাচ ❘
দৃষ্ট্বেদং মানুষং রূপং তব সৌম্যং জনার্দন ❘
ইদানীমস্মি সংবৃত্তঃ সচেতাঃ প্রকৃতিং গতঃ ‖ 51 ‖
শ্রীভগবানুবাচ ❘
সুদুর্দর্শমিদং রূপং দৃষ্টবানসি যন্মম ❘
দেবা অপ্যস্য রূপস্য নিত্যং দর্শনকাংক্ষিণঃ ‖ 52 ‖
নাহং বেদৈর্ন তপসা ন দানেন ন চেজ্যযা ❘
শক্য এবংবিধো দ্রষ্টুং দৃষ্টবানসি মাং যথা ‖ 53 ‖
ভক্ত্যা ত্বনন্যযা শক্য অহমেবংবিধোঽর্জুন ❘
জ্ঞাতুং দ্রষ্টুং চ তত্ত্বেন প্রবেষ্টুং চ পরংতপ ‖ 54 ‖
মত্কর্মকৃন্মত্পরমো মদ্ভক্তঃ সংগবর্জিতঃ ❘
নির্বৈরঃ সর্বভূতেষু যঃ স মামেতি পাংডব ‖ 55 ‖
ওং তত্সদিতি শ্রীমদ্ভগবদ্গীতাসূপনিষত্সু ব্রহ্মবিদ্যাযাং যোগশাস্ত্রে শ্রীকৃষ্ণার্জুনসংবাদে
বিশ্বরূপদর্শনযোগো নামৈকাদশোঽধ্যাযঃ ‖11 ‖
श्रीमद् भगवद् गीत एकादशोऽध्यायः
अथ एकादशोऽध्यायः ❘
अर्जुन उवाच ❘
मदनुग्रहाय परमं गुह्यमध्यात्मसंज्ञितम् ❘
यत्त्वयोक्तं वचस्तेन मोहोऽयं विगतो मम ‖ 1 ‖
भवाप्ययौ हि भूतानां श्रुतौ विस्तरशो मया ❘
त्वत्तः कमलपत्राक्ष माहात्म्यमपि चाव्ययम् ‖ 2 ‖
एवमेतद्यथात्थ त्वमात्मानं परमेश्वर ❘
द्रष्टुमिच्छामि ते रूपमैश्वरं पुरुषोत्तम ‖ 3 ‖
मन्यसे यदि तच्छक्यं मया द्रष्टुमिति प्रभो ❘
योगेश्वर ततो मे त्वं दर्शयात्मानमव्ययम् ‖ 4 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
पश्य मे पार्थ रूपाणि शतशोऽथ सहस्रशः ❘
नानाविधानि दिव्यानि नानावर्णाकृतीनि च ‖ 5 ‖
पश्यादित्यान्वसून्रुद्रानश्विनौ मरुतस्तथा ❘
बहून्यदृष्टपूर्वाणि पश्याश्चर्याणि भारत ‖ 6 ‖
इहैकस्थं जगत्कृत्स्नं पश्याद्य सचराचरम् ❘
मम देहे गुडाकेश यच्चान्यद्द्रष्टुमिच्छसि ‖ 7 ‖
न तु मां शक्यसे द्रष्टुमनेनैव स्वचक्षुषा ❘
दिव्यं ददामि ते चक्षुः पश्य मे योगमैश्वरम् ‖ 8 ‖
सञ्जय उवाच ❘
एवमुक्त्वा ततो राजन्महायोगेश्वरो हरिः ❘
दर्शयामास पार्थाय परमं रूपमैश्वरम् ‖ 9 ‖
अनेकवक्त्रनयनमनेकाद्भुतदर्शनम् ❘
अनेकदिव्याभरणं दिव्यानेकोद्यतायुधम् ‖ 10 ‖
दिव्यमाल्याम्बरधरं दिव्यगन्धानुलेपनम् ❘
सर्वाश्चर्यमयं देवमनन्तं विश्वतोमुखम् ‖ 11 ‖
दिवि सूर्यसहस्रस्य भवेद्युगपदुत्थिता ❘
यदि भाः सदृशी सा स्याद्भासस्तस्य महात्मनः ‖ 12 ‖
तत्रैकस्थं जगत्कृत्स्नं प्रविभक्तमनेकधा ❘
अपश्यद्देवदेवस्य शरीरे पाण्डवस्तदा ‖ 13 ‖
ततः स विस्मयाविष्टो हृष्टरोमा धनञ्जयः ❘
प्रणम्य शिरसा देवं कृताञ्जलिरभाषत ‖ 14 ‖
अर्जुन उवाच ❘
पश्यामि देवांस्तव देव देहे सर्वांस्तथा भूतविशेषसङ्घान्❘
ब्रह्माणमीशं कमलासनस्थमृषींश्च सर्वानुरगांश्च दिव्यान् ‖ 15 ‖
अनेकबाहूदरवक्त्रनेत्रं पश्यामि त्वां सर्वतोऽनन्तरूपम्❘
नान्तं न मध्यं न पुनस्तवादिं पश्यामि विश्वेश्वर विश्वरूप ‖ 16 ‖
किरीटिनं गदिनं चक्रिणं च तेजोराशिं सर्वतो दीप्तिमन्तम्❘
पश्यामि त्वां दुर्निरीक्ष्यं समन्ताद्दीप्तानलार्कद्युतिमप्रमेयम् ‖ 17 ‖
त्वमक्षरं परमं वेदितव्यं त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्❘
त्वमव्ययः शाश्वतधर्मगोप्ता सनातनस्त्वं पुरुषो मतो मे ‖ 18 ‖
अनादिमध्यान्तमनन्तवीर्यमनन्तबाहुं शशिसूर्यनेत्रम्❘
पश्यामि त्वां दीप्तहुताशवक्त्रं स्वतेजसा विश्वमिदं तपन्तम् ‖ 19 ‖
द्यावापृथिव्योरिदमन्तरं हि व्याप्तं त्वयैकेन दिशश्च सर्वाः❘
दृष्ट्वाद्भुतं रूपमुग्रं तवेदं लोकत्रयं प्रव्यथितं महात्मन् ‖ 20 ‖
अमी हि त्वां सुरसङ्घा विशन्ति केचिद्भीताः प्राञ्जलयो गृणन्ति❘
स्वस्तीत्युक्त्वा महर्षिसिद्धसङ्घाः स्तुवन्ति त्वां स्तुतिभिः पुष्कलाभिः ‖ 21 ‖
रुद्रादित्या वसवो ये च साध्या विश्वेऽश्विनौ मरुतश्चोष्मपाश्च❘
गन्धर्वयक्षासुरसिद्धसङ्घा वीक्षन्ते त्वां विस्मिताश्चैव सर्वे ‖ 22 ‖
रूपं महत्ते बहुवक्त्रनेत्रं महाबाहो बहुबाहूरुपादम्❘
बहूदरं बहुदंष्ट्राकरालं दृष्ट्वा लोकाः प्रव्यथितास्तथाहम् ‖ 23 ‖
नभःस्पृशं दीप्तमनेकवर्णं व्यात्ताननं दीप्तविशालनेत्रम्❘
दृष्ट्वा हि त्वां प्रव्यथितान्तरात्मा धृतिं न विन्दामि शमं च विष्णो ‖ 24 ‖
दंष्ट्राकरालानि च ते मुखानि दृष्ट्वैव कालानलसंनिभानि❘
दिशो न जाने न लभे च शर्म प्रसीद देवेश जगन्निवास ‖ 25 ‖
अमी च त्वां धृतराष्ट्रस्य पुत्राः सर्वे सहैवावनिपालसङ्घैः❘
भीष्मो द्रोणः सूतपुत्रस्तथासौ सहास्मदीयैरपि योधमुख्यैः ‖ 26 ‖
वक्त्राणि ते त्वरमाणा विशन्ति दंष्ट्राकरालानि भयानकानि❘
केचिद्विलग्ना दशनान्तरेषु सन्दृश्यन्ते चूर्णितैरुत्तमाङ्गैः ‖ 27 ‖
यथा नदीनां बहवोऽम्बुवेगाः समुद्रमेवाभिमुखा द्रवन्ति❘
तथा तवामी नरलोकवीरा विशन्ति वक्त्राण्यभिविज्वलन्ति ‖ 28 ‖
यथा प्रदीप्तं ज्वलनं पतङ्गा विशन्ति नाशाय समृद्धवेगाः❘
तथैव नाशाय विशन्ति लोकास्तवापि वक्त्राणि समृद्धवेगाः ‖ 29 ‖
लेलिह्यसे ग्रसमानः समन्ताल्लोकान्समग्रान्वदनैर्ज्वलद्भिः❘
तेजोभिरापूर्य जगत्समग्रं भासस्तवोग्राः प्रतपन्ति विष्णो ‖ 30 ‖
आख्याहि मे को भवानुग्ररूपो नमोऽस्तु ते देववर प्रसीद❘
विज्ञातुमिच्छामि भवन्तमाद्यं न हि प्रजानामि तव प्रवृत्तिम् ‖ 31 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
कालोऽस्मि लोकक्षयकृत्प्रवृद्धो लोकान्समाहर्तुमिह प्रवृत्तः❘
ऋतेऽपि त्वां न भविष्यन्ति सर्वे येऽवस्थिताः प्रत्यनीकेषु योधाः ‖ 32 ‖
तस्मात्त्वमुत्तिष्ठ यशो लभस्व जित्वा शत्रून्भुङ्क्ष्व राज्यं समृद्धम्❘
मयैवैते निहताः पूर्वमेव निमित्तमात्रं भव सव्यसाचिन् ‖ 33 ‖
द्रोणं च भीष्मं च जयद्रथं च कर्णं तथान्यानपि योधवीरान्❘
मया हतांस्त्वं जहि मा व्यथिष्ठा युध्यस्व जेतासि रणे सपत्नान् ‖ 34 ‖
सञ्जय उवाच ❘
एतच्छ्रुत्वा वचनं केशवस्य कृताञ्जलिर्वेपमानः किरीटी❘
नमस्कृत्वा भूय एवाह कृष्णं सगद्गदं भीतभीतः प्रणम्य ‖ 35 ‖
अर्जुन उवाच ❘
स्थाने हृषीकेश तव प्रकीर्त्या जगत्प्रहृष्यत्यनुरज्यते च❘
रक्षांसि भीतानि दिशो द्रवन्ति सर्वे नमस्यन्ति च सिद्धसङ्घाः ‖ 36 ‖
कस्माच्च ते न नमेरन्महात्मन्गरीयसे ब्रह्मणोऽप्यादिकर्त्रे❘
अनन्त देवेश जगन्निवास त्वमक्षरं सदसत्तत्परं यत् ‖ 37 ‖
त्वमादिदेवः पुरुषः पुराणस्त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्❘
वेत्तासि वेद्यं च परं च धाम त्वया ततं विश्वमनन्तरूप ‖ 38 ‖
वायुर्यमोऽग्निर्वरुणः शशाङ्कः प्रजापतिस्त्वं प्रपितामहश्च❘
नमो नमस्तेऽस्तु सहस्रकृत्वः पुनश्च भूयोऽपि नमो नमस्ते ‖ 39 ‖
नमः पुरस्तादथ पृष्ठतस्ते नमोऽस्तु ते सर्वत एव सर्व❘
अनन्तवीर्यामितविक्रमस्त्वं सर्वं समाप्नोषि ततोऽसि सर्वः ‖ 40 ‖
सखेति मत्वा प्रसभं यदुक्तं हे कृष्ण हे यादव हे सखेति❘
अजानता महिमानं तवेदं मया प्रमादात्प्रणयेन वापि ‖ 41 ‖
यच्चावहासार्थमसत्कृतोऽसि विहारशय्यासनभोजनेषु❘
एकोऽथवाप्यच्युत तत्समक्षं तत्क्षामये त्वामहमप्रमेयम् ‖ 42 ‖
पितासि लोकस्य चराचरस्य त्वमस्य पूज्यश्च गुरुर्गरीयान्❘
न त्वत्समोऽस्त्यभ्यधिकः कुतोऽन्यो लोकत्रयेऽप्यप्रतिमप्रभाव ‖ 43 ‖
तस्मात्प्रणम्य प्रणिधाय कायं प्रसादये त्वामहमीशमीड्यम्❘
पितेव पुत्रस्य सखेव सख्युः प्रियः प्रियायार्हसि देव सोढुम् ‖ 44 ‖
अदृष्टपूर्वं हृषितोऽस्मि दृष्ट्वा भयेन च प्रव्यथितं मनो मे❘
तदेव मे दर्शय देवरूपं प्रसीद देवेश जगन्निवास ‖ 45 ‖
किरीटिनं गदिनं चक्रहस्तमिच्छामि त्वां द्रष्टुमहं तथैव❘
तेनैव रूपेण चतुर्भुजेन सहस्रबाहो भव विश्वमूर्ते ‖ 46 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
मया प्रसन्नेन तवार्जुनेदं रूपं परं दर्शितमात्मयोगात्❘
तेजोमयं विश्वमनन्तमाद्यं यन्मे त्वदन्येन न दृष्टपूर्वम् ‖ 47 ‖
न वेदयज्ञाध्ययनैर्न दानैर्न च क्रियाभिर्न तपोभिरुग्रैः❘
एवंरूपः शक्य अहं नृलोके द्रष्टुं त्वदन्येन कुरुप्रवीर ‖ 48 ‖
मा ते व्यथा मा च विमूढभावो दृष्ट्वा रूपं घोरमीदृङ्ममेदम्❘
व्यपेतभीः प्रीतमनाः पुनस्त्वं तदेव मे रूपमिदं प्रपश्य ‖ 49 ‖
सञ्जय उवाच ❘
इत्यर्जुनं वासुदेवस्तथोक्त्वा स्वकं रूपं दर्शयामास भूयः❘
आश्वासयामास च भीतमेनं भूत्वा पुनः सौम्यवपुर्महात्मा ‖ 50 ‖
अर्जुन उवाच ❘
दृष्ट्वेदं मानुषं रूपं तव सौम्यं जनार्दन ❘
इदानीमस्मि संवृत्तः सचेताः प्रकृतिं गतः ‖ 51 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
सुदुर्दर्शमिदं रूपं दृष्टवानसि यन्मम ❘
देवा अप्यस्य रूपस्य नित्यं दर्शनकाङ्क्षिणः ‖ 52 ‖
नाहं वेदैर्न तपसा न दानेन न चेज्यया ❘
शक्य एवंविधो द्रष्टुं दृष्टवानसि मां यथा ‖ 53 ‖
भक्त्या त्वनन्यया शक्य अहमेवंविधोऽर्जुन ❘
ज्ञातुं द्रष्टुं च तत्त्वेन प्रवेष्टुं च परन्तप ‖ 54 ‖
मत्कर्मकृन्मत्परमो मद्भक्तः सङ्गवर्जितः ❘
निर्वैरः सर्वभूतेषु यः स मामेति पाण्डव ‖ 55 ‖
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे
विश्वरूपदर्शनयोगो नामैकादशोऽध्यायः ‖11 ‖
શ્રીમદ્ ભગવદ્ ગીત એકાદશોઽધ્યાયઃ
અથ એકાદશોઽધ્યાયઃ ❘
અર્જુન ઉવાચ ❘
મદનુગ્રહાય પરમં ગુહ્યમધ્યાત્મસંજ્ઞિતમ્ ❘
યત્ત્વયોક્તં વચસ્તેન મોહોઽયં વિગતો મમ ‖ 1 ‖
ભવાપ્યયૌ હિ ભૂતાનાં શ્રુતૌ વિસ્તરશો મયા ❘
ત્વત્તઃ કમલપત્રાક્ષ માહાત્મ્યમપિ ચાવ્યયમ્ ‖ 2 ‖
એવમેતદ્યથાત્થ ત્વમાત્માનં પરમેશ્વર ❘
દ્રષ્ટુમિચ્છામિ તે રૂપમૈશ્વરં પુરુષોત્તમ ‖ 3 ‖
મન્યસે યદિ તચ્છક્યં મયા દ્રષ્ટુમિતિ પ્રભો ❘
યોગેશ્વર તતો મે ત્વં દર્શયાત્માનમવ્યયમ્ ‖ 4 ‖
શ્રીભગવાનુવાચ ❘
પશ્ય મે પાર્થ રૂપાણિ શતશોઽથ સહસ્રશઃ ❘
નાનાવિધાનિ દિવ્યાનિ નાનાવર્ણાકૃતીનિ ચ ‖ 5 ‖
પશ્યાદિત્યાન્વસૂન્રુદ્રાનશ્વિનૌ મરુતસ્તથા ❘
બહૂન્યદૃષ્ટપૂર્વાણિ પશ્યાશ્ચર્યાણિ ભારત ‖ 6 ‖
ઇહૈકસ્થં જગત્કૃત્સ્નં પશ્યાદ્ય સચરાચરમ્ ❘
મમ દેહે ગુડાકેશ યચ્ચાન્યદ્દ્રષ્ટુમિચ્છસિ ‖ 7 ‖
ન તુ માં શક્યસે દ્રષ્ટુમનેનૈવ સ્વચક્ષુષા ❘
દિવ્યં દદામિ તે ચક્ષુઃ પશ્ય મે યોગમૈશ્વરમ્ ‖ 8 ‖
સંજય ઉવાચ ❘
એવમુક્ત્વા તતો રાજન્મહાયોગેશ્વરો હરિઃ ❘
દર્શયામાસ પાર્થાય પરમં રૂપમૈશ્વરમ્ ‖ 9 ‖
અનેકવક્ત્રનયનમનેકાદ્ભુતદર્શનમ્ ❘
અનેકદિવ્યાભરણં દિવ્યાનેકોદ્યતાયુધમ્ ‖ 10 ‖
દિવ્યમાલ્યાંબરધરં દિવ્યગંધાનુલેપનમ્ ❘
સર્વાશ્ચર્યમયં દેવમનંતં વિશ્વતોમુખમ્ ‖ 11 ‖
દિવિ સૂર્યસહસ્રસ્ય ભવેદ્યુગપદુત્થિતા ❘
યદિ ભાઃ સદૃશી સા સ્યાદ્ભાસસ્તસ્ય મહાત્મનઃ ‖ 12 ‖
તત્રૈકસ્થં જગત્કૃત્સ્નં પ્રવિભક્તમનેકધા ❘
અપશ્યદ્દેવદેવસ્ય શરીરે પાંડવસ્તદા ‖ 13 ‖
તતઃ સ વિસ્મયાવિષ્ટો હૃષ્ટરોમા ધનંજયઃ ❘
પ્રણમ્ય શિરસા દેવં કૃતાંજલિરભાષત ‖ 14 ‖
અર્જુન ઉવાચ ❘
પશ્યામિ દેવાંસ્તવ દેવ દેહે સર્વાંસ્તથા ભૂતવિશેષસંઘાન્❘
બ્રહ્માણમીશં કમલાસનસ્થમૃષીંશ્ચ સર્વાનુરગાંશ્ચ દિવ્યાન્ ‖ 15 ‖
અનેકબાહૂદરવક્ત્રનેત્રં પશ્યામિ ત્વાં સર્વતોઽનંતરૂપમ્❘
નાંતં ન મધ્યં ન પુનસ્તવાદિં પશ્યામિ વિશ્વેશ્વર વિશ્વરૂપ ‖ 16 ‖
કિરીટિનં ગદિનં ચક્રિણં ચ તેજોરાશિં સર્વતો દીપ્તિમંતમ્❘
પશ્યામિ ત્વાં દુર્નિરીક્ષ્યં સમંતાદ્દીપ્તાનલાર્કદ્યુતિમપ્રમેયમ્ ‖ 17 ‖
ત્વમક્ષરં પરમં વેદિતવ્યં ત્વમસ્ય વિશ્વસ્ય પરં નિધાનમ્❘
ત્વમવ્યયઃ શાશ્વતધર્મગોપ્તા સનાતનસ્ત્વં પુરુષો મતો મે ‖ 18 ‖
અનાદિમધ્યાંતમનંતવીર્યમનંતબાહું શશિસૂર્યનેત્રમ્❘
પશ્યામિ ત્વાં દીપ્તહુતાશવક્ત્રં સ્વતેજસા વિશ્વમિદં તપંતમ્ ‖ 19 ‖
દ્યાવાપૃથિવ્યોરિદમંતરં હિ વ્યાપ્તં ત્વયૈકેન દિશશ્ચ સર્વાઃ❘
દૃષ્ટ્વાદ્ભુતં રૂપમુગ્રં તવેદં લોકત્રયં પ્રવ્યથિતં મહાત્મન્ ‖ 20 ‖
અમી હિ ત્વાં સુરસંઘા વિશંતિ કેચિદ્ભીતાઃ પ્રાંજલયો ગૃણંતિ❘
સ્વસ્તીત્યુક્ત્વા મહર્ષિસિદ્ધસંઘાઃ સ્તુવંતિ ત્વાં સ્તુતિભિઃ પુષ્કલાભિઃ ‖ 21 ‖
રુદ્રાદિત્યા વસવો યે ચ સાધ્યા વિશ્વેઽશ્વિનૌ મરુતશ્ચોષ્મપાશ્ચ❘
ગંધર્વયક્ષાસુરસિદ્ધસંઘા વીક્ષંતે ત્વાં વિસ્મિતાશ્ચૈવ સર્વે ‖ 22 ‖
રૂપં મહત્તે બહુવક્ત્રનેત્રં મહાબાહો બહુબાહૂરુપાદમ્❘
બહૂદરં બહુદંષ્ટ્રાકરાલં દૃષ્ટ્વા લોકાઃ પ્રવ્યથિતાસ્તથાહમ્ ‖ 23 ‖
નભઃસ્પૃશં દીપ્તમનેકવર્ણં વ્યાત્તાનનં દીપ્તવિશાલનેત્રમ્❘
દૃષ્ટ્વા હિ ત્વાં પ્રવ્યથિતાંતરાત્મા ધૃતિં ન વિંદામિ શમં ચ વિષ્ણો ‖ 24 ‖
દંષ્ટ્રાકરાલાનિ ચ તે મુખાનિ દૃષ્ટ્વૈવ કાલાનલસંનિભાનિ❘
દિશો ન જાને ન લભે ચ શર્મ પ્રસીદ દેવેશ જગન્નિવાસ ‖ 25 ‖
અમી ચ ત્વાં ધૃતરાષ્ટ્રસ્ય પુત્રાઃ સર્વે સહૈવાવનિપાલસંઘૈઃ❘
ભીષ્મો દ્રોણઃ સૂતપુત્રસ્તથાસૌ સહાસ્મદીયૈરપિ યોધમુખ્યૈઃ ‖ 26 ‖
વક્ત્રાણિ તે ત્વરમાણા વિશંતિ દંષ્ટ્રાકરાલાનિ ભયાનકાનિ❘
કેચિદ્વિલગ્ના દશનાંતરેષુ સંદૃશ્યંતે ચૂર્ણિતૈરુત્તમાંગૈઃ ‖ 27 ‖
યથા નદીનાં બહવોઽંબુવેગાઃ સમુદ્રમેવાભિમુખા દ્રવંતિ❘
તથા તવામી નરલોકવીરા વિશંતિ વક્ત્રાણ્યભિવિજ્વલંતિ ‖ 28 ‖
યથા પ્રદીપ્તં જ્વલનં પતંગા વિશંતિ નાશાય સમૃદ્ધવેગાઃ❘
તથૈવ નાશાય વિશંતિ લોકાસ્તવાપિ વક્ત્રાણિ સમૃદ્ધવેગાઃ ‖ 29 ‖
લેલિહ્યસે ગ્રસમાનઃ સમંતાલ્લોકાન્સમગ્રાન્વદનૈર્જ્વલદ્ભિઃ❘
તેજોભિરાપૂર્ય જગત્સમગ્રં ભાસસ્તવોગ્રાઃ પ્રતપંતિ વિષ્ણો ‖ 30 ‖
આખ્યાહિ મે કો ભવાનુગ્રરૂપો નમોઽસ્તુ તે દેવવર પ્રસીદ❘
વિજ્ઞાતુમિચ્છામિ ભવંતમાદ્યં ન હિ પ્રજાનામિ તવ પ્રવૃત્તિમ્ ‖ 31 ‖
શ્રીભગવાનુવાચ ❘
કાલોઽસ્મિ લોકક્ષયકૃત્પ્રવૃદ્ધો લોકાન્સમાહર્તુમિહ પ્રવૃત્તઃ❘
ઋતેઽપિ ત્વાં ન ભવિષ્યંતિ સર્વે યેઽવસ્થિતાઃ પ્રત્યનીકેષુ યોધાઃ ‖ 32 ‖
તસ્માત્ત્વમુત્તિષ્ઠ યશો લભસ્વ જિત્વા શત્રૂન્ભુંક્ષ્વ રાજ્યં સમૃદ્ધમ્❘
મયૈવૈતે નિહતાઃ પૂર્વમેવ નિમિત્તમાત્રં ભવ સવ્યસાચિન્ ‖ 33 ‖
દ્રોણં ચ ભીષ્મં ચ જયદ્રથં ચ કર્ણં તથાન્યાનપિ યોધવીરાન્❘
મયા હતાંસ્ત્વં જહિ મા વ્યથિષ્ઠા યુધ્યસ્વ જેતાસિ રણે સપત્નાન્ ‖ 34 ‖
સંજય ઉવાચ ❘
એતચ્છ્રુત્વા વચનં કેશવસ્ય કૃતાંજલિર્વેપમાનઃ કિરીટી❘
નમસ્કૃત્વા ભૂય એવાહ કૃષ્ણં સગદ્ગદં ભીતભીતઃ પ્રણમ્ય ‖ 35 ‖
અર્જુન ઉવાચ ❘
સ્થાને હૃષીકેશ તવ પ્રકીર્ત્યા જગત્પ્રહૃષ્યત્યનુરજ્યતે ચ❘
રક્ષાંસિ ભીતાનિ દિશો દ્રવંતિ સર્વે નમસ્યંતિ ચ સિદ્ધસંઘાઃ ‖ 36 ‖
કસ્માચ્ચ તે ન નમેરન્મહાત્મન્ગરીયસે બ્રહ્મણોઽપ્યાદિકર્ત્રે❘
અનંત દેવેશ જગન્નિવાસ ત્વમક્ષરં સદસત્તત્પરં યત્ ‖ 37 ‖
ત્વમાદિદેવઃ પુરુષઃ પુરાણસ્ત્વમસ્ય વિશ્વસ્ય પરં નિધાનમ્❘
વેત્તાસિ વેદ્યં ચ પરં ચ ધામ ત્વયા તતં વિશ્વમનંતરૂપ ‖ 38 ‖
વાયુર્યમોઽગ્નિર્વરુણઃ શશાંકઃ પ્રજાપતિસ્ત્વં પ્રપિતામહશ્ચ❘
નમો નમસ્તેઽસ્તુ સહસ્રકૃત્વઃ પુનશ્ચ ભૂયોઽપિ નમો નમસ્તે ‖ 39 ‖
નમઃ પુરસ્તાદથ પૃષ્ઠતસ્તે નમોઽસ્તુ તે સર્વત એવ સર્વ❘
અનંતવીર્યામિતવિક્રમસ્ત્વં સર્વં સમાપ્નોષિ તતોઽસિ સર્વઃ ‖ 40 ‖
સખેતિ મત્વા પ્રસભં યદુક્તં હે કૃષ્ણ હે યાદવ હે સખેતિ❘
અજાનતા મહિમાનં તવેદં મયા પ્રમાદાત્પ્રણયેન વાપિ ‖ 41 ‖
યચ્ચાવહાસાર્થમસત્કૃતોઽસિ વિહારશય્યાસનભોજનેષુ❘
એકોઽથવાપ્યચ્યુત તત્સમક્ષં તત્ક્ષામયે ત્વામહમપ્રમેયમ્ ‖ 42 ‖
પિતાસિ લોકસ્ય ચરાચરસ્ય ત્વમસ્ય પૂજ્યશ્ચ ગુરુર્ગરીયાન્❘
ન ત્વત્સમોઽસ્ત્યભ્યધિકઃ કુતોઽન્યો લોકત્રયેઽપ્યપ્રતિમપ્રભાવ ‖ 43 ‖
તસ્માત્પ્રણમ્ય પ્રણિધાય કાયં પ્રસાદયે ત્વામહમીશમીડ્યમ્❘
પિતેવ પુત્રસ્ય સખેવ સખ્યુઃ પ્રિયઃ પ્રિયાયાર્હસિ દેવ સોઢુમ્ ‖ 44 ‖
અદૃષ્ટપૂર્વં હૃષિતોઽસ્મિ દૃષ્ટ્વા ભયેન ચ પ્રવ્યથિતં મનો મે❘
તદેવ મે દર્શય દેવરૂપં પ્રસીદ દેવેશ જગન્નિવાસ ‖ 45 ‖
કિરીટિનં ગદિનં ચક્રહસ્તમિચ્છામિ ત્વાં દ્રષ્ટુમહં તથૈવ❘
તેનૈવ રૂપેણ ચતુર્ભુજેન સહસ્રબાહો ભવ વિશ્વમૂર્તે ‖ 46 ‖
શ્રીભગવાનુવાચ ❘
મયા પ્રસન્નેન તવાર્જુનેદં રૂપં પરં દર્શિતમાત્મયોગાત્❘
તેજોમયં વિશ્વમનંતમાદ્યં યન્મે ત્વદન્યેન ન દૃષ્ટપૂર્વમ્ ‖ 47 ‖
ન વેદયજ્ઞાધ્યયનૈર્ન દાનૈર્ન ચ ક્રિયાભિર્ન તપોભિરુગ્રૈઃ❘
એવંરૂપઃ શક્ય અહં નૃલોકે દ્રષ્ટું ત્વદન્યેન કુરુપ્રવીર ‖ 48 ‖
મા તે વ્યથા મા ચ વિમૂઢભાવો દૃષ્ટ્વા રૂપં ઘોરમીદૃઙ્મમેદમ્❘
વ્યપેતભીઃ પ્રીતમનાઃ પુનસ્ત્વં તદેવ મે રૂપમિદં પ્રપશ્ય ‖ 49 ‖
સંજય ઉવાચ ❘
ઇત્યર્જુનં વાસુદેવસ્તથોક્ત્વા સ્વકં રૂપં દર્શયામાસ ભૂયઃ❘
આશ્વાસયામાસ ચ ભીતમેનં ભૂત્વા પુનઃ સૌમ્યવપુર્મહાત્મા ‖ 50 ‖
અર્જુન ઉવાચ ❘
દૃષ્ટ્વેદં માનુષં રૂપં તવ સૌમ્યં જનાર્દન ❘
ઇદાનીમસ્મિ સંવૃત્તઃ સચેતાઃ પ્રકૃતિં ગતઃ ‖ 51 ‖
શ્રીભગવાનુવાચ ❘
સુદુર્દર્શમિદં રૂપં દૃષ્ટવાનસિ યન્મમ ❘
દેવા અપ્યસ્ય રૂપસ્ય નિત્યં દર્શનકાંક્ષિણઃ ‖ 52 ‖
નાહં વેદૈર્ન તપસા ન દાનેન ન ચેજ્યયા ❘
શક્ય એવંવિધો દ્રષ્ટું દૃષ્ટવાનસિ માં યથા ‖ 53 ‖
ભક્ત્યા ત્વનન્યયા શક્ય અહમેવંવિધોઽર્જુન ❘
જ્ઞાતું દ્રષ્ટું ચ તત્ત્વેન પ્રવેષ્ટું ચ પરંતપ ‖ 54 ‖
મત્કર્મકૃન્મત્પરમો મદ્ભક્તઃ સંગવર્જિતઃ ❘
નિર્વૈરઃ સર્વભૂતેષુ યઃ સ મામેતિ પાંડવ ‖ 55 ‖
ઓં તત્સદિતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં યોગશાસ્ત્રે શ્રીકૃષ્ણાર્જુનસંવાદે
વિશ્વરૂપદર્શનયોગો નામૈકાદશોઽધ્યાયઃ ‖11 ‖
श्रीमद् भगवद् गीत एकादशोऽध्यायः
अथ एकादशोऽध्यायः ❘
अर्जुन उवाच ❘
मदनुग्रहाय परमं गुह्यमध्यात्मसंज्ञितम् ❘
यत्त्वयोक्तं वचस्तेन मोहोऽयं विगतो मम ‖ 1 ‖
भवाप्ययौ हि भूतानां श्रुतौ विस्तरशो मया ❘
त्वत्तः कमलपत्राक्ष माहात्म्यमपि चाव्ययम् ‖ 2 ‖
एवमेतद्यथात्थ त्वमात्मानं परमेश्वर ❘
द्रष्टुमिच्छामि ते रूपमैश्वरं पुरुषोत्तम ‖ 3 ‖
मन्यसे यदि तच्छक्यं मया द्रष्टुमिति प्रभो ❘
योगेश्वर ततो मे त्वं दर्शयात्मानमव्ययम् ‖ 4 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
पश्य मे पार्थ रूपाणि शतशोऽथ सहस्रशः ❘
नानाविधानि दिव्यानि नानावर्णाकृतीनि च ‖ 5 ‖
पश्यादित्यान्वसून्रुद्रानश्विनौ मरुतस्तथा ❘
बहून्यदृष्टपूर्वाणि पश्याश्चर्याणि भारत ‖ 6 ‖
इहैकस्थं जगत्कृत्स्नं पश्याद्य सचराचरम् ❘
मम देहे गुडाकेश यच्चान्यद्द्रष्टुमिच्छसि ‖ 7 ‖
न तु मां शक्यसे द्रष्टुमनेनैव स्वचक्षुषा ❘
दिव्यं ददामि ते चक्षुः पश्य मे योगमैश्वरम् ‖ 8 ‖
संजय उवाच ❘
एवमुक्त्वा ततो राजन्महायोगेश्वरो हरिः ❘
दर्शयामास पार्थाय परमं रूपमैश्वरम् ‖ 9 ‖
अनेकवक्त्रनयनमनेकाद्भुतदर्शनम् ❘
अनेकदिव्याभरणं दिव्यानेकोद्यतायुधम् ‖ 10 ‖
दिव्यमाल्यांबरधरं दिव्यगंधानुलेपनम् ❘
सर्वाश्चर्यमयं देवमनंतं विश्वतोमुखम् ‖ 11 ‖
दिवि सूर्यसहस्रस्य भवेद्युगपदुत्थिता ❘
यदि भाः सदृशी सा स्याद्भासस्तस्य महात्मनः ‖ 12 ‖
तत्रैकस्थं जगत्कृत्स्नं प्रविभक्तमनेकधा ❘
अपश्यद्देवदेवस्य शरीरे पांडवस्तदा ‖ 13 ‖
ततः स विस्मयाविष्टो हृष्टरोमा धनंजयः ❘
प्रणम्य शिरसा देवं कृतांजलिरभाषत ‖ 14 ‖
अर्जुन उवाच ❘
पश्यामि देवांस्तव देव देहे सर्वांस्तथा भूतविशेषसंघान्❘
ब्रह्माणमीशं कमलासनस्थमृषींश्च सर्वानुरगांश्च दिव्यान् ‖ 15 ‖
अनेकबाहूदरवक्त्रनेत्रं पश्यामि त्वां सर्वतोऽनंतरूपम्❘
नांतं न मध्यं न पुनस्तवादिं पश्यामि विश्वेश्वर विश्वरूप ‖ 16 ‖
किरीटिनं गदिनं चक्रिणं च तेजोराशिं सर्वतो दीप्तिमंतम्❘
पश्यामि त्वां दुर्निरीक्ष्यं समंताद्दीप्तानलार्कद्युतिमप्रमेयम् ‖ 17 ‖
त्वमक्षरं परमं वेदितव्यं त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्❘
त्वमव्ययः शाश्वतधर्मगोप्ता सनातनस्त्वं पुरुषो मतो मे ‖ 18 ‖
अनादिमध्यांतमनंतवीर्यमनंतबाहुं शशिसूर्यनेत्रम्❘
पश्यामि त्वां दीप्तहुताशवक्त्रं स्वतेजसा विश्वमिदं तपंतम् ‖ 19 ‖
द्यावापृथिव्योरिदमंतरं हि व्याप्तं त्वयैकेन दिशश्च सर्वाः❘
दृष्ट्वाद्भुतं रूपमुग्रं तवेदं लोकत्रयं प्रव्यथितं महात्मन् ‖ 20 ‖
अमी हि त्वां सुरसंघा विशंति केचिद्भीताः प्रांजलयो गृणंति❘
स्वस्तीत्युक्त्वा महर्षिसिद्धसंघाः स्तुवंति त्वां स्तुतिभिः पुष्कलाभिः ‖ 21 ‖
रुद्रादित्या वसवो ये च साध्या विश्वेऽश्विनौ मरुतश्चोष्मपाश्च❘
गंधर्वयक्षासुरसिद्धसंघा वीक्षंते त्वां विस्मिताश्चैव सर्वे ‖ 22 ‖
रूपं महत्ते बहुवक्त्रनेत्रं महाबाहो बहुबाहूरुपादम्❘
बहूदरं बहुदंष्ट्राकरालं दृष्ट्वा लोकाः प्रव्यथितास्तथाहम् ‖ 23 ‖
नभःस्पृशं दीप्तमनेकवर्णं व्यात्ताननं दीप्तविशालनेत्रम्❘
दृष्ट्वा हि त्वां प्रव्यथितांतरात्मा धृतिं न विंदामि शमं च विष्णो ‖ 24 ‖
दंष्ट्राकरालानि च ते मुखानि दृष्ट्वैव कालानलसंनिभानि❘
दिशो न जाने न लभे च शर्म प्रसीद देवेश जगन्निवास ‖ 25 ‖
अमी च त्वां धृतराष्ट्रस्य पुत्राः सर्वे सहैवावनिपालसंघैः❘
भीष्मो द्रोणः सूतपुत्रस्तथासौ सहास्मदीयैरपि योधमुख्यैः ‖ 26 ‖
वक्त्राणि ते त्वरमाणा विशंति दंष्ट्राकरालानि भयानकानि❘
केचिद्विलग्ना दशनांतरेषु संदृश्यंते चूर्णितैरुत्तमांगैः ‖ 27 ‖
यथा नदीनां बहवोऽंबुवेगाः समुद्रमेवाभिमुखा द्रवंति❘
तथा तवामी नरलोकवीरा विशंति वक्त्राण्यभिविज्वलंति ‖ 28 ‖
यथा प्रदीप्तं ज्वलनं पतंगा विशंति नाशाय समृद्धवेगाः❘
तथैव नाशाय विशंति लोकास्तवापि वक्त्राणि समृद्धवेगाः ‖ 29 ‖
लेलिह्यसे ग्रसमानः समंताल्लोकान्समग्रान्वदनैर्ज्वलद्भिः❘
तेजोभिरापूर्य जगत्समग्रं भासस्तवोग्राः प्रतपंति विष्णो ‖ 30 ‖
आख्याहि मे को भवानुग्ररूपो नमोऽस्तु ते देववर प्रसीद❘
विज्ञातुमिच्छामि भवंतमाद्यं न हि प्रजानामि तव प्रवृत्तिम् ‖ 31 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
कालोऽस्मि लोकक्षयकृत्प्रवृद्धो लोकान्समाहर्तुमिह प्रवृत्तः❘
ऋतेऽपि त्वां न भविष्यंति सर्वे येऽवस्थिताः प्रत्यनीकेषु योधाः ‖ 32 ‖
तस्मात्त्वमुत्तिष्ठ यशो लभस्व जित्वा शत्रून्भुंक्ष्व राज्यं समृद्धम्❘
मयैवैते निहताः पूर्वमेव निमित्तमात्रं भव सव्यसाचिन् ‖ 33 ‖
द्रोणं च भीष्मं च जयद्रथं च कर्णं तथान्यानपि योधवीरान्❘
मया हतांस्त्वं जहि मा व्यथिष्ठा युध्यस्व जेतासि रणे सपत्नान् ‖ 34 ‖
संजय उवाच ❘
एतच्छ्रुत्वा वचनं केशवस्य कृतांजलिर्वेपमानः किरीटी❘
नमस्कृत्वा भूय एवाह कृष्णं सगद्गदं भीतभीतः प्रणम्य ‖ 35 ‖
अर्जुन उवाच ❘
स्थाने हृषीकेश तव प्रकीर्त्या जगत्प्रहृष्यत्यनुरज्यते च❘
रक्षांसि भीतानि दिशो द्रवंति सर्वे नमस्यंति च सिद्धसंघाः ‖ 36 ‖
कस्माच्च ते न नमेरन्महात्मन्गरीयसे ब्रह्मणोऽप्यादिकर्त्रे❘
अनंत देवेश जगन्निवास त्वमक्षरं सदसत्तत्परं यत् ‖ 37 ‖
त्वमादिदेवः पुरुषः पुराणस्त्वमस्य विश्वस्य परं निधानम्❘
वेत्तासि वेद्यं च परं च धाम त्वया ततं विश्वमनंतरूप ‖ 38 ‖
वायुर्यमोऽग्निर्वरुणः शशांकः प्रजापतिस्त्वं प्रपितामहश्च❘
नमो नमस्तेऽस्तु सहस्रकृत्वः पुनश्च भूयोऽपि नमो नमस्ते ‖ 39 ‖
नमः पुरस्तादथ पृष्ठतस्ते नमोऽस्तु ते सर्वत एव सर्व❘
अनंतवीर्यामितविक्रमस्त्वं सर्वं समाप्नोषि ततोऽसि सर्वः ‖ 40 ‖
सखेति मत्वा प्रसभं यदुक्तं हे कृष्ण हे यादव हे सखेति❘
अजानता महिमानं तवेदं मया प्रमादात्प्रणयेन वापि ‖ 41 ‖
यच्चावहासार्थमसत्कृतोऽसि विहारशय्यासनभोजनेषु❘
एकोऽथवाप्यच्युत तत्समक्षं तत्क्षामये त्वामहमप्रमेयम् ‖ 42 ‖
पितासि लोकस्य चराचरस्य त्वमस्य पूज्यश्च गुरुर्गरीयान्❘
न त्वत्समोऽस्त्यभ्यधिकः कुतोऽन्यो लोकत्रयेऽप्यप्रतिमप्रभाव ‖ 43 ‖
तस्मात्प्रणम्य प्रणिधाय कायं प्रसादये त्वामहमीशमीड्यम्❘
पितेव पुत्रस्य सखेव सख्युः प्रियः प्रियायार्हसि देव सोढुम् ‖ 44 ‖
अदृष्टपूर्वं हृषितोऽस्मि दृष्ट्वा भयेन च प्रव्यथितं मनो मे❘
तदेव मे दर्शय देवरूपं प्रसीद देवेश जगन्निवास ‖ 45 ‖
किरीटिनं गदिनं चक्रहस्तमिच्छामि त्वां द्रष्टुमहं तथैव❘
तेनैव रूपेण चतुर्भुजेन सहस्रबाहो भव विश्वमूर्ते ‖ 46 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
मया प्रसन्नेन तवार्जुनेदं रूपं परं दर्शितमात्मयोगात्❘
तेजोमयं विश्वमनंतमाद्यं यन्मे त्वदन्येन न दृष्टपूर्वम् ‖ 47 ‖
न वेदयज्ञाध्ययनैर्न दानैर्न च क्रियाभिर्न तपोभिरुग्रैः❘
एवंरूपः शक्य अहं नृलोके द्रष्टुं त्वदन्येन कुरुप्रवीर ‖ 48 ‖
मा ते व्यथा मा च विमूढभावो दृष्ट्वा रूपं घोरमीदृङ्ममेदम्❘
व्यपेतभीः प्रीतमनाः पुनस्त्वं तदेव मे रूपमिदं प्रपश्य ‖ 49 ‖
संजय उवाच ❘
इत्यर्जुनं वासुदेवस्तथोक्त्वा स्वकं रूपं दर्शयामास भूयः❘
आश्वासयामास च भीतमेनं भूत्वा पुनः सौम्यवपुर्महात्मा ‖ 50 ‖
अर्जुन उवाच ❘
दृष्ट्वेदं मानुषं रूपं तव सौम्यं जनार्दन ❘
इदानीमस्मि संवृत्तः सचेताः प्रकृतिं गतः ‖ 51 ‖
श्रीभगवानुवाच ❘
सुदुर्दर्शमिदं रूपं दृष्टवानसि यन्मम ❘
देवा अप्यस्य रूपस्य नित्यं दर्शनकांक्षिणः ‖ 52 ‖
नाहं वेदैर्न तपसा न दानेन न चेज्यया ❘
शक्य एवंविधो द्रष्टुं दृष्टवानसि मां यथा ‖ 53 ‖
भक्त्या त्वनन्यया शक्य अहमेवंविधोऽर्जुन ❘
ज्ञातुं द्रष्टुं च तत्त्वेन प्रवेष्टुं च परंतप ‖ 54 ‖
मत्कर्मकृन्मत्परमो मद्भक्तः संगवर्जितः ❘
निर्वैरः सर्वभूतेषु यः स मामेति पांडव ‖ 55 ‖
ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे
विश्वरूपदर्शनयोगो नामैकादशोऽध्यायः ‖11 ‖
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಗವದ್ ಗೀತ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಅಥ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ❘
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ಮದನುಗ್ರಹಾಯ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಧ್ಯಾತ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಮ್ ❘
ಯತ್ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ವಚಸ್ತೇನ ಮೋಹೋಽಯಂ ವಿಗತೋ ಮಮ ‖ 1 ‖
ಭವಾಪ್ಯಯೌ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಶ್ರುತೌ ವಿಸ್ತರಶೋ ಮಯಾ ❘
ತ್ವತ್ತಃ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಮಪಿ ಚಾವ್ಯಯಮ್ ‖ 2 ‖
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾತ್ಥ ತ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮೇಶ್ವರ ❘
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ರೂಪಮೈಶ್ವರಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ‖ 3 ‖
ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ತಚ್ಛಕ್ಯಂ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ ❘
ಯೋಗೇಶ್ವರ ತತೋ ಮೇ ತ್ವಂ ದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಮ್ ‖ 4 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಪಶ್ಯ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ರೂಪಾಣಿ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ❘
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ನಾನಾವರ್ಣಾಕೃತೀನಿ ಚ ‖ 5 ‖
ಪಶ್ಯಾದಿತ್ಯಾನ್ವಸೂನ್ರುದ್ರಾನಶ್ವಿನೌ ಮರುತಸ್ತಥಾ ❘
ಬಹೂನ್ಯದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಣಿ ಪಶ್ಯಾಶ್ಚರ್ಯಾಣಿ ಭಾರತ ‖ 6 ‖
ಇಹೈಕಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪಶ್ಯಾದ್ಯ ಸಚರಾಚರಮ್ ❘
ಮಮ ದೇಹೇ ಗುಡಾಕೇಶ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದ್ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಸಿ ‖ 7 ‖
ನ ತು ಮಾಂ ಶಕ್ಯಸೇ ದ್ರಷ್ಟುಮನೇನೈವ ಸ್ವಚಕ್ಷುಷಾ ❘
ದಿವ್ಯಂ ದದಾಮಿ ತೇ ಚಕ್ಷುಃ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಯೋಗಮೈಶ್ವರಮ್ ‖ 8 ‖
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ ❘
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜನ್ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರೋ ಹರಿಃ ❘
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಾಯ ಪರಮಂ ರೂಪಮೈಶ್ವರಮ್ ‖ 9 ‖
ಅನೇಕವಕ್ತ್ರನಯನಮನೇಕಾದ್ಭುತದರ್ಶನಮ್ ❘
ಅನೇಕದಿವ್ಯಾಭರಣಂ ದಿವ್ಯಾನೇಕೋದ್ಯತಾಯುಧಮ್ ‖ 10 ‖
ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಾಂಬರಧರಂ ದಿವ್ಯಗಂಧಾನುಲೇಪನಮ್ ❘
ಸರ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಮಯಂ ದೇವಮನಂತಂ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಮ್ ‖ 11 ‖
ದಿವಿ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಭವೇದ್ಯುಗಪದುತ್ಥಿತಾ ❘
ಯದಿ ಭಾಃ ಸದೃಶೀ ಸಾ ಸ್ಯಾದ್ಭಾಸಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ‖ 12 ‖
ತತ್ರೈಕಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಮನೇಕಧಾ ❘
ಅಪಶ್ಯದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಶರೀರೇ ಪಾಂಡವಸ್ತದಾ ‖ 13 ‖
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ಧನಂಜಯಃ ❘
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ದೇವಂ ಕೃತಾಂಜಲಿರಭಾಷತ ‖ 14 ‖
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ಪಶ್ಯಾಮಿ ದೇವಾಂಸ್ತವ ದೇವ ದೇಹೇ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ಭೂತವಿಶೇಷಸಂಘಾನ್❘
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮೀಶಂ ಕಮಲಾಸನಸ್ಥಮೃಷೀಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನುರಗಾಂಶ್ಚ ದಿವ್ಯಾನ್ ‖ 15 ‖
ಅನೇಕಬಾಹೂದರವಕ್ತ್ರನೇತ್ರಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸರ್ವತೋಽನಂತರೂಪಮ್❘
ನಾಂತಂ ನ ಮಧ್ಯಂ ನ ಪುನಸ್ತವಾದಿಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ವಿಶ್ವರೂಪ ‖ 16 ‖
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಚಕ್ರಿಣಂ ಚ ತೇಜೋರಾಶಿಂ ಸರ್ವತೋ ದೀಪ್ತಿಮಂತಮ್❘
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯಂ ಸಮಂತಾದ್ದೀಪ್ತಾನಲಾರ್ಕದ್ಯುತಿಮಪ್ರಮೇಯಮ್ ‖ 17 ‖
ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಮ್❘
ತ್ವಮವ್ಯಯಃ ಶಾಶ್ವತಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾ ಸನಾತನಸ್ತ್ವಂ ಪುರುಷೋ ಮತೋ ಮೇ ‖ 18 ‖
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಾಂತಮನಂತವೀರ್ಯಮನಂತಬಾಹುಂ ಶಶಿಸೂರ್ಯನೇತ್ರಮ್❘
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದೀಪ್ತಹುತಾಶವಕ್ತ್ರಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ತಪಂತಮ್ ‖ 19 ‖
ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೋರಿದಮಂತರಂ ಹಿ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ತ್ವಯೈಕೇನ ದಿಶಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ❘
ದೃಷ್ಟ್ವಾದ್ಭುತಂ ರೂಪಮುಗ್ರಂ ತವೇದಂ ಲೋಕತ್ರಯಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮಹಾತ್ಮನ್ ‖ 20 ‖
ಅಮೀ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಸುರಸಂಘಾ ವಿಶಂತಿ ಕೇಚಿದ್ಭೀತಾಃ ಪ್ರಾಂಜಲಯೋ ಗೃಣಂತಿ❘
ಸ್ವಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮಹರ್ಷಿಸಿದ್ಧಸಂಘಾಃ ಸ್ತುವಂತಿ ತ್ವಾಂ ಸ್ತುತಿಭಿಃ ಪುಷ್ಕಲಾಭಿಃ ‖ 21 ‖
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ಯೇ ಚ ಸಾಧ್ಯಾ ವಿಶ್ವೇಽಶ್ವಿನೌ ಮರುತಶ್ಚೋಷ್ಮಪಾಶ್ಚ❘
ಗಂಧರ್ವಯಕ್ಷಾಸುರಸಿದ್ಧಸಂಘಾ ವೀಕ್ಷಂತೇ ತ್ವಾಂ ವಿಸ್ಮಿತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ‖ 22 ‖
ರೂಪಂ ಮಹತ್ತೇ ಬಹುವಕ್ತ್ರನೇತ್ರಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಬಹುಬಾಹೂರುಪಾದಮ್❘
ಬಹೂದರಂ ಬಹುದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾಸ್ತಥಾಹಮ್ ‖ 23 ‖
ನಭಃಸ್ಪೃಶಂ ದೀಪ್ತಮನೇಕವರ್ಣಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಂ ದೀಪ್ತವಿಶಾಲನೇತ್ರಮ್❘
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾಂತರಾತ್ಮಾ ಧೃತಿಂ ನ ವಿಂದಾಮಿ ಶಮಂ ಚ ವಿಷ್ಣೋ ‖ 24 ‖
ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಾನಿ ಚ ತೇ ಮುಖಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಕಾಲಾನಲಸಂನಿಭಾನಿ❘
ದಿಶೋ ನ ಜಾನೇ ನ ಲಭೇ ಚ ಶರ್ಮ ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ‖ 25 ‖
ಅಮೀ ಚ ತ್ವಾಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಹೈವಾವನಿಪಾಲಸಂಘೈಃ❘
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಃ ಸೂತಪುತ್ರಸ್ತಥಾಸೌ ಸಹಾಸ್ಮದೀಯೈರಪಿ ಯೋಧಮುಖ್ಯೈಃ ‖ 26 ‖
ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ತೇ ತ್ವರಮಾಣಾ ವಿಶಂತಿ ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಾನಿ ಭಯಾನಕಾನಿ❘
ಕೇಚಿದ್ವಿಲಗ್ನಾ ದಶನಾಂತರೇಷು ಸಂದೃಶ್ಯಂತೇ ಚೂರ್ಣಿತೈರುತ್ತಮಾಂಗೈಃ ‖ 27 ‖
ಯಥಾ ನದೀನಾಂ ಬಹವೋಽಂಬುವೇಗಾಃ ಸಮುದ್ರಮೇವಾಭಿಮುಖಾ ದ್ರವಂತಿ❘
ತಥಾ ತವಾಮೀ ನರಲೋಕವೀರಾ ವಿಶಂತಿ ವಕ್ತ್ರಾಣ್ಯಭಿವಿಜ್ವಲಂತಿ ‖ 28 ‖
ಯಥಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಂ ಜ್ವಲನಂ ಪತಂಗಾ ವಿಶಂತಿ ನಾಶಾಯ ಸಮೃದ್ಧವೇಗಾಃ❘
ತಥೈವ ನಾಶಾಯ ವಿಶಂತಿ ಲೋಕಾಸ್ತವಾಪಿ ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ಸಮೃದ್ಧವೇಗಾಃ ‖ 29 ‖
ಲೇಲಿಹ್ಯಸೇ ಗ್ರಸಮಾನಃ ಸಮಂತಾಲ್ಲೋಕಾನ್ಸಮಗ್ರಾನ್ವದನೈರ್ಜ್ವಲದ್ಭಿಃ❘
ತೇಜೋಭಿರಾಪೂರ್ಯ ಜಗತ್ಸಮಗ್ರಂ ಭಾಸಸ್ತವೋಗ್ರಾಃ ಪ್ರತಪಂತಿ ವಿಷ್ಣೋ ‖ 30 ‖
ಆಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ಕೋ ಭವಾನುಗ್ರರೂಪೋ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ದೇವವರ ಪ್ರಸೀದ❘
ವಿಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವಂತಮಾದ್ಯಂ ನ ಹಿ ಪ್ರಜಾನಾಮಿ ತವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಮ್ ‖ 31 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಕಾಲೋಽಸ್ಮಿ ಲೋಕಕ್ಷಯಕೃತ್ಪ್ರವೃದ್ಧೋ ಲೋಕಾನ್ಸಮಾಹರ್ತುಮಿಹ ಪ್ರವೃತ್ತಃ❘
ಋತೇಽಪಿ ತ್ವಾಂ ನ ಭವಿಷ್ಯಂತಿ ಸರ್ವೇ ಯೇಽವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯನೀಕೇಷು ಯೋಧಾಃ ‖ 32 ‖
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮುತ್ತಿಷ್ಠ ಯಶೋ ಲಭಸ್ವ ಜಿತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ಭುಂಕ್ಷ್ವ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮೃದ್ಧಮ್❘
ಮಯೈವೈತೇ ನಿಹತಾಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಂ ಭವ ಸವ್ಯಸಾಚಿನ್ ‖ 33 ‖
ದ್ರೋಣಂ ಚ ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಜಯದ್ರಥಂ ಚ ಕರ್ಣಂ ತಥಾನ್ಯಾನಪಿ ಯೋಧವೀರಾನ್❘
ಮಯಾ ಹತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಜಹಿ ಮಾ ವ್ಯಥಿಷ್ಠಾ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಜೇತಾಸಿ ರಣೇ ಸಪತ್ನಾನ್ ‖ 34 ‖
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ ❘
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಕೇಶವಸ್ಯ ಕೃತಾಂಜಲಿರ್ವೇಪಮಾನಃ ಕಿರೀಟೀ❘
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಭೂಯ ಏವಾಹ ಕೃಷ್ಣಂ ಸಗದ್ಗದಂ ಭೀತಭೀತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ‖ 35 ‖
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ಸ್ಥಾನೇ ಹೃಷೀಕೇಶ ತವ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯಾ ಜಗತ್ಪ್ರಹೃಷ್ಯತ್ಯನುರಜ್ಯತೇ ಚ❘
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಭೀತಾನಿ ದಿಶೋ ದ್ರವಂತಿ ಸರ್ವೇ ನಮಸ್ಯಂತಿ ಚ ಸಿದ್ಧಸಂಘಾಃ ‖ 36 ‖
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ತೇ ನ ನಮೇರನ್ಮಹಾತ್ಮನ್ಗರೀಯಸೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽಪ್ಯಾದಿಕರ್ತ್ರೇ❘
ಅನಂತ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಸದಸತ್ತತ್ಪರಂ ಯತ್ ‖ 37 ‖
ತ್ವಮಾದಿದೇವಃ ಪುರುಷಃ ಪುರಾಣಸ್ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಮ್❘
ವೇತ್ತಾಸಿ ವೇದ್ಯಂ ಚ ಪರಂ ಚ ಧಾಮ ತ್ವಯಾ ತತಂ ವಿಶ್ವಮನಂತರೂಪ ‖ 38 ‖
ವಾಯುರ್ಯಮೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣಃ ಶಶಾಂಕಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಶ್ಚ❘
ನಮೋ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಸಹಸ್ರಕೃತ್ವಃ ಪುನಶ್ಚ ಭೂಯೋಽಪಿ ನಮೋ ನಮಸ್ತೇ ‖ 39 ‖
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾದಥ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತೇ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವ❘
ಅನಂತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ನೋಷಿ ತತೋಽಸಿ ಸರ್ವಃ ‖ 40 ‖
ಸಖೇತಿ ಮತ್ವಾ ಪ್ರಸಭಂ ಯದುಕ್ತಂ ಹೇ ಕೃಷ್ಣ ಹೇ ಯಾದವ ಹೇ ಸಖೇತಿ❘
ಅಜಾನತಾ ಮಹಿಮಾನಂ ತವೇದಂ ಮಯಾ ಪ್ರಮಾದಾತ್ಪ್ರಣಯೇನ ವಾಪಿ ‖ 41 ‖
ಯಚ್ಚಾವಹಾಸಾರ್ಥಮಸತ್ಕೃತೋಽಸಿ ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು❘
ಏಕೋಽಥವಾಪ್ಯಚ್ಯುತ ತತ್ಸಮಕ್ಷಂ ತತ್ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಮಹಮಪ್ರಮೇಯಮ್ ‖ 42 ‖
ಪಿತಾಸಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಚರಾಚರಸ್ಯ ತ್ವಮಸ್ಯ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ಗುರುರ್ಗರೀಯಾನ್❘
ನ ತ್ವತ್ಸಮೋಽಸ್ತ್ಯಭ್ಯಧಿಕಃ ಕುತೋಽನ್ಯೋ ಲೋಕತ್ರಯೇಽಪ್ಯಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವ ‖ 43 ‖
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಣಮ್ಯ ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಕಾಯಂ ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಮಹಮೀಶಮೀಡ್ಯಮ್❘
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಖೇವ ಸಖ್ಯುಃ ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯಾಯಾರ್ಹಸಿ ದೇವ ಸೋಢುಮ್ ‖ 44 ‖
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಹೃಷಿತೋಽಸ್ಮಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಯೇನ ಚ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮನೋ ಮೇ❘
ತದೇವ ಮೇ ದರ್ಶಯ ದೇವರೂಪಂ ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ‖ 45 ‖
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಚಕ್ರಹಸ್ತಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಹಂ ತಥೈವ❘
ತೇನೈವ ರೂಪೇಣ ಚತುರ್ಭುಜೇನ ಸಹಸ್ರಬಾಹೋ ಭವ ವಿಶ್ವಮೂರ್ತೇ ‖ 46 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಮಯಾ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ತವಾರ್ಜುನೇದಂ ರೂಪಂ ಪರಂ ದರ್ಶಿತಮಾತ್ಮಯೋಗಾತ್❘
ತೇಜೋಮಯಂ ವಿಶ್ವಮನಂತಮಾದ್ಯಂ ಯನ್ಮೇ ತ್ವದನ್ಯೇನ ನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಮ್ ‖ 47 ‖
ನ ವೇದಯಜ್ಞಾಧ್ಯಯನೈರ್ನ ದಾನೈರ್ನ ಚ ಕ್ರಿಯಾಭಿರ್ನ ತಪೋಭಿರುಗ್ರೈಃ❘
ಏವಂರೂಪಃ ಶಕ್ಯ ಅಹಂ ನೃಲೋಕೇ ದ್ರಷ್ಟುಂ ತ್ವದನ್ಯೇನ ಕುರುಪ್ರವೀರ ‖ 48 ‖
ಮಾ ತೇ ವ್ಯಥಾ ಮಾ ಚ ವಿಮೂಢಭಾವೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೂಪಂ ಘೋರಮೀದೃಙ್ಮಮೇದಮ್❘
ವ್ಯಪೇತಭೀಃ ಪ್ರೀತಮನಾಃ ಪುನಸ್ತ್ವಂ ತದೇವ ಮೇ ರೂಪಮಿದಂ ಪ್ರಪಶ್ಯ ‖ 49 ‖
ಸಂಜಯ ಉವಾಚ ❘
ಇತ್ಯರ್ಜುನಂ ವಾಸುದೇವಸ್ತಥೋಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಕಂ ರೂಪಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭೂಯಃ❘
ಆಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಚ ಭೀತಮೇನಂ ಭೂತ್ವಾ ಪುನಃ ಸೌಮ್ಯವಪುರ್ಮಹಾತ್ಮಾ ‖ 50 ‖
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ದೃಷ್ಟ್ವೇದಂ ಮಾನುಷಂ ರೂಪಂ ತವ ಸೌಮ್ಯಂ ಜನಾರ್ದನ ❘
ಇದಾನೀಮಸ್ಮಿ ಸಂವೃತ್ತಃ ಸಚೇತಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಗತಃ ‖ 51 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಸುದುರ್ದರ್ಶಮಿದಂ ರೂಪಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಯನ್ಮಮ ❘
ದೇವಾ ಅಪ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ದರ್ಶನಕಾಂಕ್ಷಿಣಃ ‖ 52 ‖
ನಾಹಂ ವೇದೈರ್ನ ತಪಸಾ ನ ದಾನೇನ ನ ಚೇಜ್ಯಯಾ ❘
ಶಕ್ಯ ಏವಂವಿಧೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಮಾಂ ಯಥಾ ‖ 53 ‖
ಭಕ್ತ್ಯಾ ತ್ವನನ್ಯಯಾ ಶಕ್ಯ ಅಹಮೇವಂವಿಧೋಽರ್ಜುನ ❘
ಜ್ಞಾತುಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ ಚ ಪರಂತಪ ‖ 54 ‖
ಮತ್ಕರ್ಮಕೃನ್ಮತ್ಪರಮೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸಂಗವರ್ಜಿತಃ ❘
ನಿರ್ವೈರಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಯಃ ಸ ಮಾಮೇತಿ ಪಾಂಡವ ‖ 55 ‖
ಓಂ ತತ್ಸದಿತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ
ವಿಶ್ವರೂಪದರ್ಶನಯೋಗೋ ನಾಮೈಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ‖11 ‖
ശ്രീമദ് ഭഗവദ് ഗീത ഏകാദശോഽധ്യായഃ
അഥ ഏകാദശോഽധ്യായഃ ❘
അര്ജുന ഉവാച ❘
മദനുഗ്രഹായ പരമം ഗുഹ്യമധ്യാത്മസംജ്ഞിതമ് ❘
യത്ത്വയോക്തം വചസ്തേന മോഹോഽയം വിഗതോ മമ ‖ 1 ‖
ഭവാപ്യയൌ ഹി ഭൂതാനാം ശ്രുതൌ വിസ്തരശോ മയാ ❘
ത്വത്തഃ കമലപത്രാക്ഷ മാഹാത്മ്യമപി ചാവ്യയമ് ‖ 2 ‖
ഏവമേതദ്യഥാത്ഥ ത്വമാത്മാനം പരമേശ്വര ❘
ദ്രഷ്ടുമിച്ഛാമി തേ രൂപമൈശ്വരം പുരുഷോത്തമ ‖ 3 ‖
മന്യസേ യദി തച്ഛക്യം മയാ ദ്രഷ്ടുമിതി പ്രഭോ ❘
യോഗേശ്വര തതോ മേ ത്വം ദര്ശയാത്മാനമവ്യയമ് ‖ 4 ‖
ശ്രീഭഗവാനുവാച ❘
പശ്യ മേ പാര്ഥ രൂപാണി ശതശോഽഥ സഹസ്രശഃ ❘
നാനാവിധാനി ദിവ്യാനി നാനാവര്ണാകൃതീനി ച ‖ 5 ‖
പശ്യാദിത്യാന്വസൂന്രുദ്രാനശ്വിനൌ മരുതസ്തഥാ ❘
ബഹൂന്യദൃഷ്ടപൂര്വാണി പശ്യാശ്ചര്യാണി ഭാരത ‖ 6 ‖
ഇഹൈകസ്ഥം ജഗത്കൃത്സ്നം പശ്യാദ്യ സചരാചരമ് ❘
മമ ദേഹേ ഗുഡാകേശ യച്ചാന്യദ്ദ്രഷ്ടുമിച്ഛസി ‖ 7 ‖
ന തു മാം ശക്യസേ ദ്രഷ്ടുമനേനൈവ സ്വചക്ഷുഷാ ❘
ദിവ്യം ദദാമി തേ ചക്ഷുഃ പശ്യ മേ യോഗമൈശ്വരമ് ‖ 8 ‖
സംജയ ഉവാച ❘
ഏവമുക്ത്വാ തതോ രാജന്മഹായോഗേശ്വരോ ഹരിഃ ❘
ദര്ശയാമാസ പാര്ഥായ പരമം രൂപമൈശ്വരമ് ‖ 9 ‖
അനേകവക്ത്രനയനമനേകാദ്ഭുതദര്ശനമ് ❘
അനേകദിവ്യാഭരണം ദിവ്യാനേകോദ്യതായുധമ് ‖ 10 ‖
ദിവ്യമാല്യാംബരധരം ദിവ്യഗംധാനുലേപനമ് ❘
സര്വാശ്ചര്യമയം ദേവമനംതം വിശ്വതോമുഖമ് ‖ 11 ‖
ദിവി സൂര്യസഹസ്രസ്യ ഭവേദ്യുഗപദുത്ഥിതാ ❘
യദി ഭാഃ സദൃശീ സാ സ്യാദ്ഭാസസ്തസ്യ മഹാത്മനഃ ‖ 12 ‖
തത്രൈകസ്ഥം ജഗത്കൃത്സ്നം പ്രവിഭക്തമനേകധാ ❘
അപശ്യദ്ദേവദേവസ്യ ശരീരേ പാംഡവസ്തദാ ‖ 13 ‖
തതഃ സ വിസ്മയാവിഷ്ടോ ഹൃഷ്ടരോമാ ധനംജയഃ ❘
പ്രണമ്യ ശിരസാ ദേവം കൃതാംജലിരഭാഷത ‖ 14 ‖
അര്ജുന ഉവാച ❘
പശ്യാമി ദേവാംസ്തവ ദേവ ദേഹേ സര്വാംസ്തഥാ ഭൂതവിശേഷസംഘാന്❘
ബ്രഹ്മാണമീശം കമലാസനസ്ഥമൃഷീംശ്ച സര്വാനുരഗാംശ്ച ദിവ്യാന് ‖ 15 ‖
അനേകബാഹൂദരവക്ത്രനേത്രം പശ്യാമി ത്വാം സര്വതോഽനംതരൂപമ്❘
നാംതം ന മധ്യം ന പുനസ്തവാദിം പശ്യാമി വിശ്വേശ്വര വിശ്വരൂപ ‖ 16 ‖
കിരീടിനം ഗദിനം ചക്രിണം ച തേജോരാശിം സര്വതോ ദീപ്തിമംതമ്❘
പശ്യാമി ത്വാം ദുര്നിരീക്ഷ്യം സമംതാദ്ദീപ്താനലാര്കദ്യുതിമപ്രമേയമ് ‖ 17 ‖
ത്വമക്ഷരം പരമം വേദിതവ്യം ത്വമസ്യ വിശ്വസ്യ പരം നിധാനമ്❘
ത്വമവ്യയഃ ശാശ്വതധര്മഗോപ്താ സനാതനസ്ത്വം പുരുഷോ മതോ മേ ‖ 18 ‖
അനാദിമധ്യാംതമനംതവീര്യമനംതബാഹും ശശിസൂര്യനേത്രമ്❘
പശ്യാമി ത്വാം ദീപ്തഹുതാശവക്ത്രം സ്വതേജസാ വിശ്വമിദം തപംതമ് ‖ 19 ‖
ദ്യാവാപൃഥിവ്യോരിദമംതരം ഹി വ്യാപ്തം ത്വയൈകേന ദിശശ്ച സര്വാഃ❘
ദൃഷ്ട്വാദ്ഭുതം രൂപമുഗ്രം തവേദം ലോകത്രയം പ്രവ്യഥിതം മഹാത്മന് ‖ 20 ‖
അമീ ഹി ത്വാം സുരസംഘാ വിശംതി കേചിദ്ഭീതാഃ പ്രാംജലയോ ഗൃണംതി❘
സ്വസ്തീത്യുക്ത്വാ മഹര്ഷിസിദ്ധസംഘാഃ സ്തുവംതി ത്വാം സ്തുതിഭിഃ പുഷ്കലാഭിഃ ‖ 21 ‖
രുദ്രാദിത്യാ വസവോ യേ ച സാധ്യാ വിശ്വേഽശ്വിനൌ മരുതശ്ചോഷ്മപാശ്ച❘
ഗംധര്വയക്ഷാസുരസിദ്ധസംഘാ വീക്ഷംതേ ത്വാം വിസ്മിതാശ്ചൈവ സര്വേ ‖ 22 ‖
രൂപം മഹത്തേ ബഹുവക്ത്രനേത്രം മഹാബാഹോ ബഹുബാഹൂരുപാദമ്❘
ബഹൂദരം ബഹുദംഷ്ട്രാകരാലം ദൃഷ്ട്വാ ലോകാഃ പ്രവ്യഥിതാസ്തഥാഹമ് ‖ 23 ‖
നഭഃസ്പൃശം ദീപ്തമനേകവര്ണം വ്യാത്താനനം ദീപ്തവിശാലനേത്രമ്❘
ദൃഷ്ട്വാ ഹി ത്വാം പ്രവ്യഥിതാംതരാത്മാ ധൃതിം ന വിംദാമി ശമം ച വിഷ്ണോ ‖ 24 ‖
ദംഷ്ട്രാകരാലാനി ച തേ മുഖാനി ദൃഷ്ട്വൈവ കാലാനലസംനിഭാനി❘
ദിശോ ന ജാനേ ന ലഭേ ച ശര്മ പ്രസീദ ദേവേശ ജഗന്നിവാസ ‖ 25 ‖
അമീ ച ത്വാം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ പുത്രാഃ സര്വേ സഹൈവാവനിപാലസംഘൈഃ❘
ഭീഷ്മോ ദ്രോണഃ സൂതപുത്രസ്തഥാസൌ സഹാസ്മദീയൈരപി യോധമുഖ്യൈഃ ‖ 26 ‖
വക്ത്രാണി തേ ത്വരമാണാ വിശംതി ദംഷ്ട്രാകരാലാനി ഭയാനകാനി❘
കേചിദ്വിലഗ്നാ ദശനാംതരേഷു സംദൃശ്യംതേ ചൂര്ണിതൈരുത്തമാംഗൈഃ ‖ 27 ‖
യഥാ നദീനാം ബഹവോഽംബുവേഗാഃ സമുദ്രമേവാഭിമുഖാ ദ്രവംതി❘
തഥാ തവാമീ നരലോകവീരാ വിശംതി വക്ത്രാണ്യഭിവിജ്വലംതി ‖ 28 ‖
യഥാ പ്രദീപ്തം ജ്വലനം പതംഗാ വിശംതി നാശായ സമൃദ്ധവേഗാഃ❘
തഥൈവ നാശായ വിശംതി ലോകാസ്തവാപി വക്ത്രാണി സമൃദ്ധവേഗാഃ ‖ 29 ‖
ലേലിഹ്യസേ ഗ്രസമാനഃ സമംതാല്ലോകാന്സമഗ്രാന്വദനൈര്ജ്വലദ്ഭിഃ❘
തേജോഭിരാപൂര്യ ജഗത്സമഗ്രം ഭാസസ്തവോഗ്രാഃ പ്രതപംതി വിഷ്ണോ ‖ 30 ‖
ആഖ്യാഹി മേ കോ ഭവാനുഗ്രരൂപോ നമോഽസ്തു തേ ദേവവര പ്രസീദ❘
വിജ്ഞാതുമിച്ഛാമി ഭവംതമാദ്യം ന ഹി പ്രജാനാമി തവ പ്രവൃത്തിമ് ‖ 31 ‖
ശ്രീഭഗവാനുവാച ❘
കാലോഽസ്മി ലോകക്ഷയകൃത്പ്രവൃദ്ധോ ലോകാന്സമാഹര്തുമിഹ പ്രവൃത്തഃ❘
ഋതേഽപി ത്വാം ന ഭവിഷ്യംതി സര്വേ യേഽവസ്ഥിതാഃ പ്രത്യനീകേഷു യോധാഃ ‖ 32 ‖
തസ്മാത്ത്വമുത്തിഷ്ഠ യശോ ലഭസ്വ ജിത്വാ ശത്രൂന്ഭുംക്ഷ്വ രാജ്യം സമൃദ്ധമ്❘
മയൈവൈതേ നിഹതാഃ പൂര്വമേവ നിമിത്തമാത്രം ഭവ സവ്യസാചിന് ‖ 33 ‖
ദ്രോണം ച ഭീഷ്മം ച ജയദ്രഥം ച കര്ണം തഥാന്യാനപി യോധവീരാന്❘
മയാ ഹതാംസ്ത്വം ജഹി മാ വ്യഥിഷ്ഠാ യുധ്യസ്വ ജേതാസി രണേ സപത്നാന് ‖ 34 ‖
സംജയ ഉവാച ❘
ഏതച്ഛ്രുത്വാ വചനം കേശവസ്യ കൃതാംജലിര്വേപമാനഃ കിരീടീ❘
നമസ്കൃത്വാ ഭൂയ ഏവാഹ കൃഷ്ണം സഗദ്ഗദം ഭീതഭീതഃ പ്രണമ്യ ‖ 35 ‖
അര്ജുന ഉവാച ❘
സ്ഥാനേ ഹൃഷീകേശ തവ പ്രകീര്ത്യാ ജഗത്പ്രഹൃഷ്യത്യനുരജ്യതേ ച❘
രക്ഷാംസി ഭീതാനി ദിശോ ദ്രവംതി സര്വേ നമസ്യംതി ച സിദ്ധസംഘാഃ ‖ 36 ‖
കസ്മാച്ച തേ ന നമേരന്മഹാത്മന്ഗരീയസേ ബ്രഹ്മണോഽപ്യാദികര്ത്രേ❘
അനംത ദേവേശ ജഗന്നിവാസ ത്വമക്ഷരം സദസത്തത്പരം യത് ‖ 37 ‖
ത്വമാദിദേവഃ പുരുഷഃ പുരാണസ്ത്വമസ്യ വിശ്വസ്യ പരം നിധാനമ്❘
വേത്താസി വേദ്യം ച പരം ച ധാമ ത്വയാ തതം വിശ്വമനംതരൂപ ‖ 38 ‖
വായുര്യമോഽഗ്നിര്വരുണഃ ശശാംകഃ പ്രജാപതിസ്ത്വം പ്രപിതാമഹശ്ച❘
നമോ നമസ്തേഽസ്തു സഹസ്രകൃത്വഃ പുനശ്ച ഭൂയോഽപി നമോ നമസ്തേ ‖ 39 ‖
നമഃ പുരസ്താദഥ പൃഷ്ഠതസ്തേ നമോഽസ്തു തേ സര്വത ഏവ സര്വ❘
അനംതവീര്യാമിതവിക്രമസ്ത്വം സര്വം സമാപ്നോഷി തതോഽസി സര്വഃ ‖ 40 ‖
സഖേതി മത്വാ പ്രസഭം യദുക്തം ഹേ കൃഷ്ണ ഹേ യാദവ ഹേ സഖേതി❘
അജാനതാ മഹിമാനം തവേദം മയാ പ്രമാദാത്പ്രണയേന വാപി ‖ 41 ‖
യച്ചാവഹാസാര്ഥമസത്കൃതോഽസി വിഹാരശയ്യാസനഭോജനേഷു❘
ഏകോഽഥവാപ്യച്യുത തത്സമക്ഷം തത്ക്ഷാമയേ ത്വാമഹമപ്രമേയമ് ‖ 42 ‖
പിതാസി ലോകസ്യ ചരാചരസ്യ ത്വമസ്യ പൂജ്യശ്ച ഗുരുര്ഗരീയാന്❘
ന ത്വത്സമോഽസ്ത്യഭ്യധികഃ കുതോഽന്യോ ലോകത്രയേഽപ്യപ്രതിമപ്രഭാവ ‖ 43 ‖
തസ്മാത്പ്രണമ്യ പ്രണിധായ കായം പ്രസാദയേ ത്വാമഹമീശമീഡ്യമ്❘
പിതേവ പുത്രസ്യ സഖേവ സഖ്യുഃ പ്രിയഃ പ്രിയായാര്ഹസി ദേവ സോഢുമ് ‖ 44 ‖
അദൃഷ്ടപൂര്വം ഹൃഷിതോഽസ്മി ദൃഷ്ട്വാ ഭയേന ച പ്രവ്യഥിതം മനോ മേ❘
തദേവ മേ ദര്ശയ ദേവരൂപം പ്രസീദ ദേവേശ ജഗന്നിവാസ ‖ 45 ‖
കിരീടിനം ഗദിനം ചക്രഹസ്തമിച്ഛാമി ത്വാം ദ്രഷ്ടുമഹം തഥൈവ❘
തേനൈവ രൂപേണ ചതുര്ഭുജേന സഹസ്രബാഹോ ഭവ വിശ്വമൂര്തേ ‖ 46 ‖
ശ്രീഭഗവാനുവാച ❘
മയാ പ്രസന്നേന തവാര്ജുനേദം രൂപം പരം ദര്ശിതമാത്മയോഗാത്❘
തേജോമയം വിശ്വമനംതമാദ്യം യന്മേ ത്വദന്യേന ന ദൃഷ്ടപൂര്വമ് ‖ 47 ‖
ന വേദയജ്ഞാധ്യയനൈര്ന ദാനൈര്ന ച ക്രിയാഭിര്ന തപോഭിരുഗ്രൈഃ❘
ഏവംരൂപഃ ശക്യ അഹം നൃലോകേ ദ്രഷ്ടും ത്വദന്യേന കുരുപ്രവീര ‖ 48 ‖
മാ തേ വ്യഥാ മാ ച വിമൂഢഭാവോ ദൃഷ്ട്വാ രൂപം ഘോരമീദൃങ്മമേദമ്❘
വ്യപേതഭീഃ പ്രീതമനാഃ പുനസ്ത്വം തദേവ മേ രൂപമിദം പ്രപശ്യ ‖ 49 ‖
സംജയ ഉവാച ❘
ഇത്യര്ജുനം വാസുദേവസ്തഥോക്ത്വാ സ്വകം രൂപം ദര്ശയാമാസ ഭൂയഃ❘
ആശ്വാസയാമാസ ച ഭീതമേനം ഭൂത്വാ പുനഃ സൌമ്യവപുര്മഹാത്മാ ‖ 50 ‖
അര്ജുന ഉവാച ❘
ദൃഷ്ട്വേദം മാനുഷം രൂപം തവ സൌമ്യം ജനാര്ദന ❘
ഇദാനീമസ്മി സംവൃത്തഃ സചേതാഃ പ്രകൃതിം ഗതഃ ‖ 51 ‖
ശ്രീഭഗവാനുവാച ❘
സുദുര്ദര്ശമിദം രൂപം ദൃഷ്ടവാനസി യന്മമ ❘
ദേവാ അപ്യസ്യ രൂപസ്യ നിത്യം ദര്ശനകാംക്ഷിണഃ ‖ 52 ‖
നാഹം വേദൈര്ന തപസാ ന ദാനേന ന ചേജ്യയാ ❘
ശക്യ ഏവംവിധോ ദ്രഷ്ടും ദൃഷ്ടവാനസി മാം യഥാ ‖ 53 ‖
ഭക്ത്യാ ത്വനന്യയാ ശക്യ അഹമേവംവിധോഽര്ജുന ❘
ജ്ഞാതും ദ്രഷ്ടും ച തത്ത്വേന പ്രവേഷ്ടും ച പരംതപ ‖ 54 ‖
മത്കര്മകൃന്മത്പരമോ മദ്ഭക്തഃ സംഗവര്ജിതഃ ❘
നിര്വൈരഃ സര്വഭൂതേഷു യഃ സ മാമേതി പാംഡവ ‖ 55 ‖
ഓം തത്സദിതി ശ്രീമദ്ഭഗവദ്ഗീതാസൂപനിഷത്സു ബ്രഹ്മവിദ്യായാം യോഗശാസ്ത്രേ ശ്രീകൃഷ്ണാര്ജുനസംവാദേ
വിശ്വരൂപദര്ശനയോഗോ നാമൈകാദശോഽധ്യായഃ ‖11 ‖
ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗଵଦ୍ ଗୀତ ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ
ଅଥ ଏକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ❘
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ ❘
ମଦନୁଗ୍ରହାଯ ପରମଂ ଗୁହ୍ଯମଧ୍ଯାତ୍ମସଂଜ୍ଞିତମ୍ ❘
ଯତ୍ତ୍ଵଯୋକ୍ତଂ ଵଚସ୍ତେନ ମୋହୋଽଯଂ ଵିଗତୋ ମମ ‖ 1 ‖
ଭଵାପ୍ଯଯୌ ହି ଭୂତାନାଂ ଶ୍ରୁତୌ ଵିସ୍ତରଶୋ ମଯା ❘
ତ୍ଵତ୍ତଃ କମଲପତ୍ରାକ୍ଷ ମାହାତ୍ମ୍ଯମପି ଚାଵ୍ଯଯମ୍ ‖ 2 ‖
ଏଵମେତଦ୍ଯଥାତ୍ଥ ତ୍ଵମାତ୍ମାନଂ ପରମେଶ୍ଵର ❘
ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛାମି ତେ ରୂପମୈଶ୍ଵରଂ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ‖ 3 ‖
ମନ୍ଯସେ ଯଦି ତଚ୍ଛକ୍ଯଂ ମଯା ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିତି ପ୍ରଭୋ ❘
ଯୋଗେଶ୍ଵର ତତୋ ମେ ତ୍ଵଂ ଦର୍ଶଯାତ୍ମାନମଵ୍ଯଯମ୍ ‖ 4 ‖
ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ ❘
ପଶ୍ଯ ମେ ପାର୍ଥ ରୂପାଣି ଶତଶୋଽଥ ସହସ୍ରଶଃ ❘
ନାନାଵିଧାନି ଦିଵ୍ଯାନି ନାନାଵର୍ଣାକୃତୀନି ଚ ‖ 5 ‖
ପଶ୍ଯାଦିତ୍ଯାନ୍ଵସୂନ୍ରୁଦ୍ରାନଶ୍ଵିନୌ ମରୁତସ୍ତଥା ❘
ବହୂନ୍ଯଦୃଷ୍ଟପୂର୍ଵାଣି ପଶ୍ଯାଶ୍ଚର୍ଯାଣି ଭାରତ ‖ 6 ‖
ଇହୈକସ୍ଥଂ ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ପଶ୍ଯାଦ୍ଯ ସଚରାଚରମ୍ ❘
ମମ ଦେହେ ଗୁଡାକେଶ ଯଚ୍ଚାନ୍ଯଦ୍ଦ୍ରଷ୍ଟୁମିଚ୍ଛସି ‖ 7 ‖
ନ ତୁ ମାଂ ଶକ୍ଯସେ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମନେନୈଵ ସ୍ଵଚକ୍ଷୁଷା ❘
ଦିଵ୍ଯଂ ଦଦାମି ତେ ଚକ୍ଷୁଃ ପଶ୍ଯ ମେ ଯୋଗମୈଶ୍ଵରମ୍ ‖ 8 ‖
ସଂଜଯ ଉଵାଚ ❘
ଏଵମୁକ୍ତ୍ଵା ତତୋ ରାଜନ୍ମହାଯୋଗେଶ୍ଵରୋ ହରିଃ ❘
ଦର୍ଶଯାମାସ ପାର୍ଥାଯ ପରମଂ ରୂପମୈଶ୍ଵରମ୍ ‖ 9 ‖
ଅନେକଵକ୍ତ୍ରନଯନମନେକାଦ୍ଭୁତଦର୍ଶନମ୍ ❘
ଅନେକଦିଵ୍ଯାଭରଣଂ ଦିଵ୍ଯାନେକୋଦ୍ଯତାଯୁଧମ୍ ‖ 10 ‖
ଦିଵ୍ଯମାଲ୍ଯାଂବରଧରଂ ଦିଵ୍ଯଗଂଧାନୁଲେପନମ୍ ❘
ସର୍ଵାଶ୍ଚର୍ଯମଯଂ ଦେଵମନଂତଂ ଵିଶ୍ଵତୋମୁଖମ୍ ‖ 11 ‖
ଦିଵି ସୂର୍ଯସହସ୍ରସ୍ଯ ଭଵେଦ୍ଯୁଗପଦୁତ୍ଥିତା ❘
ଯଦି ଭାଃ ସଦୃଶୀ ସା ସ୍ଯାଦ୍ଭାସସ୍ତସ୍ଯ ମହାତ୍ମନଃ ‖ 12 ‖
ତତ୍ରୈକସ୍ଥଂ ଜଗତ୍କୃତ୍ସ୍ନଂ ପ୍ରଵିଭକ୍ତମନେକଧା ❘
ଅପଶ୍ଯଦ୍ଦେଵଦେଵସ୍ଯ ଶରୀରେ ପାଂଡଵସ୍ତଦା ‖ 13 ‖
ତତଃ ସ ଵିସ୍ମଯାଵିଷ୍ଟୋ ହୃଷ୍ଟରୋମା ଧନଂଜଯଃ ❘
ପ୍ରଣମ୍ଯ ଶିରସା ଦେଵଂ କୃତାଂଜଲିରଭାଷତ ‖ 14 ‖
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ ❘
ପଶ୍ଯାମି ଦେଵାଂସ୍ତଵ ଦେଵ ଦେହେ ସର୍ଵାଂସ୍ତଥା ଭୂତଵିଶେଷସଂଘାନ୍❘
ବ୍ରହ୍ମାଣମୀଶଂ କମଲାସନସ୍ଥମୃଷୀଂଶ୍ଚ ସର୍ଵାନୁରଗାଂଶ୍ଚ ଦିଵ୍ଯାନ୍ ‖ 15 ‖
ଅନେକବାହୂଦରଵକ୍ତ୍ରନେତ୍ରଂ ପଶ୍ଯାମି ତ୍ଵାଂ ସର୍ଵତୋଽନଂତରୂପମ୍❘
ନାଂତଂ ନ ମଧ୍ଯଂ ନ ପୁନସ୍ତଵାଦିଂ ପଶ୍ଯାମି ଵିଶ୍ଵେଶ୍ଵର ଵିଶ୍ଵରୂପ ‖ 16 ‖
କିରୀଟିନଂ ଗଦିନଂ ଚକ୍ରିଣଂ ଚ ତେଜୋରାଶିଂ ସର୍ଵତୋ ଦୀପ୍ତିମଂତମ୍❘
ପଶ୍ଯାମି ତ୍ଵାଂ ଦୁର୍ନିରୀକ୍ଷ୍ଯଂ ସମଂତାଦ୍ଦୀପ୍ତାନଲାର୍କଦ୍ଯୁତିମପ୍ରମେଯମ୍ ‖ 17 ‖
ତ୍ଵମକ୍ଷରଂ ପରମଂ ଵେଦିତଵ୍ଯଂ ତ୍ଵମସ୍ଯ ଵିଶ୍ଵସ୍ଯ ପରଂ ନିଧାନମ୍❘
ତ୍ଵମଵ୍ଯଯଃ ଶାଶ୍ଵତଧର୍ମଗୋପ୍ତା ସନାତନସ୍ତ୍ଵଂ ପୁରୁଷୋ ମତୋ ମେ ‖ 18 ‖
ଅନାଦିମଧ୍ଯାଂତମନଂତଵୀର୍ଯମନଂତବାହୁଂ ଶଶିସୂର୍ଯନେତ୍ରମ୍❘
ପଶ୍ଯାମି ତ୍ଵାଂ ଦୀପ୍ତହୁତାଶଵକ୍ତ୍ରଂ ସ୍ଵତେଜସା ଵିଶ୍ଵମିଦଂ ତପଂତମ୍ ‖ 19 ‖
ଦ୍ଯାଵାପୃଥିଵ୍ଯୋରିଦମଂତରଂ ହି ଵ୍ଯାପ୍ତଂ ତ୍ଵଯୈକେନ ଦିଶଶ୍ଚ ସର୍ଵାଃ❘
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵାଦ୍ଭୁତଂ ରୂପମୁଗ୍ରଂ ତଵେଦଂ ଲୋକତ୍ରଯଂ ପ୍ରଵ୍ଯଥିତଂ ମହାତ୍ମନ୍ ‖ 20 ‖
ଅମୀ ହି ତ୍ଵାଂ ସୁରସଂଘା ଵିଶଂତି କେଚିଦ୍ଭୀତାଃ ପ୍ରାଂଜଲଯୋ ଗୃଣଂତି❘
ସ୍ଵସ୍ତୀତ୍ଯୁକ୍ତ୍ଵା ମହର୍ଷିସିଦ୍ଧସଂଘାଃ ସ୍ତୁଵଂତି ତ୍ଵାଂ ସ୍ତୁତିଭିଃ ପୁଷ୍କଲାଭିଃ ‖ 21 ‖
ରୁଦ୍ରାଦିତ୍ଯା ଵସଵୋ ଯେ ଚ ସାଧ୍ଯା ଵିଶ୍ଵେଽଶ୍ଵିନୌ ମରୁତଶ୍ଚୋଷ୍ମପାଶ୍ଚ❘
ଗଂଧର୍ଵଯକ୍ଷାସୁରସିଦ୍ଧସଂଘା ଵୀକ୍ଷଂତେ ତ୍ଵାଂ ଵିସ୍ମିତାଶ୍ଚୈଵ ସର୍ଵେ ‖ 22 ‖
ରୂପଂ ମହତ୍ତେ ବହୁଵକ୍ତ୍ରନେତ୍ରଂ ମହାବାହୋ ବହୁବାହୂରୁପାଦମ୍❘
ବହୂଦରଂ ବହୁଦଂଷ୍ଟ୍ରାକରାଲଂ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଲୋକାଃ ପ୍ରଵ୍ଯଥିତାସ୍ତଥାହମ୍ ‖ 23 ‖
ନଭଃସ୍ପୃଶଂ ଦୀପ୍ତମନେକଵର୍ଣଂ ଵ୍ଯାତ୍ତାନନଂ ଦୀପ୍ତଵିଶାଲନେତ୍ରମ୍❘
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ହି ତ୍ଵାଂ ପ୍ରଵ୍ଯଥିତାଂତରାତ୍ମା ଧୃତିଂ ନ ଵିଂଦାମି ଶମଂ ଚ ଵିଷ୍ଣୋ ‖ 24 ‖
ଦଂଷ୍ଟ୍ରାକରାଲାନି ଚ ତେ ମୁଖାନି ଦୃଷ୍ଟ୍ଵୈଵ କାଲାନଲସଂନିଭାନି❘
ଦିଶୋ ନ ଜାନେ ନ ଲଭେ ଚ ଶର୍ମ ପ୍ରସୀଦ ଦେଵେଶ ଜଗନ୍ନିଵାସ ‖ 25 ‖
ଅମୀ ଚ ତ୍ଵାଂ ଧୃତରାଷ୍ଟ୍ରସ୍ଯ ପୁତ୍ରାଃ ସର୍ଵେ ସହୈଵାଵନିପାଲସଂଘୈଃ❘
ଭୀଷ୍ମୋ ଦ୍ରୋଣଃ ସୂତପୁତ୍ରସ୍ତଥାସୌ ସହାସ୍ମଦୀଯୈରପି ଯୋଧମୁଖ୍ଯୈଃ ‖ 26 ‖
ଵକ୍ତ୍ରାଣି ତେ ତ୍ଵରମାଣା ଵିଶଂତି ଦଂଷ୍ଟ୍ରାକରାଲାନି ଭଯାନକାନି❘
କେଚିଦ୍ଵିଲଗ୍ନା ଦଶନାଂତରେଷୁ ସଂଦୃଶ୍ଯଂତେ ଚୂର୍ଣିତୈରୁତ୍ତମାଂଗୈଃ ‖ 27 ‖
ଯଥା ନଦୀନାଂ ବହଵୋଽଂବୁଵେଗାଃ ସମୁଦ୍ରମେଵାଭିମୁଖା ଦ୍ରଵଂତି❘
ତଥା ତଵାମୀ ନରଲୋକଵୀରା ଵିଶଂତି ଵକ୍ତ୍ରାଣ୍ଯଭିଵିଜ୍ଵଲଂତି ‖ 28 ‖
ଯଥା ପ୍ରଦୀପ୍ତଂ ଜ୍ଵଲନଂ ପତଂଗା ଵିଶଂତି ନାଶାଯ ସମୃଦ୍ଧଵେଗାଃ❘
ତଥୈଵ ନାଶାଯ ଵିଶଂତି ଲୋକାସ୍ତଵାପି ଵକ୍ତ୍ରାଣି ସମୃଦ୍ଧଵେଗାଃ ‖ 29 ‖
ଲେଲିହ୍ଯସେ ଗ୍ରସମାନଃ ସମଂତାଲ୍ଲୋକାନ୍ସମଗ୍ରାନ୍ଵଦନୈର୍ଜ୍ଵଲଦ୍ଭିଃ❘
ତେଜୋଭିରାପୂର୍ଯ ଜଗତ୍ସମଗ୍ରଂ ଭାସସ୍ତଵୋଗ୍ରାଃ ପ୍ରତପଂତି ଵିଷ୍ଣୋ ‖ 30 ‖
ଆଖ୍ଯାହି ମେ କୋ ଭଵାନୁଗ୍ରରୂପୋ ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ଦେଵଵର ପ୍ରସୀଦ❘
ଵିଜ୍ଞାତୁମିଚ୍ଛାମି ଭଵଂତମାଦ୍ଯଂ ନ ହି ପ୍ରଜାନାମି ତଵ ପ୍ରଵୃତ୍ତିମ୍ ‖ 31 ‖
ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ ❘
କାଲୋଽସ୍ମି ଲୋକକ୍ଷଯକୃତ୍ପ୍ରଵୃଦ୍ଧୋ ଲୋକାନ୍ସମାହର୍ତୁମିହ ପ୍ରଵୃତ୍ତଃ❘
ଋତେଽପି ତ୍ଵାଂ ନ ଭଵିଷ୍ଯଂତି ସର୍ଵେ ଯେଽଵସ୍ଥିତାଃ ପ୍ରତ୍ଯନୀକେଷୁ ଯୋଧାଃ ‖ 32 ‖
ତସ୍ମାତ୍ତ୍ଵମୁତ୍ତିଷ୍ଠ ଯଶୋ ଲଭସ୍ଵ ଜିତ୍ଵା ଶତ୍ରୂନ୍ଭୁଂକ୍ଷ୍ଵ ରାଜ୍ଯଂ ସମୃଦ୍ଧମ୍❘
ମଯୈଵୈତେ ନିହତାଃ ପୂର୍ଵମେଵ ନିମିତ୍ତମାତ୍ରଂ ଭଵ ସଵ୍ଯସାଚିନ୍ ‖ 33 ‖
ଦ୍ରୋଣଂ ଚ ଭୀଷ୍ମଂ ଚ ଜଯଦ୍ରଥଂ ଚ କର୍ଣଂ ତଥାନ୍ଯାନପି ଯୋଧଵୀରାନ୍❘
ମଯା ହତାଂସ୍ତ୍ଵଂ ଜହି ମା ଵ୍ଯଥିଷ୍ଠା ଯୁଧ୍ଯସ୍ଵ ଜେତାସି ରଣେ ସପତ୍ନାନ୍ ‖ 34 ‖
ସଂଜଯ ଉଵାଚ ❘
ଏତଚ୍ଛ୍ରୁତ୍ଵା ଵଚନଂ କେଶଵସ୍ଯ କୃତାଂଜଲିର୍ଵେପମାନଃ କିରୀଟୀ❘
ନମସ୍କୃତ୍ଵା ଭୂଯ ଏଵାହ କୃଷ୍ଣଂ ସଗଦ୍ଗଦଂ ଭୀତଭୀତଃ ପ୍ରଣମ୍ଯ ‖ 35 ‖
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ ❘
ସ୍ଥାନେ ହୃଷୀକେଶ ତଵ ପ୍ରକୀର୍ତ୍ଯା ଜଗତ୍ପ୍ରହୃଷ୍ଯତ୍ଯନୁରଜ୍ଯତେ ଚ❘
ରକ୍ଷାଂସି ଭୀତାନି ଦିଶୋ ଦ୍ରଵଂତି ସର୍ଵେ ନମସ୍ଯଂତି ଚ ସିଦ୍ଧସଂଘାଃ ‖ 36 ‖
କସ୍ମାଚ୍ଚ ତେ ନ ନମେରନ୍ମହାତ୍ମନ୍ଗରୀଯସେ ବ୍ରହ୍ମଣୋଽପ୍ଯାଦିକର୍ତ୍ରେ❘
ଅନଂତ ଦେଵେଶ ଜଗନ୍ନିଵାସ ତ୍ଵମକ୍ଷରଂ ସଦସତ୍ତତ୍ପରଂ ଯତ୍ ‖ 37 ‖
ତ୍ଵମାଦିଦେଵଃ ପୁରୁଷଃ ପୁରାଣସ୍ତ୍ଵମସ୍ଯ ଵିଶ୍ଵସ୍ଯ ପରଂ ନିଧାନମ୍❘
ଵେତ୍ତାସି ଵେଦ୍ଯଂ ଚ ପରଂ ଚ ଧାମ ତ୍ଵଯା ତତଂ ଵିଶ୍ଵମନଂତରୂପ ‖ 38 ‖
ଵାଯୁର୍ଯମୋଽଗ୍ନିର୍ଵରୁଣଃ ଶଶାଂକଃ ପ୍ରଜାପତିସ୍ତ୍ଵଂ ପ୍ରପିତାମହଶ୍ଚ❘
ନମୋ ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ସହସ୍ରକୃତ୍ଵଃ ପୁନଶ୍ଚ ଭୂଯୋଽପି ନମୋ ନମସ୍ତେ ‖ 39 ‖
ନମଃ ପୁରସ୍ତାଦଥ ପୃଷ୍ଠତସ୍ତେ ନମୋଽସ୍ତୁ ତେ ସର୍ଵତ ଏଵ ସର୍ଵ❘
ଅନଂତଵୀର୍ଯାମିତଵିକ୍ରମସ୍ତ୍ଵଂ ସର୍ଵଂ ସମାପ୍ନୋଷି ତତୋଽସି ସର୍ଵଃ ‖ 40 ‖
ସଖେତି ମତ୍ଵା ପ୍ରସଭଂ ଯଦୁକ୍ତଂ ହେ କୃଷ୍ଣ ହେ ଯାଦଵ ହେ ସଖେତି❘
ଅଜାନତା ମହିମାନଂ ତଵେଦଂ ମଯା ପ୍ରମାଦାତ୍ପ୍ରଣଯେନ ଵାପି ‖ 41 ‖
ଯଚ୍ଚାଵହାସାର୍ଥମସତ୍କୃତୋଽସି ଵିହାରଶଯ୍ଯାସନଭୋଜନେଷୁ❘
ଏକୋଽଥଵାପ୍ଯଚ୍ଯୁତ ତତ୍ସମକ୍ଷଂ ତତ୍କ୍ଷାମଯେ ତ୍ଵାମହମପ୍ରମେଯମ୍ ‖ 42 ‖
ପିତାସି ଲୋକସ୍ଯ ଚରାଚରସ୍ଯ ତ୍ଵମସ୍ଯ ପୂଜ୍ଯଶ୍ଚ ଗୁରୁର୍ଗରୀଯାନ୍❘
ନ ତ୍ଵତ୍ସମୋଽସ୍ତ୍ଯଭ୍ଯଧିକଃ କୁତୋଽନ୍ଯୋ ଲୋକତ୍ରଯେଽପ୍ଯପ୍ରତିମପ୍ରଭାଵ ‖ 43 ‖
ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରଣମ୍ଯ ପ୍ରଣିଧାଯ କାଯଂ ପ୍ରସାଦଯେ ତ୍ଵାମହମୀଶମୀଡ୍ଯମ୍❘
ପିତେଵ ପୁତ୍ରସ୍ଯ ସଖେଵ ସଖ୍ଯୁଃ ପ୍ରିଯଃ ପ୍ରିଯାଯାର୍ହସି ଦେଵ ସୋଢୁମ୍ ‖ 44 ‖
ଅଦୃଷ୍ଟପୂର୍ଵଂ ହୃଷିତୋଽସ୍ମି ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ଭଯେନ ଚ ପ୍ରଵ୍ଯଥିତଂ ମନୋ ମେ❘
ତଦେଵ ମେ ଦର୍ଶଯ ଦେଵରୂପଂ ପ୍ରସୀଦ ଦେଵେଶ ଜଗନ୍ନିଵାସ ‖ 45 ‖
କିରୀଟିନଂ ଗଦିନଂ ଚକ୍ରହସ୍ତମିଚ୍ଛାମି ତ୍ଵାଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁମହଂ ତଥୈଵ❘
ତେନୈଵ ରୂପେଣ ଚତୁର୍ଭୁଜେନ ସହସ୍ରବାହୋ ଭଵ ଵିଶ୍ଵମୂର୍ତେ ‖ 46 ‖
ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ ❘
ମଯା ପ୍ରସନ୍ନେନ ତଵାର୍ଜୁନେଦଂ ରୂପଂ ପରଂ ଦର୍ଶିତମାତ୍ମଯୋଗାତ୍❘
ତେଜୋମଯଂ ଵିଶ୍ଵମନଂତମାଦ୍ଯଂ ଯନ୍ମେ ତ୍ଵଦନ୍ଯେନ ନ ଦୃଷ୍ଟପୂର୍ଵମ୍ ‖ 47 ‖
ନ ଵେଦଯଜ୍ଞାଧ୍ଯଯନୈର୍ନ ଦାନୈର୍ନ ଚ କ୍ରିଯାଭିର୍ନ ତପୋଭିରୁଗ୍ରୈଃ❘
ଏଵଂରୂପଃ ଶକ୍ଯ ଅହଂ ନୃଲୋକେ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ତ୍ଵଦନ୍ଯେନ କୁରୁପ୍ରଵୀର ‖ 48 ‖
ମା ତେ ଵ୍ଯଥା ମା ଚ ଵିମୂଢଭାଵୋ ଦୃଷ୍ଟ୍ଵା ରୂପଂ ଘୋରମୀଦୃଙ୍ମମେଦମ୍❘
ଵ୍ଯପେତଭୀଃ ପ୍ରୀତମନାଃ ପୁନସ୍ତ୍ଵଂ ତଦେଵ ମେ ରୂପମିଦଂ ପ୍ରପଶ୍ଯ ‖ 49 ‖
ସଂଜଯ ଉଵାଚ ❘
ଇତ୍ଯର୍ଜୁନଂ ଵାସୁଦେଵସ୍ତଥୋକ୍ତ୍ଵା ସ୍ଵକଂ ରୂପଂ ଦର୍ଶଯାମାସ ଭୂଯଃ❘
ଆଶ୍ଵାସଯାମାସ ଚ ଭୀତମେନଂ ଭୂତ୍ଵା ପୁନଃ ସୌମ୍ଯଵପୁର୍ମହାତ୍ମା ‖ 50 ‖
ଅର୍ଜୁନ ଉଵାଚ ❘
ଦୃଷ୍ଟ୍ଵେଦଂ ମାନୁଷଂ ରୂପଂ ତଵ ସୌମ୍ଯଂ ଜନାର୍ଦନ ❘
ଇଦାନୀମସ୍ମି ସଂଵୃତ୍ତଃ ସଚେତାଃ ପ୍ରକୃତିଂ ଗତଃ ‖ 51 ‖
ଶ୍ରୀଭଗଵାନୁଵାଚ ❘
ସୁଦୁର୍ଦର୍ଶମିଦଂ ରୂପଂ ଦୃଷ୍ଟଵାନସି ଯନ୍ମମ ❘
ଦେଵା ଅପ୍ଯସ୍ଯ ରୂପସ୍ଯ ନିତ୍ଯଂ ଦର୍ଶନକାଂକ୍ଷିଣଃ ‖ 52 ‖
ନାହଂ ଵେଦୈର୍ନ ତପସା ନ ଦାନେନ ନ ଚେଜ୍ଯଯା ❘
ଶକ୍ଯ ଏଵଂଵିଧୋ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଦୃଷ୍ଟଵାନସି ମାଂ ଯଥା ‖ 53 ‖
ଭକ୍ତ୍ଯା ତ୍ଵନନ୍ଯଯା ଶକ୍ଯ ଅହମେଵଂଵିଧୋଽର୍ଜୁନ ❘
ଜ୍ଞାତୁଂ ଦ୍ରଷ୍ଟୁଂ ଚ ତତ୍ତ୍ଵେନ ପ୍ରଵେଷ୍ଟୁଂ ଚ ପରଂତପ ‖ 54 ‖
ମତ୍କର୍ମକୃନ୍ମତ୍ପରମୋ ମଦ୍ଭକ୍ତଃ ସଂଗଵର୍ଜିତଃ ❘
ନିର୍ଵୈରଃ ସର୍ଵଭୂତେଷୁ ଯଃ ସ ମାମେତି ପାଂଡଵ ‖ 55 ‖
ଓଂ ତତ୍ସଦିତି ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵଦ୍ଗୀତାସୂପନିଷତ୍ସୁ ବ୍ରହ୍ମଵିଦ୍ଯାଯାଂ ଯୋଗଶାସ୍ତ୍ରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣାର୍ଜୁନସଂଵାଦେ
ଵିଶ୍ଵରୂପଦର୍ଶନଯୋଗୋ ନାମୈକାଦଶୋଽଧ୍ଯାଯଃ ‖11 ‖
ಶ್ರೀಮದ್ ಭಗವದ್ ಗೀತ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ
ಅಥ ಏಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ❘
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ಮದನುಗ್ರಹಾಯ ಪರಮಂ ಗುಹ್ಯಮಧ್ಯಾತ್ಮಸಂಜ್ಞಿತಮ್ ❘
ಯತ್ತ್ವಯೋಕ್ತಂ ವಚಸ್ತೇನ ಮೋಹೋಽಯಂ ವಿಗತೋ ಮಮ ‖ 1 ‖
ಭವಾಪ್ಯಯೌ ಹಿ ಭೂತಾನಾಂ ಶ್ರುತೌ ವಿಸ್ತರಶೋ ಮಯಾ ❘
ತ್ವತ್ತಃ ಕಮಲಪತ್ರಾಕ್ಷ ಮಾಹಾತ್ಮ್ಯಮಪಿ ಚಾವ್ಯಯಮ್ ‖ 2 ‖
ಏವಮೇತದ್ಯಥಾತ್ಥ ತ್ವಮಾತ್ಮಾನಂ ಪರಮೇಶ್ವರ ❘
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತೇ ರೂಪಮೈಶ್ವರಂ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ‖ 3 ‖
ಮನ್ಯಸೇ ಯದಿ ತಚ್ಛಕ್ಯಂ ಮಯಾ ದ್ರಷ್ಟುಮಿತಿ ಪ್ರಭೋ ❘
ಯೋಗೇಶ್ವರ ತತೋ ಮೇ ತ್ವಂ ದರ್ಶಯಾತ್ಮಾನಮವ್ಯಯಮ್ ‖ 4 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಪಶ್ಯ ಮೇ ಪಾರ್ಥ ರೂಪಾಣಿ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ ❘
ನಾನಾವಿಧಾನಿ ದಿವ್ಯಾನಿ ನಾನಾವರ್ಣಾಕೃತೀನಿ ಚ ‖ 5 ‖
ಪಶ್ಯಾದಿತ್ಯಾನ್ವಸೂನ್ರುದ್ರಾನಶ್ವಿನೌ ಮರುತಸ್ತಥಾ ❘
ಬಹೂನ್ಯದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಾಣಿ ಪಶ್ಯಾಶ್ಚರ್ಯಾಣಿ ಭಾರತ ‖ 6 ‖
ಇಹೈಕಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪಶ್ಯಾದ್ಯ ಸಚರಾಚರಮ್ ❘
ಮಮ ದೇಹೇ ಗುಡಾಕೇಶ ಯಚ್ಚಾನ್ಯದ್ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಸಿ ‖ 7 ‖
ನ ತು ಮಾಂ ಶಕ್ಯಸೇ ದ್ರಷ್ಟುಮನೇನೈವ ಸ್ವಚಕ್ಷುಷಾ ❘
ದಿವ್ಯಂ ದದಾಮಿ ತೇ ಚಕ್ಷುಃ ಪಶ್ಯ ಮೇ ಯೋಗಮೈಶ್ವರಮ್ ‖ 8 ‖
ಸಞ್ಜಯ ಉವಾಚ ❘
ಏವಮುಕ್ತ್ವಾ ತತೋ ರಾಜನ್ಮಹಾಯೋಗೇಶ್ವರೋ ಹರಿಃ ❘
ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಪಾರ್ಥಾಯ ಪರಮಂ ರೂಪಮೈಶ್ವರಮ್ ‖ 9 ‖
ಅನೇಕವಕ್ತ್ರನಯನಮನೇಕಾದ್ಭುತದರ್ಶನಮ್ ❘
ಅನೇಕದಿವ್ಯಾಭರಣಂ ದಿವ್ಯಾನೇಕೋದ್ಯತಾಯುಧಮ್ ‖ 10 ‖
ದಿವ್ಯಮಾಲ್ಯಾಮ್ಬರಧರಂ ದಿವ್ಯಗನ್ಧಾನುಲೇಪನಮ್ ❘
ಸರ್ವಾಶ್ಚರ್ಯಮಯಂ ದೇವಮನನ್ತಂ ವಿಶ್ವತೋಮುಖಮ್ ‖ 11 ‖
ದಿವಿ ಸೂರ್ಯಸಹಸ್ರಸ್ಯ ಭವೇದ್ಯುಗಪದುತ್ಥಿತಾ ❘
ಯದಿ ಭಾಃ ಸದೃಶೀ ಸಾ ಸ್ಯಾದ್ಭಾಸಸ್ತಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ ‖ 12 ‖
ತತ್ರೈಕಸ್ಥಂ ಜಗತ್ಕೃತ್ಸ್ನಂ ಪ್ರವಿಭಕ್ತಮನೇಕಧಾ ❘
ಅಪಶ್ಯದ್ದೇವದೇವಸ್ಯ ಶರೀರೇ ಪಾಣ್ಡವಸ್ತದಾ ‖ 13 ‖
ತತಃ ಸ ವಿಸ್ಮಯಾವಿಷ್ಟೋ ಹೃಷ್ಟರೋಮಾ ಧನಞ್ಜಯಃ ❘
ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ದೇವಂ ಕೃತಾಞ್ಜಲಿರಭಾಷತ ‖ 14 ‖
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ಪಶ್ಯಾಮಿ ದೇವಾಂಸ್ತವ ದೇವ ದೇಹೇ ಸರ್ವಾಂಸ್ತಥಾ ಭೂತವಿಶೇಷಸಙ್ಘಾನ್❘
ಬ್ರಹ್ಮಾಣಮೀಶಂ ಕಮಲಾಸನಸ್ಥಮೃಷೀಂಶ್ಚ ಸರ್ವಾನುರಗಾಂಶ್ಚ ದಿವ್ಯಾನ್ ‖ 15 ‖
ಅನೇಕಬಾಹೂದರವಕ್ತ್ರನೇತ್ರಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ಸರ್ವತೋಽನನ್ತರೂಪಮ್❘
ನಾನ್ತಂ ನ ಮಧ್ಯಂ ನ ಪುನಸ್ತವಾದಿಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ ವಿಶ್ವರೂಪ ‖ 16 ‖
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಚಕ್ರಿಣಂ ಚ ತೇಜೋರಾಶಿಂ ಸರ್ವತೋ ದೀಪ್ತಿಮನ್ತಮ್❘
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದುರ್ನಿರೀಕ್ಷ್ಯಂ ಸಮನ್ತಾದ್ದೀಪ್ತಾನಲಾರ್ಕದ್ಯುತಿಮಪ್ರಮೇಯಮ್ ‖ 17 ‖
ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಪರಮಂ ವೇದಿತವ್ಯಂ ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಮ್❘
ತ್ವಮವ್ಯಯಃ ಶಾಶ್ವತಧರ್ಮಗೋಪ್ತಾ ಸನಾತನಸ್ತ್ವಂ ಪುರುಷೋ ಮತೋ ಮೇ ‖ 18 ‖
ಅನಾದಿಮಧ್ಯಾನ್ತಮನನ್ತವೀರ್ಯಮನನ್ತಬಾಹುಂ ಶಶಿಸೂರ್ಯನೇತ್ರಮ್❘
ಪಶ್ಯಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದೀಪ್ತಹುತಾಶವಕ್ತ್ರಂ ಸ್ವತೇಜಸಾ ವಿಶ್ವಮಿದಂ ತಪನ್ತಮ್ ‖ 19 ‖
ದ್ಯಾವಾಪೃಥಿವ್ಯೋರಿದಮನ್ತರಂ ಹಿ ವ್ಯಾಪ್ತಂ ತ್ವಯೈಕೇನ ದಿಶಶ್ಚ ಸರ್ವಾಃ❘
ದೃಷ್ಟ್ವಾದ್ಭುತಂ ರೂಪಮುಗ್ರಂ ತವೇದಂ ಲೋಕತ್ರಯಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮಹಾತ್ಮನ್ ‖ 20 ‖
ಅಮೀ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಸುರಸಙ್ಘಾ ವಿಶನ್ತಿ ಕೇಚಿದ್ಭೀತಾಃ ಪ್ರಾಞ್ಜಲಯೋ ಗೃಣನ್ತಿ❘
ಸ್ವಸ್ತೀತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮಹರ್ಷಿಸಿದ್ಧಸಙ್ಘಾಃ ಸ್ತುವನ್ತಿ ತ್ವಾಂ ಸ್ತುತಿಭಿಃ ಪುಷ್ಕಲಾಭಿಃ ‖ 21 ‖
ರುದ್ರಾದಿತ್ಯಾ ವಸವೋ ಯೇ ಚ ಸಾಧ್ಯಾ ವಿಶ್ವೇಽಶ್ವಿನೌ ಮರುತಶ್ಚೋಷ್ಮಪಾಶ್ಚ❘
ಗನ್ಧರ್ವಯಕ್ಷಾಸುರಸಿದ್ಧಸಙ್ಘಾ ವೀಕ್ಷನ್ತೇ ತ್ವಾಂ ವಿಸ್ಮಿತಾಶ್ಚೈವ ಸರ್ವೇ ‖ 22 ‖
ರೂಪಂ ಮಹತ್ತೇ ಬಹುವಕ್ತ್ರನೇತ್ರಂ ಮಹಾಬಾಹೋ ಬಹುಬಾಹೂರುಪಾದಮ್❘
ಬಹೂದರಂ ಬಹುದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಲೋಕಾಃ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾಸ್ತಥಾಹಮ್ ‖ 23 ‖
ನಭಃಸ್ಪೃಶಂ ದೀಪ್ತಮನೇಕವರ್ಣಂ ವ್ಯಾತ್ತಾನನಂ ದೀಪ್ತವಿಶಾಲನೇತ್ರಮ್❘
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಹಿ ತ್ವಾಂ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಾನ್ತರಾತ್ಮಾ ಧೃತಿಂ ನ ವಿನ್ದಾಮಿ ಶಮಂ ಚ ವಿಷ್ಣೋ ‖ 24 ‖
ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಾನಿ ಚ ತೇ ಮುಖಾನಿ ದೃಷ್ಟ್ವೈವ ಕಾಲಾನಲಸಂನಿಭಾನಿ❘
ದಿಶೋ ನ ಜಾನೇ ನ ಲಭೇ ಚ ಶರ್ಮ ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ‖ 25 ‖
ಅಮೀ ಚ ತ್ವಾಂ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪುತ್ರಾಃ ಸರ್ವೇ ಸಹೈವಾವನಿಪಾಲಸಙ್ಘೈಃ❘
ಭೀಷ್ಮೋ ದ್ರೋಣಃ ಸೂತಪುತ್ರಸ್ತಥಾಸೌ ಸಹಾಸ್ಮದೀಯೈರಪಿ ಯೋಧಮುಖ್ಯೈಃ ‖ 26 ‖
ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ತೇ ತ್ವರಮಾಣಾ ವಿಶನ್ತಿ ದಂಷ್ಟ್ರಾಕರಾಲಾನಿ ಭಯಾನಕಾನಿ❘
ಕೇಚಿದ್ವಿಲಗ್ನಾ ದಶನಾನ್ತರೇಷು ಸನ್ದೃಶ್ಯನ್ತೇ ಚೂರ್ಣಿತೈರುತ್ತಮಾಙ್ಗೈಃ ‖ 27 ‖
ಯಥಾ ನದೀನಾಂ ಬಹವೋಽಮ್ಬುವೇಗಾಃ ಸಮುದ್ರಮೇವಾಭಿಮುಖಾ ದ್ರವನ್ತಿ❘
ತಥಾ ತವಾಮೀ ನರಲೋಕವೀರಾ ವಿಶನ್ತಿ ವಕ್ತ್ರಾಣ್ಯಭಿವಿಜ್ವಲನ್ತಿ ‖ 28 ‖
ಯಥಾ ಪ್ರದೀಪ್ತಂ ಜ್ವಲನಂ ಪತಙ್ಗಾ ವಿಶನ್ತಿ ನಾಶಾಯ ಸಮೃದ್ಧವೇಗಾಃ❘
ತಥೈವ ನಾಶಾಯ ವಿಶನ್ತಿ ಲೋಕಾಸ್ತವಾಪಿ ವಕ್ತ್ರಾಣಿ ಸಮೃದ್ಧವೇಗಾಃ ‖ 29 ‖
ಲೇಲಿಹ್ಯಸೇ ಗ್ರಸಮಾನಃ ಸಮನ್ತಾಲ್ಲೋಕಾನ್ಸಮಗ್ರಾನ್ವದನೈರ್ಜ್ವಲದ್ಭಿಃ❘
ತೇಜೋಭಿರಾಪೂರ್ಯ ಜಗತ್ಸಮಗ್ರಂ ಭಾಸಸ್ತವೋಗ್ರಾಃ ಪ್ರತಪನ್ತಿ ವಿಷ್ಣೋ ‖ 30 ‖
ಆಖ್ಯಾಹಿ ಮೇ ಕೋ ಭವಾನುಗ್ರರೂಪೋ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ದೇವವರ ಪ್ರಸೀದ❘
ವಿಜ್ಞಾತುಮಿಚ್ಛಾಮಿ ಭವನ್ತಮಾದ್ಯಂ ನ ಹಿ ಪ್ರಜಾನಾಮಿ ತವ ಪ್ರವೃತ್ತಿಮ್ ‖ 31 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಕಾಲೋಽಸ್ಮಿ ಲೋಕಕ್ಷಯಕೃತ್ಪ್ರವೃದ್ಧೋ ಲೋಕಾನ್ಸಮಾಹರ್ತುಮಿಹ ಪ್ರವೃತ್ತಃ❘
ಋತೇಽಪಿ ತ್ವಾಂ ನ ಭವಿಷ್ಯನ್ತಿ ಸರ್ವೇ ಯೇಽವಸ್ಥಿತಾಃ ಪ್ರತ್ಯನೀಕೇಷು ಯೋಧಾಃ ‖ 32 ‖
ತಸ್ಮಾತ್ತ್ವಮುತ್ತಿಷ್ಠ ಯಶೋ ಲಭಸ್ವ ಜಿತ್ವಾ ಶತ್ರೂನ್ಭುಙ್ಕ್ಷ್ವ ರಾಜ್ಯಂ ಸಮೃದ್ಧಮ್❘
ಮಯೈವೈತೇ ನಿಹತಾಃ ಪೂರ್ವಮೇವ ನಿಮಿತ್ತಮಾತ್ರಂ ಭವ ಸವ್ಯಸಾಚಿನ್ ‖ 33 ‖
ದ್ರೋಣಂ ಚ ಭೀಷ್ಮಂ ಚ ಜಯದ್ರಥಂ ಚ ಕರ್ಣಂ ತಥಾನ್ಯಾನಪಿ ಯೋಧವೀರಾನ್❘
ಮಯಾ ಹತಾಂಸ್ತ್ವಂ ಜಹಿ ಮಾ ವ್ಯಥಿಷ್ಠಾ ಯುಧ್ಯಸ್ವ ಜೇತಾಸಿ ರಣೇ ಸಪತ್ನಾನ್ ‖ 34 ‖
ಸಞ್ಜಯ ಉವಾಚ ❘
ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ವಚನಂ ಕೇಶವಸ್ಯ ಕೃತಾಞ್ಜಲಿರ್ವೇಪಮಾನಃ ಕಿರೀಟೀ❘
ನಮಸ್ಕೃತ್ವಾ ಭೂಯ ಏವಾಹ ಕೃಷ್ಣಂ ಸಗದ್ಗದಂ ಭೀತಭೀತಃ ಪ್ರಣಮ್ಯ ‖ 35 ‖
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ಸ್ಥಾನೇ ಹೃಷೀಕೇಶ ತವ ಪ್ರಕೀರ್ತ್ಯಾ ಜಗತ್ಪ್ರಹೃಷ್ಯತ್ಯನುರಜ್ಯತೇ ಚ❘
ರಕ್ಷಾಂಸಿ ಭೀತಾನಿ ದಿಶೋ ದ್ರವನ್ತಿ ಸರ್ವೇ ನಮಸ್ಯನ್ತಿ ಚ ಸಿದ್ಧಸಙ್ಘಾಃ ‖ 36 ‖
ಕಸ್ಮಾಚ್ಚ ತೇ ನ ನಮೇರನ್ಮಹಾತ್ಮನ್ಗರೀಯಸೇ ಬ್ರಹ್ಮಣೋಽಪ್ಯಾದಿಕರ್ತ್ರೇ❘
ಅನನ್ತ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ತ್ವಮಕ್ಷರಂ ಸದಸತ್ತತ್ಪರಂ ಯತ್ ‖ 37 ‖
ತ್ವಮಾದಿದೇವಃ ಪುರುಷಃ ಪುರಾಣಸ್ತ್ವಮಸ್ಯ ವಿಶ್ವಸ್ಯ ಪರಂ ನಿಧಾನಮ್❘
ವೇತ್ತಾಸಿ ವೇದ್ಯಂ ಚ ಪರಂ ಚ ಧಾಮ ತ್ವಯಾ ತತಂ ವಿಶ್ವಮನನ್ತರೂಪ ‖ 38 ‖
ವಾಯುರ್ಯಮೋಽಗ್ನಿರ್ವರುಣಃ ಶಶಾಙ್ಕಃ ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತ್ವಂ ಪ್ರಪಿತಾಮಹಶ್ಚ❘
ನಮೋ ನಮಸ್ತೇಽಸ್ತು ಸಹಸ್ರಕೃತ್ವಃ ಪುನಶ್ಚ ಭೂಯೋಽಪಿ ನಮೋ ನಮಸ್ತೇ ‖ 39 ‖
ನಮಃ ಪುರಸ್ತಾದಥ ಪೃಷ್ಠತಸ್ತೇ ನಮೋಽಸ್ತು ತೇ ಸರ್ವತ ಏವ ಸರ್ವ❘
ಅನನ್ತವೀರ್ಯಾಮಿತವಿಕ್ರಮಸ್ತ್ವಂ ಸರ್ವಂ ಸಮಾಪ್ನೋಷಿ ತತೋಽಸಿ ಸರ್ವಃ ‖ 40 ‖
ಸಖೇತಿ ಮತ್ವಾ ಪ್ರಸಭಂ ಯದುಕ್ತಂ ಹೇ ಕೃಷ್ಣ ಹೇ ಯಾದವ ಹೇ ಸಖೇತಿ❘
ಅಜಾನತಾ ಮಹಿಮಾನಂ ತವೇದಂ ಮಯಾ ಪ್ರಮಾದಾತ್ಪ್ರಣಯೇನ ವಾಪಿ ‖ 41 ‖
ಯಚ್ಚಾವಹಾಸಾರ್ಥಮಸತ್ಕೃತೋಽಸಿ ವಿಹಾರಶಯ್ಯಾಸನಭೋಜನೇಷು❘
ಏಕೋಽಥವಾಪ್ಯಚ್ಯುತ ತತ್ಸಮಕ್ಷಂ ತತ್ಕ್ಷಾಮಯೇ ತ್ವಾಮಹಮಪ್ರಮೇಯಮ್ ‖ 42 ‖
ಪಿತಾಸಿ ಲೋಕಸ್ಯ ಚರಾಚರಸ್ಯ ತ್ವಮಸ್ಯ ಪೂಜ್ಯಶ್ಚ ಗುರುರ್ಗರೀಯಾನ್❘
ನ ತ್ವತ್ಸಮೋಽಸ್ತ್ಯಭ್ಯಧಿಕಃ ಕುತೋಽನ್ಯೋ ಲೋಕತ್ರಯೇಽಪ್ಯಪ್ರತಿಮಪ್ರಭಾವ ‖ 43 ‖
ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಣಮ್ಯ ಪ್ರಣಿಧಾಯ ಕಾಯಂ ಪ್ರಸಾದಯೇ ತ್ವಾಮಹಮೀಶಮೀಡ್ಯಮ್❘
ಪಿತೇವ ಪುತ್ರಸ್ಯ ಸಖೇವ ಸಖ್ಯುಃ ಪ್ರಿಯಃ ಪ್ರಿಯಾಯಾರ್ಹಸಿ ದೇವ ಸೋಢುಮ್ ‖ 44 ‖
ಅದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಂ ಹೃಷಿತೋಽಸ್ಮಿ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭಯೇನ ಚ ಪ್ರವ್ಯಥಿತಂ ಮನೋ ಮೇ❘
ತದೇವ ಮೇ ದರ್ಶಯ ದೇವರೂಪಂ ಪ್ರಸೀದ ದೇವೇಶ ಜಗನ್ನಿವಾಸ ‖ 45 ‖
ಕಿರೀಟಿನಂ ಗದಿನಂ ಚಕ್ರಹಸ್ತಮಿಚ್ಛಾಮಿ ತ್ವಾಂ ದ್ರಷ್ಟುಮಹಂ ತಥೈವ❘
ತೇನೈವ ರೂಪೇಣ ಚತುರ್ಭುಜೇನ ಸಹಸ್ರಬಾಹೋ ಭವ ವಿಶ್ವಮೂರ್ತೇ ‖ 46 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಮಯಾ ಪ್ರಸನ್ನೇನ ತವಾರ್ಜುನೇದಂ ರೂಪಂ ಪರಂ ದರ್ಶಿತಮಾತ್ಮಯೋಗಾತ್❘
ತೇಜೋಮಯಂ ವಿಶ್ವಮನನ್ತಮಾದ್ಯಂ ಯನ್ಮೇ ತ್ವದನ್ಯೇನ ನ ದೃಷ್ಟಪೂರ್ವಮ್ ‖ 47 ‖
ನ ವೇದಯಜ್ಞಾಧ್ಯಯನೈರ್ನ ದಾನೈರ್ನ ಚ ಕ್ರಿಯಾಭಿರ್ನ ತಪೋಭಿರುಗ್ರೈಃ❘
ಏವಂರೂಪಃ ಶಕ್ಯ ಅಹಂ ನೃಲೋಕೇ ದ್ರಷ್ಟುಂ ತ್ವದನ್ಯೇನ ಕುರುಪ್ರವೀರ ‖ 48 ‖
ಮಾ ತೇ ವ್ಯಥಾ ಮಾ ಚ ವಿಮೂಢಭಾವೋ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರೂಪಂ ಘೋರಮೀದೃಙ್ಮಮೇದಮ್❘
ವ್ಯಪೇತಭೀಃ ಪ್ರೀತಮನಾಃ ಪುನಸ್ತ್ವಂ ತದೇವ ಮೇ ರೂಪಮಿದಂ ಪ್ರಪಶ್ಯ ‖ 49 ‖
ಸಞ್ಜಯ ಉವಾಚ ❘
ಇತ್ಯರ್ಜುನಂ ವಾಸುದೇವಸ್ತಥೋಕ್ತ್ವಾ ಸ್ವಕಂ ರೂಪಂ ದರ್ಶಯಾಮಾಸ ಭೂಯಃ❘
ಆಶ್ವಾಸಯಾಮಾಸ ಚ ಭೀತಮೇನಂ ಭೂತ್ವಾ ಪುನಃ ಸೌಮ್ಯವಪುರ್ಮಹಾತ್ಮಾ ‖ 50 ‖
ಅರ್ಜುನ ಉವಾಚ ❘
ದೃಷ್ಟ್ವೇದಂ ಮಾನುಷಂ ರೂಪಂ ತವ ಸೌಮ್ಯಂ ಜನಾರ್ದನ ❘
ಇದಾನೀಮಸ್ಮಿ ಸಂವೃತ್ತಃ ಸಚೇತಾಃ ಪ್ರಕೃತಿಂ ಗತಃ ‖ 51 ‖
ಶ್ರೀಭಗವಾನುವಾಚ ❘
ಸುದುರ್ದರ್ಶಮಿದಂ ರೂಪಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಯನ್ಮಮ ❘
ದೇವಾ ಅಪ್ಯಸ್ಯ ರೂಪಸ್ಯ ನಿತ್ಯಂ ದರ್ಶನಕಾಙ್ಕ್ಷಿಣಃ ‖ 52 ‖
ನಾಹಂ ವೇದೈರ್ನ ತಪಸಾ ನ ದಾನೇನ ನ ಚೇಜ್ಯಯಾ ❘
ಶಕ್ಯ ಏವಂವಿಧೋ ದ್ರಷ್ಟುಂ ದೃಷ್ಟವಾನಸಿ ಮಾಂ ಯಥಾ ‖ 53 ‖
ಭಕ್ತ್ಯಾ ತ್ವನನ್ಯಯಾ ಶಕ್ಯ ಅಹಮೇವಂವಿಧೋಽರ್ಜುನ ❘
ಜ್ಞಾತುಂ ದ್ರಷ್ಟುಂ ಚ ತತ್ತ್ವೇನ ಪ್ರವೇಷ್ಟುಂ ಚ ಪರನ್ತಪ ‖ 54 ‖
ಮತ್ಕರ್ಮಕೃನ್ಮತ್ಪರಮೋ ಮದ್ಭಕ್ತಃ ಸಙ್ಗವರ್ಜಿತಃ ❘
ನಿರ್ವೈರಃ ಸರ್ವಭೂತೇಷು ಯಃ ಸ ಮಾಮೇತಿ ಪಾಣ್ಡವ ‖ 55 ‖
ಓಂ ತತ್ಸದಿತಿ ಶ್ರೀಮದ್ಭಗವದ್ಗೀತಾಸೂಪನಿಷತ್ಸು ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾಯಾಂ ಯೋಗಶಾಸ್ತ್ರೇ ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನಸಂವಾದೇ
ವಿಶ್ವರೂಪದರ್ಶನಯೋಗೋ ನಾಮೈಕಾದಶೋಽಧ್ಯಾಯಃ ‖11 ‖
శ్రీమద్ భగవద్ గీత ఏకాదశోఽధ్యాయః
అథ ఏకాదశోఽధ్యాయః ❘
అర్జున ఉవాచ ❘
మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితమ్ ❘
యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ ‖ 1 ‖
భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా ❘
త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయమ్ ‖ 2 ‖
ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర ❘
ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ ‖ 3 ‖
మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో ❘
యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయమ్ ‖ 4 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః ❘
నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ ‖ 5 ‖
పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా ❘
బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత ‖ 6 ‖
ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరమ్ ❘
మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ద్రష్టుమిచ్ఛసి ‖ 7 ‖
న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా ❘
దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ‖ 8 ‖
సఞ్జయ ఉవాచ ❘
ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః ❘
దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరమ్ ‖ 9 ‖
అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనమ్ ❘
అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధమ్ ‖ 10 ‖
దివ్యమాల్యామ్బరధరం దివ్యగన్ధానులేపనమ్ ❘
సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనన్తం విశ్వతోముఖమ్ ‖ 11 ‖
దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా ❘
యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః ‖ 12 ‖
తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా ❘
అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాణ్డవస్తదా ‖ 13 ‖
తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనఞ్జయః ❘
ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాఞ్జలిరభాషత ‖ 14 ‖
అర్జున ఉవాచ ❘
పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసఙ్ఘాన్❘
బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థమృషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్ ‖ 15 ‖
అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం పశ్యామి త్వాం సర్వతోఽనన్తరూపమ్❘
నాన్తం న మధ్యం న పునస్తవాదిం పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప ‖ 16 ‖
కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమన్తమ్❘
పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమన్తాద్దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయమ్ ‖ 17 ‖
త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్❘
త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే ‖ 18 ‖
అనాదిమధ్యాన్తమనన్తవీర్యమనన్తబాహుం శశిసూర్యనేత్రమ్❘
పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం స్వతేజసా విశ్వమిదం తపన్తమ్ ‖ 19 ‖
ద్యావాపృథివ్యోరిదమన్తరం హి వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః❘
దృష్ట్వాద్భుతం రూపముగ్రం తవేదం లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్ ‖ 20 ‖
అమీ హి త్వాం సురసఙ్ఘా విశన్తి కేచిద్భీతాః ప్రాఞ్జలయో గృణన్తి❘
స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసఙ్ఘాః స్తువన్తి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః ‖ 21 ‖
రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ❘
గన్ధర్వయక్షాసురసిద్ధసఙ్ఘా వీక్షన్తే త్వాం విస్మితాశ్చైవ సర్వే ‖ 22 ‖
రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం మహాబాహో బహుబాహూరుపాదమ్❘
బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహమ్ ‖ 23 ‖
నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రమ్❘
దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాన్తరాత్మా ధృతిం న విన్దామి శమం చ విష్ణో ‖ 24 ‖
దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని దృష్ట్వైవ కాలానలసంనిభాని❘
దిశో న జానే న లభే చ శర్మ ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ‖ 25 ‖
అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః సర్వే సహైవావనిపాలసఙ్ఘైః❘
భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః ‖ 26 ‖
వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశన్తి దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని❘
కేచిద్విలగ్నా దశనాన్తరేషు సన్దృశ్యన్తే చూర్ణితైరుత్తమాఙ్గైః ‖ 27 ‖
యథా నదీనాం బహవోఽమ్బువేగాః సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవన్తి❘
తథా తవామీ నరలోకవీరా విశన్తి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలన్తి ‖ 28 ‖
యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతఙ్గా విశన్తి నాశాయ సమృద్ధవేగాః❘
తథైవ నాశాయ విశన్తి లోకాస్తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః ‖ 29 ‖
లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమన్తాల్లోకాన్సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః❘
తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపన్తి విష్ణో ‖ 30 ‖
ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద❘
విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవన్తమాద్యం న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిమ్ ‖ 31 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః❘
ఋతేఽపి త్వాం న భవిష్యన్తి సర్వే యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః ‖ 32 ‖
తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ జిత్వా శత్రూన్భుఙ్క్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధమ్❘
మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్ ‖ 33 ‖
ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్❘
మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్ ‖ 34 ‖
సఞ్జయ ఉవాచ ❘
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచనం కేశవస్య కృతాఞ్జలిర్వేపమానః కిరీటీ❘
నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య ‖ 35 ‖
అర్జున ఉవాచ ❘
స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ❘
రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవన్తి సర్వే నమస్యన్తి చ సిద్ధసఙ్ఘాః ‖ 36 ‖
కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే❘
అనన్త దేవేశ జగన్నివాస త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్ ‖ 37 ‖
త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణస్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్❘
వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ త్వయా తతం విశ్వమనన్తరూప ‖ 38 ‖
వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాఙ్కః ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ❘
నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే ‖ 39 ‖
నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ❘
అనన్తవీర్యామితవిక్రమస్త్వం సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ‖ 40 ‖
సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి❘
అజానతా మహిమానం తవేదం మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి ‖ 41 ‖
యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి విహారశయ్యాసనభోజనేషు❘
ఏకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ‖ 42 ‖
పితాసి లోకస్య చరాచరస్య త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్❘
న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ ‖ 43 ‖
తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యమ్❘
పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుమ్ ‖ 44 ‖
అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే❘
తదేవ మే దర్శయ దేవరూపం ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ‖ 45 ‖
కిరీటినం గదినం చక్రహస్తమిచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ❘
తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే ‖ 46 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్❘
తేజోమయం విశ్వమనన్తమాద్యం యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వమ్ ‖ 47 ‖
న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానైర్న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః❘
ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర ‖ 48 ‖
మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదమ్❘
వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య ‖ 49 ‖
సఞ్జయ ఉవాచ ❘
ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః❘
ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా ‖ 50 ‖
అర్జున ఉవాచ ❘
దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన ❘
ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః ‖ 51 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ ❘
దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకాఙ్క్షిణః ‖ 52 ‖
నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా ❘
శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా ‖ 53 ‖
భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున ❘
జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరన్తప ‖ 54 ‖
మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సఙ్గవర్జితః ❘
నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాణ్డవ ‖ 55 ‖
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే
విశ్వరూపదర్శనయోగో నామైకాదశోఽధ్యాయః ‖11 ‖
ஶ்ரீமத்3 ப4க3வத்3 கீ3த ஏகாத3ஶோத்4யாயஃ
அத2 ஏகாத3ஶோத்4யாயஃ ❘
அர்ஜுந உவாச ❘
மத3நுக்3ரஹாய பரமம் கு3ஹ்யமத்4யாத்மஸம்ஜ்ஞிதம் ❘
யத்த்வயோக்தம் வசஸ்தேந மோஹோயம் விக3தோ மம ‖ 1 ‖
ப4வாப்யயௌ ஹி பூ4தாநாம் ஶ்ருதௌ விஸ்தரஶோ மயா ❘
த்வத்தஃ கமலபத்ராக்ஷ மாஹாத்ம்யமபி சாவ்யயம் ‖ 2 ‖
ஏவமேதத்3யதா2த்த2 த்வமாத்மாநம் பரமேஶ்வர ❘
த்3ரஷ்டுமிச்சா2மி தே ரூபமைஶ்வரம் புருஷோத்தம ‖ 3 ‖
மந்யஸே யதி3 தச்ச2க்யம் மயா த்3ரஷ்டுமிதி ப்ரபோ4 ❘
யோகே3ஶ்வர ததோ மே த்வம் த3ர்ஶயாத்மாநமவ்யயம் ‖ 4 ‖
ஶ்ரீப4க3வாநுவாச ❘
பஶ்ய மே பார்த2 ரூபாணி ஶதஶோத2 ஸஹஸ்ரஶஃ ❘
நாநாவிதா4நி தி3வ்யாநி நாநாவர்ணாக்ருதீநி ச ‖ 5 ‖
பஶ்யாதி3த்யாந்வஸூந்ருத்3ராநஶ்விநௌ மருதஸ்ததா2 ❘
ப3ஹூந்யத்3ருஷ்டபூர்வாணி பஶ்யாஶ்சர்யாணி பா4ரத ‖ 6 ‖
இஹைகஸ்த2ம் ஜக3த்க்ருத்ஸ்நம் பஶ்யாத்3ய ஸசராசரம் ❘
மம தே3ஹே கு3டா3கேஶ யச்சாந்யத்3த்3ரஷ்டுமிச்ச2ஸி ‖ 7 ‖
ந து மாம் ஶக்யஸே த்3ரஷ்டுமநேநைவ ஸ்வசக்ஷுஷா ❘
தி3வ்யம் த3தா3மி தே சக்ஷுஃ பஶ்ய மே யோக3மைஶ்வரம் ‖ 8 ‖
ஸஂஜய உவாச ❘
ஏவமுக்த்வா ததோ ராஜந்மஹாயோகே3ஶ்வரோ ஹரிஃ ❘
த3ர்ஶயாமாஸ பார்தா2ய பரமம் ரூபமைஶ்வரம் ‖ 9 ‖
அநேகவக்த்ரநயநமநேகாத்3பு4தத3ர்ஶநம் ❘
அநேகதி3வ்யாப4ரணம் தி3வ்யாநேகோத்3யதாயுத4ம் ‖ 1௦ ‖
தி3வ்யமால்யாம்ப3ரத4ரம் தி3வ்யக3ந்தா4நுலேபநம் ❘
ஸர்வாஶ்சர்யமயம் தே3வமநந்தம் விஶ்வதோமுக2ம் ‖ 11 ‖
தி3வி ஸூர்யஸஹஸ்ரஸ்ய ப4வேத்3யுக3பது3த்தி2தா ❘
யதி3 பா4ஃ ஸத்3ருஶீ ஸா ஸ்யாத்3பா4ஸஸ்தஸ்ய மஹாத்மநஃ ‖ 12 ‖
தத்ரைகஸ்த2ம் ஜக3த்க்ருத்ஸ்நம் ப்ரவிப4க்தமநேகதா4 ❘
அபஶ்யத்3தே3வதே3வஸ்ய ஶரீரே பாண்ட3வஸ்ததா3 ‖ 13 ‖
ததஃ ஸ விஸ்மயாவிஷ்டோ ஹ்ருஷ்டரோமா த4நஂஜயஃ ❘
ப்ரணம்ய ஶிரஸா தே3வம் க்ருதாஂஜலிரபா4ஷத ‖ 14 ‖
அர்ஜுந உவாச ❘
பஶ்யாமி தே3வாம்ஸ்தவ தே3வ தே3ஹே ஸர்வாம்ஸ்ததா2 பூ4தவிஶேஷஸங்கா4ந்❘
ப்3ரஹ்மாணமீஶம் கமலாஸநஸ்த2ம்ருஷீம்ஶ்ச ஸர்வாநுரகா3ம்ஶ்ச தி3வ்யாந் ‖ 15 ‖
அநேகபா3ஹூத3ரவக்த்ரநேத்ரம் பஶ்யாமி த்வாம் ஸர்வதோநந்தரூபம்❘
நாந்தம் ந மத்4யம் ந புநஸ்தவாதி3ம் பஶ்யாமி விஶ்வேஶ்வர விஶ்வரூப ‖ 16 ‖
கிரீடிநம் க3தி3நம் சக்ரிணம் ச தேஜோராஶிம் ஸர்வதோ தீ3ப்திமந்தம்❘
பஶ்யாமி த்வாம் து3ர்நிரீக்ஷ்யம் ஸமந்தாத்3தீ3ப்தாநலார்கத்3யுதிமப்ரமேயம் ‖ 17 ‖
த்வமக்ஷரம் பரமம் வேதி3தவ்யம் த்வமஸ்ய விஶ்வஸ்ய பரம் நிதா4நம்❘
த்வமவ்யயஃ ஶாஶ்வதத4ர்மகோ3ப்தா ஸநாதநஸ்த்வம் புருஷோ மதோ மே ‖ 18 ‖
அநாதி3மத்4யாந்தமநந்தவீர்யமநந்தபா3ஹும் ஶஶிஸூர்யநேத்ரம்❘
பஶ்யாமி த்வாம் தீ3ப்தஹுதாஶவக்த்ரம் ஸ்வதேஜஸா விஶ்வமித3ம் தபந்தம் ‖ 19 ‖
த்3யாவாப்ருதி2வ்யோரித3மந்தரம் ஹி வ்யாப்தம் த்வயைகேந தி3ஶஶ்ச ஸர்வாஃ❘
த்3ருஷ்ட்வாத்3பு4தம் ரூபமுக்3ரம் தவேத3ம் லோகத்ரயம் ப்ரவ்யதி2தம் மஹாத்மந் ‖ 2௦ ‖
அமீ ஹி த்வாம் ஸுரஸங்கா4 விஶந்தி கேசித்3பீ4தாஃ ப்ராஂஜலயோ க்3ருணந்தி❘
ஸ்வஸ்தீத்யுக்த்வா மஹர்ஷிஸித்3த4ஸங்கா4ஃ ஸ்துவந்தி த்வாம் ஸ்துதிபி4ஃ புஷ்கலாபி4ஃ ‖ 21 ‖
ருத்3ராதி3த்யா வஸவோ யே ச ஸாத்4யா விஶ்வேஶ்விநௌ மருதஶ்சோஷ்மபாஶ்ச❘
க3ந்த4ர்வயக்ஷாஸுரஸித்3த4ஸங்கா4 வீக்ஷந்தே த்வாம் விஸ்மிதாஶ்சைவ ஸர்வே ‖ 22 ‖
ரூபம் மஹத்தே ப3ஹுவக்த்ரநேத்ரம் மஹாபா3ஹோ ப3ஹுபா3ஹூருபாத3ம்❘
ப3ஹூத3ரம் ப3ஹுத3ம்ஷ்ட்ராகராலம் த்3ருஷ்ட்வா லோகாஃ ப்ரவ்யதி2தாஸ்ததா2ஹம் ‖ 23 ‖
நபஃ4ஸ்ப்ருஶம் தீ3ப்தமநேகவர்ணம் வ்யாத்தாநநம் தீ3ப்தவிஶாலநேத்ரம்❘
த்3ருஷ்ட்வா ஹி த்வாம் ப்ரவ்யதி2தாந்தராத்மா த்4ருதிம் ந விந்தா3மி ஶமம் ச விஷ்ணோ ‖ 24 ‖
த3ம்ஷ்ட்ராகராலாநி ச தே முகா2நி த்3ருஷ்ட்வைவ காலாநலஸம்நிபா4நி❘
தி3ஶோ ந ஜாநே ந லபே4 ச ஶர்ம ப்ரஸீத3 தே3வேஶ ஜக3ந்நிவாஸ ‖ 25 ‖
அமீ ச த்வாம் த்4ருதராஷ்ட்ரஸ்ய புத்ராஃ ஸர்வே ஸஹைவாவநிபாலஸங்கை4ஃ❘
பீ4ஷ்மோ த்3ரோணஃ ஸூதபுத்ரஸ்ததா2ஸௌ ஸஹாஸ்மதீ3யைரபி யோத4முக்2யைஃ ‖ 26 ‖
வக்த்ராணி தே த்வரமாணா விஶந்தி த3ம்ஷ்ட்ராகராலாநி ப4யாநகாநி❘
கேசித்3விலக்3நா த3ஶநாந்தரேஷு ஸந்த்3ருஶ்யந்தே சூர்ணிதைருத்தமாங்கை3ஃ ‖ 27 ‖
யதா2 நதீ3நாம் ப3ஹவோம்பு3வேகா3ஃ ஸமுத்3ரமேவாபி4முகா2 த்3ரவந்தி❘
ததா2 தவாமீ நரலோகவீரா விஶந்தி வக்த்ராண்யபி4விஜ்வலந்தி ‖ 28 ‖
யதா2 ப்ரதீ3ப்தம் ஜ்வலநம் பதங்கா3 விஶந்தி நாஶாய ஸம்ருத்3த4வேகா3ஃ❘
ததை2வ நாஶாய விஶந்தி லோகாஸ்தவாபி வக்த்ராணி ஸம்ருத்3த4வேகா3ஃ ‖ 29 ‖
லேலிஹ்யஸே க்3ரஸமாநஃ ஸமந்தால்லோகாந்ஸமக்3ராந்வத3நைர்ஜ்வலத்3பி4ஃ❘
தேஜோபி4ராபூர்ய ஜக3த்ஸமக்3ரம் பா4ஸஸ்தவோக்3ராஃ ப்ரதபந்தி விஷ்ணோ ‖ 3௦ ‖
ஆக்2யாஹி மே கோ ப4வாநுக்3ரரூபோ நமோஸ்து தே தே3வவர ப்ரஸீத❘3
விஜ்ஞாதுமிச்சா2மி ப4வந்தமாத்3யம் ந ஹி ப்ரஜாநாமி தவ ப்ரவ்ருத்திம் ‖ 31 ‖
ஶ்ரீப4க3வாநுவாச ❘
காலோஸ்மி லோகக்ஷயக்ருத்ப்ரவ்ருத்3தோ4 லோகாந்ஸமாஹர்துமிஹ ப்ரவ்ருத்தஃ❘
ருதேபி த்வாம் ந ப4விஷ்யந்தி ஸர்வே யேவஸ்தி2தாஃ ப்ரத்யநீகேஷு யோதா4ஃ ‖ 32 ‖
தஸ்மாத்த்வமுத்திஷ்ட2 யஶோ லப4ஸ்வ ஜித்வா ஶத்ரூந்பு4ஂக்ஷ்வ ராஜ்யம் ஸம்ருத்3த4ம்❘
மயைவைதே நிஹதாஃ பூர்வமேவ நிமித்தமாத்ரம் ப4வ ஸவ்யஸாசிந் ‖ 33 ‖
த்3ரோணம் ச பீ4ஷ்மம் ச ஜயத்3ரத2ம் ச கர்ணம் ததா2ந்யாநபி யோத4வீராந்❘
மயா ஹதாம்ஸ்த்வம் ஜஹி மா வ்யதி2ஷ்டா2 யுத்4யஸ்வ ஜேதாஸி ரணே ஸபத்நாந் ‖ 34 ‖
ஸஂஜய உவாச ❘
ஏதச்ச்2ருத்வா வசநம் கேஶவஸ்ய க்ருதாஂஜலிர்வேபமாநஃ கிரீடீ❘
நமஸ்க்ருத்வா பூ4ய ஏவாஹ க்ருஷ்ணம் ஸக3த்3க3த3ம் பீ4தபீ4தஃ ப்ரணம்ய ‖ 35 ‖
அர்ஜுந உவாச ❘
ஸ்தா2நே ஹ்ருஷீகேஶ தவ ப்ரகீர்த்யா ஜக3த்ப்ரஹ்ருஷ்யத்யநுரஜ்யதே ச❘
ரக்ஷாம்ஸி பீ4தாநி தி3ஶோ த்3ரவந்தி ஸர்வே நமஸ்யந்தி ச ஸித்3த4ஸங்கா4ஃ ‖ 36 ‖
கஸ்மாச்ச தே ந நமேரந்மஹாத்மந்க3ரீயஸே ப்3ரஹ்மணோப்யாதி3கர்த்ரே❘
அநந்த தே3வேஶ ஜக3ந்நிவாஸ த்வமக்ஷரம் ஸத3ஸத்தத்பரம் யத் ‖ 37 ‖
த்வமாதி3தே3வஃ புருஷஃ புராணஸ்த்வமஸ்ய விஶ்வஸ்ய பரம் நிதா4நம்❘
வேத்தாஸி வேத்3யம் ச பரம் ச தா4ம த்வயா ததம் விஶ்வமநந்தரூப ‖ 38 ‖
வாயுர்யமோக்3நிர்வருணஃ ஶஶாஂகஃ ப்ரஜாபதிஸ்த்வம் ப்ரபிதாமஹஶ்ச❘
நமோ நமஸ்தேஸ்து ஸஹஸ்ரக்ருத்வஃ புநஶ்ச பூ4யோபி நமோ நமஸ்தே ‖ 39 ‖
நமஃ புரஸ்தாத3த2 ப்ருஷ்ட2தஸ்தே நமோஸ்து தே ஸர்வத ஏவ ஸர்வ❘
அநந்தவீர்யாமிதவிக்ரமஸ்த்வம் ஸர்வம் ஸமாப்நோஷி ததோஸி ஸர்வஃ ‖ 4௦ ‖
ஸகே2தி மத்வா ப்ரஸப4ம் யது3க்தம் ஹே க்ருஷ்ண ஹே யாத3வ ஹே ஸகே2தி❘
அஜாநதா மஹிமாநம் தவேத3ம் மயா ப்ரமாதா3த்ப்ரணயேந வாபி ‖ 41 ‖
யச்சாவஹாஸார்த2மஸத்க்ருதோஸி விஹாரஶய்யாஸநபோ4ஜநேஷு❘
ஏகோத2வாப்யச்யுத தத்ஸமக்ஷம் தத்க்ஷாமயே த்வாமஹமப்ரமேயம் ‖ 42 ‖
பிதாஸி லோகஸ்ய சராசரஸ்ய த்வமஸ்ய பூஜ்யஶ்ச கு3ருர்க3ரீயாந்❘
ந த்வத்ஸமோஸ்த்யப்4யதி4கஃ குதோந்யோ லோகத்ரயேப்யப்ரதிமப்ரபா4வ ‖ 43 ‖
தஸ்மாத்ப்ரணம்ய ப்ரணிதா4ய காயம் ப்ரஸாத3யே த்வாமஹமீஶமீட்3யம்❘
பிதேவ புத்ரஸ்ய ஸகே2வ ஸக்2யுஃ ப்ரியஃ ப்ரியாயார்ஹஸி தே3வ ஸோடு4ம் ‖ 44 ‖
அத்3ருஷ்டபூர்வம் ஹ்ருஷிதோஸ்மி த்3ருஷ்ட்வா ப4யேந ச ப்ரவ்யதி2தம் மநோ மே❘
ததே3வ மே த3ர்ஶய தே3வரூபம் ப்ரஸீத3 தே3வேஶ ஜக3ந்நிவாஸ ‖ 45 ‖
கிரீடிநம் க3தி3நம் சக்ரஹஸ்தமிச்சா2மி த்வாம் த்3ரஷ்டுமஹம் ததை2வ❘
தேநைவ ரூபேண சதுர்பு4ஜேந ஸஹஸ்ரபா3ஹோ ப4வ விஶ்வமூர்தே ‖ 46 ‖
ஶ்ரீப4க3வாநுவாச ❘
மயா ப்ரஸந்நேந தவார்ஜுநேத3ம் ரூபம் பரம் த3ர்ஶிதமாத்மயோகா3த்❘
தேஜோமயம் விஶ்வமநந்தமாத்3யம் யந்மே த்வத3ந்யேந ந த்3ருஷ்டபூர்வம் ‖ 47 ‖
ந வேத3யஜ்ஞாத்4யயநைர்ந தா3நைர்ந ச க்ரியாபி4ர்ந தபோபி4ருக்3ரைஃ❘
ஏவம்ரூபஃ ஶக்ய அஹம் ந்ருலோகே த்3ரஷ்டும் த்வத3ந்யேந குருப்ரவீர ‖ 48 ‖
மா தே வ்யதா2 மா ச விமூட4பா4வோ த்3ருஷ்ட்வா ரூபம் கோ4ரமீத்3ருங்மமேத3ம்❘
வ்யபேதபீ4ஃ ப்ரீதமநாஃ புநஸ்த்வம் ததே3வ மே ரூபமித3ம் ப்ரபஶ்ய ‖ 49 ‖
ஸஂஜய உவாச ❘
இத்யர்ஜுநம் வாஸுதே3வஸ்ததோ2க்த்வா ஸ்வகம் ரூபம் த3ர்ஶயாமாஸ பூ4யஃ❘
ஆஶ்வாஸயாமாஸ ச பீ4தமேநம் பூ4த்வா புநஃ ஸௌம்யவபுர்மஹாத்மா ‖ 5௦ ‖
அர்ஜுந உவாச ❘
த்3ருஷ்ட்வேத3ம் மாநுஷம் ரூபம் தவ ஸௌம்யம் ஜநார்த3ந ❘
இதா3நீமஸ்மி ஸம்வ்ருத்தஃ ஸசேதாஃ ப்ரக்ருதிம் க3தஃ ‖ 51 ‖
ஶ்ரீப4க3வாநுவாச ❘
ஸுது3ர்த3ர்ஶமித3ம் ரூபம் த்3ருஷ்டவாநஸி யந்மம ❘
தே3வா அப்யஸ்ய ரூபஸ்ய நித்யம் த3ர்ஶநகாஂக்ஷிணஃ ‖ 52 ‖
நாஹம் வேதை3ர்ந தபஸா ந தா3நேந ந சேஜ்யயா ❘
ஶக்ய ஏவம்விதோ4 த்3ரஷ்டும் த்3ருஷ்டவாநஸி மாம் யதா2 ‖ 53 ‖
ப4க்த்யா த்வநந்யயா ஶக்ய அஹமேவம்விதோ4ர்ஜுந ❘
ஜ்ஞாதும் த்3ரஷ்டும் ச தத்த்வேந ப்ரவேஷ்டும் ச பரந்தப ‖ 54 ‖
மத்கர்மக்ருந்மத்பரமோ மத்3ப4க்தஃ ஸங்க3வர்ஜிதஃ ❘
நிர்வைரஃ ஸர்வபூ4தேஷு யஃ ஸ மாமேதி பாண்ட3வ ‖ 55 ‖
ஓம் தத்ஸதி3தி ஶ்ரீமத்3ப4க3வத்3கீ3தாஸூபநிஷத்ஸு ப்3ரஹ்மவித்3யாயாம் யோக3ஶாஸ்த்ரே ஶ்ரீக்ருஷ்ணார்ஜுநஸம்வாதே3
விஶ்வரூபத3ர்ஶநயோகோ3 நாமைகாத3ஶோத்4யாயஃ ‖11 ‖
శ్రీమద్ భగవద్ గీత ఏకాదశోఽధ్యాయః
అథ ఏకాదశోఽధ్యాయః ❘
అర్జున ఉవాచ ❘
మదనుగ్రహాయ పరమం గుహ్యమధ్యాత్మసంజ్ఞితమ్ ❘
యత్త్వయోక్తం వచస్తేన మోహోఽయం విగతో మమ ‖ 1 ‖
భవాప్యయౌ హి భూతానాం శ్రుతౌ విస్తరశో మయా ❘
త్వత్తః కమలపత్రాక్ష మాహాత్మ్యమపి చావ్యయమ్ ‖ 2 ‖
ఏవమేతద్యథాత్థ త్వమాత్మానం పరమేశ్వర ❘
ద్రష్టుమిచ్ఛామి తే రూపమైశ్వరం పురుషోత్తమ ‖ 3 ‖
మన్యసే యది తచ్ఛక్యం మయా ద్రష్టుమితి ప్రభో ❘
యోగేశ్వర తతో మే త్వం దర్శయాత్మానమవ్యయమ్ ‖ 4 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
పశ్య మే పార్థ రూపాణి శతశోఽథ సహస్రశః ❘
నానావిధాని దివ్యాని నానావర్ణాకృతీని చ ‖ 5 ‖
పశ్యాదిత్యాన్వసూన్రుద్రానశ్వినౌ మరుతస్తథా ❘
బహూన్యదృష్టపూర్వాణి పశ్యాశ్చర్యాణి భారత ‖ 6 ‖
ఇహైకస్థం జగత్కృత్స్నం పశ్యాద్య సచరాచరమ్ ❘
మమ దేహే గుడాకేశ యచ్చాన్యద్ద్రష్టుమిచ్ఛసి ‖ 7 ‖
న తు మాం శక్యసే ద్రష్టుమనేనైవ స్వచక్షుషా ❘
దివ్యం దదామి తే చక్షుః పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్ ‖ 8 ‖
సంజయ ఉవాచ ❘
ఏవముక్త్వా తతో రాజన్మహాయోగేశ్వరో హరిః ❘
దర్శయామాస పార్థాయ పరమం రూపమైశ్వరమ్ ‖ 9 ‖
అనేకవక్త్రనయనమనేకాద్భుతదర్శనమ్ ❘
అనేకదివ్యాభరణం దివ్యానేకోద్యతాయుధమ్ ‖ 10 ‖
దివ్యమాల్యాంబరధరం దివ్యగంధానులేపనమ్ ❘
సర్వాశ్చర్యమయం దేవమనంతం విశ్వతోముఖమ్ ‖ 11 ‖
దివి సూర్యసహస్రస్య భవేద్యుగపదుత్థితా ❘
యది భాః సదృశీ సా స్యాద్భాసస్తస్య మహాత్మనః ‖ 12 ‖
తత్రైకస్థం జగత్కృత్స్నం ప్రవిభక్తమనేకధా ❘
అపశ్యద్దేవదేవస్య శరీరే పాండవస్తదా ‖ 13 ‖
తతః స విస్మయావిష్టో హృష్టరోమా ధనంజయః ❘
ప్రణమ్య శిరసా దేవం కృతాంజలిరభాషత ‖ 14 ‖
అర్జున ఉవాచ ❘
పశ్యామి దేవాంస్తవ దేవ దేహే సర్వాంస్తథా భూతవిశేషసంఘాన్❘
బ్రహ్మాణమీశం కమలాసనస్థమృషీంశ్చ సర్వానురగాంశ్చ దివ్యాన్ ‖ 15 ‖
అనేకబాహూదరవక్త్రనేత్రం పశ్యామి త్వాం సర్వతోఽనంతరూపమ్❘
నాంతం న మధ్యం న పునస్తవాదిం పశ్యామి విశ్వేశ్వర విశ్వరూప ‖ 16 ‖
కిరీటినం గదినం చక్రిణం చ తేజోరాశిం సర్వతో దీప్తిమంతమ్❘
పశ్యామి త్వాం దుర్నిరీక్ష్యం సమంతాద్దీప్తానలార్కద్యుతిమప్రమేయమ్ ‖ 17 ‖
త్వమక్షరం పరమం వేదితవ్యం త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్❘
త్వమవ్యయః శాశ్వతధర్మగోప్తా సనాతనస్త్వం పురుషో మతో మే ‖ 18 ‖
అనాదిమధ్యాంతమనంతవీర్యమనంతబాహుం శశిసూర్యనేత్రమ్❘
పశ్యామి త్వాం దీప్తహుతాశవక్త్రం స్వతేజసా విశ్వమిదం తపంతమ్ ‖ 19 ‖
ద్యావాపృథివ్యోరిదమంతరం హి వ్యాప్తం త్వయైకేన దిశశ్చ సర్వాః❘
దృష్ట్వాద్భుతం రూపముగ్రం తవేదం లోకత్రయం ప్రవ్యథితం మహాత్మన్ ‖ 20 ‖
అమీ హి త్వాం సురసంఘా విశంతి కేచిద్భీతాః ప్రాంజలయో గృణంతి❘
స్వస్తీత్యుక్త్వా మహర్షిసిద్ధసంఘాః స్తువంతి త్వాం స్తుతిభిః పుష్కలాభిః ‖ 21 ‖
రుద్రాదిత్యా వసవో యే చ సాధ్యా విశ్వేఽశ్వినౌ మరుతశ్చోష్మపాశ్చ❘
గంధర్వయక్షాసురసిద్ధసంఘా వీక్షంతే త్వాం విస్మితాశ్చైవ సర్వే ‖ 22 ‖
రూపం మహత్తే బహువక్త్రనేత్రం మహాబాహో బహుబాహూరుపాదమ్❘
బహూదరం బహుదంష్ట్రాకరాలం దృష్ట్వా లోకాః ప్రవ్యథితాస్తథాహమ్ ‖ 23 ‖
నభఃస్పృశం దీప్తమనేకవర్ణం వ్యాత్తాననం దీప్తవిశాలనేత్రమ్❘
దృష్ట్వా హి త్వాం ప్రవ్యథితాంతరాత్మా ధృతిం న విందామి శమం చ విష్ణో ‖ 24 ‖
దంష్ట్రాకరాలాని చ తే ముఖాని దృష్ట్వైవ కాలానలసంనిభాని❘
దిశో న జానే న లభే చ శర్మ ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ‖ 25 ‖
అమీ చ త్వాం ధృతరాష్ట్రస్య పుత్రాః సర్వే సహైవావనిపాలసంఘైః❘
భీష్మో ద్రోణః సూతపుత్రస్తథాసౌ సహాస్మదీయైరపి యోధముఖ్యైః ‖ 26 ‖
వక్త్రాణి తే త్వరమాణా విశంతి దంష్ట్రాకరాలాని భయానకాని❘
కేచిద్విలగ్నా దశనాంతరేషు సందృశ్యంతే చూర్ణితైరుత్తమాంగైః ‖ 27 ‖
యథా నదీనాం బహవోఽంబువేగాః సముద్రమేవాభిముఖా ద్రవంతి❘
తథా తవామీ నరలోకవీరా విశంతి వక్త్రాణ్యభివిజ్వలంతి ‖ 28 ‖
యథా ప్రదీప్తం జ్వలనం పతంగా విశంతి నాశాయ సమృద్ధవేగాః❘
తథైవ నాశాయ విశంతి లోకాస్తవాపి వక్త్రాణి సమృద్ధవేగాః ‖ 29 ‖
లేలిహ్యసే గ్రసమానః సమంతాల్లోకాన్సమగ్రాన్వదనైర్జ్వలద్భిః❘
తేజోభిరాపూర్య జగత్సమగ్రం భాసస్తవోగ్రాః ప్రతపంతి విష్ణో ‖ 30 ‖
ఆఖ్యాహి మే కో భవానుగ్రరూపో నమోఽస్తు తే దేవవర ప్రసీద❘
విజ్ఞాతుమిచ్ఛామి భవంతమాద్యం న హి ప్రజానామి తవ ప్రవృత్తిమ్ ‖ 31 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
కాలోఽస్మి లోకక్షయకృత్ప్రవృద్ధో లోకాన్సమాహర్తుమిహ ప్రవృత్తః❘
ఋతేఽపి త్వాం న భవిష్యంతి సర్వే యేఽవస్థితాః ప్రత్యనీకేషు యోధాః ‖ 32 ‖
తస్మాత్త్వముత్తిష్ఠ యశో లభస్వ జిత్వా శత్రూన్భుంక్ష్వ రాజ్యం సమృద్ధమ్❘
మయైవైతే నిహతాః పూర్వమేవ నిమిత్తమాత్రం భవ సవ్యసాచిన్ ‖ 33 ‖
ద్రోణం చ భీష్మం చ జయద్రథం చ కర్ణం తథాన్యానపి యోధవీరాన్❘
మయా హతాంస్త్వం జహి మా వ్యథిష్ఠా యుధ్యస్వ జేతాసి రణే సపత్నాన్ ‖ 34 ‖
సంజయ ఉవాచ ❘
ఏతచ్ఛ్రుత్వా వచనం కేశవస్య కృతాంజలిర్వేపమానః కిరీటీ❘
నమస్కృత్వా భూయ ఏవాహ కృష్ణం సగద్గదం భీతభీతః ప్రణమ్య ‖ 35 ‖
అర్జున ఉవాచ ❘
స్థానే హృషీకేశ తవ ప్రకీర్త్యా జగత్ప్రహృష్యత్యనురజ్యతే చ❘
రక్షాంసి భీతాని దిశో ద్రవంతి సర్వే నమస్యంతి చ సిద్ధసంఘాః ‖ 36 ‖
కస్మాచ్చ తే న నమేరన్మహాత్మన్గరీయసే బ్రహ్మణోఽప్యాదికర్త్రే❘
అనంత దేవేశ జగన్నివాస త్వమక్షరం సదసత్తత్పరం యత్ ‖ 37 ‖
త్వమాదిదేవః పురుషః పురాణస్త్వమస్య విశ్వస్య పరం నిధానమ్❘
వేత్తాసి వేద్యం చ పరం చ ధామ త్వయా తతం విశ్వమనంతరూప ‖ 38 ‖
వాయుర్యమోఽగ్నిర్వరుణః శశాంకః ప్రజాపతిస్త్వం ప్రపితామహశ్చ❘
నమో నమస్తేఽస్తు సహస్రకృత్వః పునశ్చ భూయోఽపి నమో నమస్తే ‖ 39 ‖
నమః పురస్తాదథ పృష్ఠతస్తే నమోఽస్తు తే సర్వత ఏవ సర్వ❘
అనంతవీర్యామితవిక్రమస్త్వం సర్వం సమాప్నోషి తతోఽసి సర్వః ‖ 40 ‖
సఖేతి మత్వా ప్రసభం యదుక్తం హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి❘
అజానతా మహిమానం తవేదం మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి ‖ 41 ‖
యచ్చావహాసార్థమసత్కృతోఽసి విహారశయ్యాసనభోజనేషు❘
ఏకోఽథవాప్యచ్యుత తత్సమక్షం తత్క్షామయే త్వామహమప్రమేయమ్ ‖ 42 ‖
పితాసి లోకస్య చరాచరస్య త్వమస్య పూజ్యశ్చ గురుర్గరీయాన్❘
న త్వత్సమోఽస్త్యభ్యధికః కుతోఽన్యో లోకత్రయేఽప్యప్రతిమప్రభావ ‖ 43 ‖
తస్మాత్ప్రణమ్య ప్రణిధాయ కాయం ప్రసాదయే త్వామహమీశమీడ్యమ్❘
పితేవ పుత్రస్య సఖేవ సఖ్యుః ప్రియః ప్రియాయార్హసి దేవ సోఢుమ్ ‖ 44 ‖
అదృష్టపూర్వం హృషితోఽస్మి దృష్ట్వా భయేన చ ప్రవ్యథితం మనో మే❘
తదేవ మే దర్శయ దేవరూపం ప్రసీద దేవేశ జగన్నివాస ‖ 45 ‖
కిరీటినం గదినం చక్రహస్తమిచ్ఛామి త్వాం ద్రష్టుమహం తథైవ❘
తేనైవ రూపేణ చతుర్భుజేన సహస్రబాహో భవ విశ్వమూర్తే ‖ 46 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
మయా ప్రసన్నేన తవార్జునేదం రూపం పరం దర్శితమాత్మయోగాత్❘
తేజోమయం విశ్వమనంతమాద్యం యన్మే త్వదన్యేన న దృష్టపూర్వమ్ ‖ 47 ‖
న వేదయజ్ఞాధ్యయనైర్న దానైర్న చ క్రియాభిర్న తపోభిరుగ్రైః❘
ఏవంరూపః శక్య అహం నృలోకే ద్రష్టుం త్వదన్యేన కురుప్రవీర ‖ 48 ‖
మా తే వ్యథా మా చ విమూఢభావో దృష్ట్వా రూపం ఘోరమీదృఙ్మమేదమ్❘
వ్యపేతభీః ప్రీతమనాః పునస్త్వం తదేవ మే రూపమిదం ప్రపశ్య ‖ 49 ‖
సంజయ ఉవాచ ❘
ఇత్యర్జునం వాసుదేవస్తథోక్త్వా స్వకం రూపం దర్శయామాస భూయః❘
ఆశ్వాసయామాస చ భీతమేనం భూత్వా పునః సౌమ్యవపుర్మహాత్మా ‖ 50 ‖
అర్జున ఉవాచ ❘
దృష్ట్వేదం మానుషం రూపం తవ సౌమ్యం జనార్దన ❘
ఇదానీమస్మి సంవృత్తః సచేతాః ప్రకృతిం గతః ‖ 51 ‖
శ్రీభగవానువాచ ❘
సుదుర్దర్శమిదం రూపం దృష్టవానసి యన్మమ ❘
దేవా అప్యస్య రూపస్య నిత్యం దర్శనకాంక్షిణః ‖ 52 ‖
నాహం వేదైర్న తపసా న దానేన న చేజ్యయా ❘
శక్య ఏవంవిధో ద్రష్టుం దృష్టవానసి మాం యథా ‖ 53 ‖
భక్త్యా త్వనన్యయా శక్య అహమేవంవిధోఽర్జున ❘
జ్ఞాతుం ద్రష్టుం చ తత్త్వేన ప్రవేష్టుం చ పరంతప ‖ 54 ‖
మత్కర్మకృన్మత్పరమో మద్భక్తః సంగవర్జితః ❘
నిర్వైరః సర్వభూతేషు యః స మామేతి పాండవ ‖ 55 ‖
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే
విశ్వరూపదర్శనయోగో నామైకాదశోఽధ్యాయః ‖11 ‖
atha ekādaśoadhyāyaḥ ❘
arjuna uvācha ❘
madanugrahāya paramaṃ guhyamadhyātmasaṃGYitam ❘
yattvayoktaṃ vachastena mohoayaṃ vigato mama
‖ 1 ‖
bhavāpyayau hi bhūtānāṃ śrutau vistaraśo mayā ❘
tvattaḥ kamalapatrākśha māhātmyamapi chāvyayam
‖ 2 ‖
evametadyathāttha tvamātmānaṃ parameśvara ❘
draśhṭumichChāmi te rūpamaiśvaraṃ puruśhottama
‖ 3 ‖
manyase yadi tachChakyaṃ mayā draśhṭumiti prabho ❘
yogeśvara tato me tvaṃ darśayātmānamavyayam
‖ 4 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
paśya me pārtha rūpāṇi śataśoatha sahasraśaḥ ❘
nānāvidhāni divyāni nānāvarṇākṛtīni cha
‖ 5 ‖
paśyādityānvasūnrudrānaśvinau marutastathā ❘
bahūnyadṛśhṭapūrvāṇi paśyāścharyāṇi bhārata
‖ 6 ‖
ihaikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ paśyādya sacharācharam ❘
mama dehe guḍākeśa yachchānyaddraśhṭumichChasi
‖ 7 ‖
na tu māṃ śakyase draśhṭumanenaiva svachakśhuśhā ❘
divyaṃ dadāmi te chakśhuḥ paśya me yogamaiśvaram
‖ 8 ‖
sañjaya uvācha ❘
evamuktvā tato rājanmahāyogeśvaro hariḥ ❘
darśayāmāsa pārthāya paramaṃ rūpamaiśvaram
‖ 9 ‖
anekavaktranayanamanekādbhutadarśanam ❘
anekadivyābharaṇaṃ divyānekodyatāyudham
‖ 10 ‖
divyamālyāmbaradharaṃ divyagandhānulepanam ❘
sarvāścharyamayaṃ devamanantaṃ viśvatomukham
‖ 11 ‖
divi sūryasahasrasya bhavedyugapadutthitā ❘
yadi bhāḥ sadṛśī sā syādbhāsastasya mahātmanaḥ
‖ 12 ‖
tatraikasthaṃ jagatkṛtsnaṃ pravibhaktamanekadhā ❘
apaśyaddevadevasya śarīre pāṇḍavastadā
‖ 13 ‖
tataḥ sa vismayāviśhṭo hṛśhṭaromā dhanañjayaḥ ❘
praṇamya śirasā devaṃ kṛtāñjalirabhāśhata
‖ 14 ‖
arjuna uvācha ❘
paśyāmi devāṃstava deva dehe sarvāṃstathā bhūtaviśeśhasaṅghān❘
brahmāṇamīśaṃ kamalāsanasthamṛśhīṃścha sarvānuragāṃścha divyān
‖ 15 ‖
anekabāhūdaravaktranetraṃ paśyāmi tvāṃ sarvatoanantarūpam❘
nāntaṃ na madhyaṃ na punastavādiṃ paśyāmi viśveśvara viśvarūpa
‖ 16 ‖
kirīṭinaṃ gadinaṃ chakriṇaṃ cha tejorāśiṃ sarvato dīptimantam❘
paśyāmi tvāṃ durnirīkśhyaṃ samantāddīptānalārkadyutimaprameyam
‖ 17 ‖
tvamakśharaṃ paramaṃ veditavyaṃ tvamasya viśvasya paraṃ nidhānam❘
tvamavyayaḥ śāśvatadharmagoptā sanātanastvaṃ puruśho mato me
‖ 18 ‖
anādimadhyāntamanantavīryamanantabāhuṃ śaśisūryanetram❘
paśyāmi tvāṃ dīptahutāśavaktraṃ svatejasā viśvamidaṃ tapantam
‖ 19 ‖
dyāvāpṛthivyoridamantaraṃ hi vyāptaṃ tvayaikena diśaścha sarvāḥ❘
dṛśhṭvādbhutaṃ rūpamugraṃ tavedaṃ lokatrayaṃ pravyathitaṃ mahātman
‖ 20 ‖
amī hi tvāṃ surasaṅghā viśanti kechidbhītāḥ prāñjalayo gṛṇanti❘
svastītyuktvā maharśhisiddhasaṅghāḥ stuvanti tvāṃ stutibhiḥ puśhkalābhiḥ
‖ 21 ‖
rudrādityā vasavo ye cha sādhyā viśveaśvinau marutaśchośhmapāścha❘
gandharvayakśhāsurasiddhasaṅghā vīkśhante tvāṃ vismitāśchaiva sarve
‖ 22 ‖
rūpaṃ mahatte bahuvaktranetraṃ mahābāho bahubāhūrupādam❘
bahūdaraṃ bahudaṃśhṭrākarālaṃ dṛśhṭvā lokāḥ pravyathitāstathāham
‖ 23 ‖
nabhaḥspṛśaṃ dīptamanekavarṇaṃ vyāttānanaṃ dīptaviśālanetram❘
dṛśhṭvā hi tvāṃ pravyathitāntarātmā dhṛtiṃ na vindāmi śamaṃ cha viśhṇo
‖ 24 ‖
daṃśhṭrākarālāni cha te mukhāni dṛśhṭvaiva kālānalasaṃnibhāni❘
diśo na jāne na labhe cha śarma prasīda deveśa jagannivāsa
‖ 25 ‖
amī cha tvāṃ dhṛtarāśhṭrasya putrāḥ sarve sahaivāvanipālasaṅghaiḥ❘
bhīśhmo droṇaḥ sūtaputrastathāsau sahāsmadīyairapi yodhamukhyaiḥ
‖ 26 ‖
vaktrāṇi te tvaramāṇā viśanti daṃśhṭrākarālāni bhayānakāni❘
kechidvilagnā daśanāntareśhu sandṛśyante chūrṇitairuttamāṅgaiḥ
‖ 27 ‖
yathā nadīnāṃ bahavoambuvegāḥ samudramevābhimukhā dravanti❘
tathā tavāmī naralokavīrā viśanti vaktrāṇyabhivijvalanti
‖ 28 ‖
yathā pradīptaṃ jvalanaṃ pataṅgā viśanti nāśāya samṛddhavegāḥ❘
tathaiva nāśāya viśanti lokāstavāpi vaktrāṇi samṛddhavegāḥ
‖ 29 ‖
lelihyase grasamānaḥ samantāllokānsamagrānvadanairjvaladbhiḥ❘
tejobhirāpūrya jagatsamagraṃ bhāsastavogrāḥ pratapanti viśhṇo
‖ 30 ‖
ākhyāhi me ko bhavānugrarūpo namoastu te devavara prasīda❘
viGYātumichChāmi bhavantamādyaṃ na hi prajānāmi tava pravṛttim
‖ 31 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
kāloasmi lokakśhayakṛtpravṛddho lokānsamāhartumiha pravṛttaḥ❘
ṛteapi tvāṃ na bhaviśhyanti sarve yeavasthitāḥ pratyanīkeśhu yodhāḥ
‖ 32 ‖
tasmāttvamuttiśhṭha yaśo labhasva jitvā śatrūnbhuṅkśhva rājyaṃ samṛddham❘
mayaivaite nihatāḥ pūrvameva nimittamātraṃ bhava savyasāchin
‖ 33 ‖
droṇaṃ cha bhīśhmaṃ cha jayadrathaṃ cha karṇaṃ tathānyānapi yodhavīrān❘
mayā hatāṃstvaṃ jahi mā vyathiśhṭhā yudhyasva jetāsi raṇe sapatnān
‖ 34 ‖
sañjaya uvācha ❘
etachChrutvā vachanaṃ keśavasya kṛtāñjalirvepamānaḥ kirīṭī❘
namaskṛtvā bhūya evāha kṛśhṇaṃ sagadgadaṃ bhītabhītaḥ praṇamya
‖ 35 ‖
arjuna uvācha ❘
sthāne hṛśhīkeśa tava prakīrtyā jagatprahṛśhyatyanurajyate cha❘
rakśhāṃsi bhītāni diśo dravanti sarve namasyanti cha siddhasaṅghāḥ
‖ 36 ‖
kasmāchcha te na nameranmahātmangarīyase brahmaṇoapyādikartre❘
ananta deveśa jagannivāsa tvamakśharaṃ sadasattatparaṃ yat
‖ 37 ‖
tvamādidevaḥ puruśhaḥ purāṇastvamasya viśvasya paraṃ nidhānam❘
vettāsi vedyaṃ cha paraṃ cha dhāma tvayā tataṃ viśvamanantarūpa
‖ 38 ‖
vāyuryamoagnirvaruṇaḥ śaśāṅkaḥ prajāpatistvaṃ prapitāmahaścha❘
namo namasteastu sahasrakṛtvaḥ punaścha bhūyoapi namo namaste
‖ 39 ‖
namaḥ purastādatha pṛśhṭhataste namoastu te sarvata eva sarva❘
anantavīryāmitavikramastvaṃ sarvaṃ samāpnośhi tatoasi sarvaḥ
‖ 40 ‖
sakheti matvā prasabhaṃ yaduktaṃ he kṛśhṇa he yādava he sakheti❘
ajānatā mahimānaṃ tavedaṃ mayā pramādātpraṇayena vāpi
‖ 41 ‖
yachchāvahāsārthamasatkṛtoasi vihāraśayyāsanabhojaneśhu❘
ekoathavāpyachyuta tatsamakśhaṃ tatkśhāmaye tvāmahamaprameyam
‖ 42 ‖
pitāsi lokasya charācharasya tvamasya pūjyaścha gururgarīyān❘
na tvatsamoastyabhyadhikaḥ kutoanyo lokatrayeapyapratimaprabhāva
‖ 43 ‖
tasmātpraṇamya praṇidhāya kāyaṃ prasādaye tvāmahamīśamīḍyam❘
piteva putrasya sakheva sakhyuḥ priyaḥ priyāyārhasi deva soḍhum
‖ 44 ‖
adṛśhṭapūrvaṃ hṛśhitoasmi dṛśhṭvā bhayena cha pravyathitaṃ mano me❘
tadeva me darśaya devarūpaṃ prasīda deveśa jagannivāsa
‖ 45 ‖
kirīṭinaṃ gadinaṃ chakrahastamichChāmi tvāṃ draśhṭumahaṃ tathaiva❘
tenaiva rūpeṇa chaturbhujena sahasrabāho bhava viśvamūrte
‖ 46 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
mayā prasannena tavārjunedaṃ rūpaṃ paraṃ darśitamātmayogāt❘
tejomayaṃ viśvamanantamādyaṃ yanme tvadanyena na dṛśhṭapūrvam
‖ 47 ‖
na vedayaGYādhyayanairna dānairna cha kriyābhirna tapobhirugraiḥ❘
evaṃrūpaḥ śakya ahaṃ nṛloke draśhṭuṃ tvadanyena kurupravīra
‖ 48 ‖
mā te vyathā mā cha vimūḍhabhāvo dṛśhṭvā rūpaṃ ghoramīdṛṅmamedam❘
vyapetabhīḥ prītamanāḥ punastvaṃ tadeva me rūpamidaṃ prapaśya
‖ 49 ‖
sañjaya uvācha ❘
ityarjunaṃ vāsudevastathoktvā svakaṃ rūpaṃ darśayāmāsa bhūyaḥ❘
āśvāsayāmāsa cha bhītamenaṃ bhūtvā punaḥ saumyavapurmahātmā
‖ 50 ‖
arjuna uvācha ❘
dṛśhṭvedaṃ mānuśhaṃ rūpaṃ tava saumyaṃ janārdana ❘
idānīmasmi saṃvṛttaḥ sachetāḥ prakṛtiṃ gataḥ
‖ 51 ‖
śrībhagavānuvācha ❘
sudurdarśamidaṃ rūpaṃ dṛśhṭavānasi yanmama ❘
devā apyasya rūpasya nityaṃ darśanakāṅkśhiṇaḥ
‖ 52 ‖
nāhaṃ vedairna tapasā na dānena na chejyayā ❘
śakya evaṃvidho draśhṭuṃ dṛśhṭavānasi māṃ yathā
‖ 53 ‖
bhaktyā tvananyayā śakya ahamevaṃvidhoarjuna ❘
GYātuṃ draśhṭuṃ cha tattvena praveśhṭuṃ cha parantapa
‖ 54 ‖
matkarmakṛnmatparamo madbhaktaḥ saṅgavarjitaḥ ❘
nirvairaḥ sarvabhūteśhu yaḥ sa māmeti pāṇḍava
‖ 55 ‖
oṃ tatsaditi śrīmadbhagavadgītāsūpaniśhatsu brahmavidyāyāṃ yogaśāstre śrīkṛśhṇārjunasaṃvāde
viśvarūpadarśanayogo nāmaikādaśoadhyāyaḥ
‖11 ‖
atha ekaadasho.adhyaayaH ❘
arjuna uvaacha ❘
madanugrahaaya paramaM guhyamadhyaatmasaMgnyitam ❘
yattvayoktaM vachastena moho.ayaM vigato mama
‖ 1 ‖
bhavaapyayau hi bhootaanaaM shrutau vistarasho mayaa ❘
tvattaH kamalapatraakshha maahaatmyamapi chaavyayam
‖ 2 ‖
evametadyathaattha tvamaatmaanaM parameshvara ❘
drashhTumichChaami te roopamaishvaraM purushhottama
‖ 3 ‖
manyase yadi tachChakyaM mayaa drashhTumiti prabho ❘
yogeshvara tato me tvaM darshayaatmaanamavyayam
‖ 4 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
pashya me paartha roopaaNi shatasho.atha sahasrashaH ❘
naanaavidhaani divyaani naanaavarNaakRRiteeni cha
‖ 5 ‖
pashyaadityaanvasoonrudraanashvinau marutastathaa ❘
bahoonyadRRishhTapoorvaaNi pashyaashcharyaaNi bhaarata
‖ 6 ‖
ihaikasthaM jagatkRRitsnaM pashyaadya sacharaacharam ❘
mama dehe guDaakesha yachchaanyaddrashhTumichChasi
‖ 7 ‖
na tu maaM shakyase drashhTumanenaiva svachakshhushhaa ❘
divyaM dadaami te chakshhuH pashya me yogamaishvaram
‖ 8 ‖
saMjaya uvaacha ❘
evamuktvaa tato raajanmahaayogeshvaro hariH ❘
darshayaamaasa paarthaaya paramaM roopamaishvaram
‖ 9 ‖
anekavaktranayanamanekaadbhutadarshanam ❘
anekadivyaabharaNaM divyaanekodyataayudham
‖ 10 ‖
divyamaalyaambaradharaM divyagandhaanulepanam ❘
sarvaashcharyamayaM devamanantaM vishvatomukham
‖ 11 ‖
divi sooryasahasrasya bhavedyugapadutthitaa ❘
yadi bhaaH sadRRishee saa syaadbhaasastasya mahaatmanaH
‖ 12 ‖
tatraikasthaM jagatkRRitsnaM pravibhaktamanekadhaa ❘
apashyaddevadevasya shareere paaMDavastadaa
‖ 13 ‖
tataH sa vismayaavishhTo hRRishhTaromaa dhanaMjayaH ❘
praNamya shirasaa devaM kRRitaanjalirabhaashhata
‖ 14 ‖
arjuna uvaacha ❘
pashyaami devaaMstava deva dehe sarvaaMstathaa bhootavisheshhasaMghaan❘
brahmaaNameeshaM kamalaasanasthamRRishheeMshcha sarvaanuragaaMshcha divyaan
‖ 15 ‖
anekabaahoodaravaktranetraM pashyaami tvaaM sarvato.anantaroopam❘
naantaM na madhyaM na punastavaadiM pashyaami vishveshvara vishvaroopa
‖ 16 ‖
kireeTinaM gadinaM chakriNaM cha tejoraashiM sarvato deeptimantam❘
pashyaami tvaaM durnireekshhyaM samantaaddeeptaanalaarkadyutimaprameyam
‖ 17 ‖
tvamakshharaM paramaM veditavyaM tvamasya vishvasya paraM nidhaanam❘
tvamavyayaH shaashvatadharmagoptaa sanaatanastvaM purushho mato me
‖ 18 ‖
anaadimadhyaantamanantaveeryamanantabaahuM shashisooryanetram❘
pashyaami tvaaM deeptahutaashavaktraM svatejasaa vishvamidaM tapantam
‖ 19 ‖
dyaavaapRRithivyoridamantaraM hi vyaaptaM tvayaikena dishashcha sarvaaH❘
dRRishhTvaadbhutaM roopamugraM tavedaM lokatrayaM pravyathitaM mahaatman
‖ 20 ‖
amee hi tvaaM surasanghaa vishanti kechidbheetaaH praanjalayo gRRiNanti❘
svasteetyuktvaa maharshhisiddhasaMghaaH stuvanti tvaaM stutibhiH pushhkalaabhiH
‖ 21 ‖
rudraadityaa vasavo ye cha saadhyaa vishve.ashvinau marutashchoshhmapaashcha❘
gandharvayakshhaasurasiddhasaMghaa veekshhante tvaaM vismitaashchaiva sarve
‖ 22 ‖
roopaM mahatte bahuvaktranetraM mahaabaaho bahubaahoorupaadam❘
bahoodaraM bahudaMshhTraakaraalaM dRRishhTvaa lokaaH pravyathitaastathaaham
‖ 23 ‖
nabhaHspRRishaM deeptamanekavarNaM vyaattaananaM deeptavishaalanetram❘
dRRishhTvaa hi tvaaM pravyathitaantaraatmaa dhRRitiM na vindaami shamaM cha vishhNo
‖ 24 ‖
daMshhTraakaraalaani cha te mukhaani dRRishhTvaiva kaalaanalasaMnibhaani❘
disho na jaane na labhe cha sharma praseeda devesha jagannivaasa
‖ 25 ‖
amee cha tvaaM dhRRitaraashhTrasya putraaH sarve sahaivaavanipaalasaMghaiH❘
bheeshhmo droNaH sootaputrastathaasau sahaasmadeeyairapi yodhamukhyaiH
‖ 26 ‖
vaktraaNi te tvaramaaNaa vishanti daMshhTraakaraalaani bhayaanakaani❘
kechidvilagnaa dashanaantareshhu saMdRRishyante choorNitairuttamaangaiH
‖ 27 ‖
yathaa nadeenaaM bahavo.ambuvegaaH samudramevaabhimukhaa dravanti❘
tathaa tavaamee naralokaveeraa vishanti vaktraaNyabhivijvalanti
‖ 28 ‖
yathaa pradeeptaM jvalanaM pataMgaa vishanti naashaaya samRRiddhavegaaH❘
tathaiva naashaaya vishanti lokaastavaapi vaktraaNi samRRiddhavegaaH
‖ 29 ‖
lelihyase grasamaanaH samantaallokaansamagraanvadanairjvaladbhiH❘
tejobhiraapoorya jagatsamagraM bhaasastavograaH pratapanti vishhNo
‖ 30 ‖
aakhyaahi me ko bhavaanugraroopo namo.astu te devavara praseeda❘
vignyaatumichChaami bhavantamaadyaM na hi prajaanaami tava pravRRittim
‖ 31 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
kaalo.asmi lokakshhayakRRitpravRRiddho lokaansamaahartumiha pravRRittaH❘
RRite.api tvaaM na bhavishhyanti sarve ye.avasthitaaH pratyaneekeshhu yodhaaH
‖ 32 ‖
tasmaattvamuttishhTha yasho labhasva jitvaa shatroonbhunkshhva raajyaM samRRiddham❘
mayaivaite nihataaH poorvameva nimittamaatraM bhava savyasaachin
‖ 33 ‖
droNaM cha bheeshhmaM cha jayadrathaM cha karNaM tathaanyaanapi yodhaveeraan❘
mayaa hataaMstvaM jahi maa vyathishhThaa yudhyasva jetaasi raNe sapatnaan
‖ 34 ‖
saMjaya uvaacha ❘
etachChrutvaa vachanaM keshavasya kRRitaanjalirvepamaanaH kireeTee❘
namaskRRitvaa bhooya evaaha kRRishhNaM sagadgadaM bheetabheetaH praNamya
‖ 35 ‖
arjuna uvaacha ❘
sthaane hRRishheekesha tava prakeertyaa jagatprahRRishhyatyanurajyate cha❘
rakshhaaMsi bheetaani disho dravanti sarve namasyanti cha siddhasaMghaaH
‖ 36 ‖
kasmaachcha te na nameranmahaatmangareeyase brahmaNo.apyaadikartre❘
ananta devesha jagannivaasa tvamakshharaM sadasattatparaM yat
‖ 37 ‖
tvamaadidevaH purushhaH puraaNastvamasya vishvasya paraM nidhaanam❘
vettaasi vedyaM cha paraM cha dhaama tvayaa tataM vishvamanantaroopa
‖ 38 ‖
vaayuryamo.agnirvaruNaH shashaankaH prajaapatistvaM prapitaamahashcha❘
namo namaste.astu sahasrakRRitvaH punashcha bhooyo.api namo namaste
‖ 39 ‖
namaH purastaadatha pRRishhThataste namo.astu te sarvata eva sarva❘
anantaveeryaamitavikramastvaM sarvaM samaapnoshhi tato.asi sarvaH
‖ 40 ‖
sakheti matvaa prasabhaM yaduktaM he kRRishhNa he yaadava he sakheti❘
ajaanataa mahimaanaM tavedaM mayaa pramaadaatpraNayena vaapi
‖ 41 ‖
yachchaavahaasaarthamasatkRRito.asi vihaarashayyaasanabhojaneshhu❘
eko.athavaapyachyuta tatsamakshhaM tatkshhaamaye tvaamahamaprameyam
‖ 42 ‖
pitaasi lokasya charaacharasya tvamasya poojyashcha gururgareeyaan❘
na tvatsamo.astyabhyadhikaH kuto.anyo lokatraye.apyapratimaprabhaava
‖ 43 ‖
tasmaatpraNamya praNidhaaya kaayaM prasaadaye tvaamahameeshameeDyam❘
piteva putrasya sakheva sakhyuH priyaH priyaayaarhasi deva soDhum
‖ 44 ‖
adRRishhTapoorvaM hRRishhito.asmi dRRishhTvaa bhayena cha pravyathitaM mano me❘
tadeva me darshaya devaroopaM praseeda devesha jagannivaasa
‖ 45 ‖
kireeTinaM gadinaM chakrahastamichChaami tvaaM drashhTumahaM tathaiva❘
tenaiva roopeNa chaturbhujena sahasrabaaho bhava vishvamoorte
‖ 46 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
mayaa prasannena tavaarjunedaM roopaM paraM darshitamaatmayogaat❘
tejomayaM vishvamanantamaadyaM yanme tvadanyena na dRRishhTapoorvam
‖ 47 ‖
na vedayagnyaadhyayanairna daanairna cha kriyaabhirna tapobhirugraiH❘
evaMroopaH shakya ahaM nRRiloke drashhTuM tvadanyena kurupraveera
‖ 48 ‖
maa te vyathaa maa cha vimooDhabhaavo dRRishhTvaa roopaM ghorameedRRinmamedam❘
vyapetabheeH preetamanaaH punastvaM tadeva me roopamidaM prapashya
‖ 49 ‖
saMjaya uvaacha ❘
ityarjunaM vaasudevastathoktvaa svakaM roopaM darshayaamaasa bhooyaH❘
aashvaasayaamaasa cha bheetamenaM bhootvaa punaH saumyavapurmahaatmaa
‖ 50 ‖
arjuna uvaacha ❘
dRRishhTvedaM maanushhaM roopaM tava saumyaM janaardana ❘
idaaneemasmi saMvRRittaH sachetaaH prakRRitiM gataH
‖ 51 ‖
shreebhagavaanuvaacha ❘
sudurdarshamidaM roopaM dRRishhTavaanasi yanmama ❘
devaa apyasya roopasya nityaM darshanakaankshhiNaH
‖ 52 ‖
naahaM vedairna tapasaa na daanena na chejyayaa ❘
shakya evaMvidho drashhTuM dRRishhTavaanasi maaM yathaa
‖ 53 ‖
bhaktyaa tvananyayaa shakya ahamevaMvidho.arjuna ❘
gnyaatuM drashhTuM cha tattvena praveshhTuM cha paraMtapa
‖ 54 ‖
matkarmakRRinmatparamo madbhaktaH sangavarjitaH ❘
nirvairaH sarvabhooteshhu yaH sa maameti paaMDava
‖ 55 ‖
oM tatsaditi shreemadbhagavadgeetaasoopanishhatsu brahmavidyaayaaM yogashaastre shreekRRishhNaarjunasaMvaade
vishvaroopadarshanayogo naamaikaadasho.adhyaayaH
‖11 ‖